H ιστορία των Ελλήνων είναι ένα αστείρευτο ποτάμι, το οποίο ξεπηδάει από τα βάθη της κεντρικής Ασίας και αποκτά πατρίδα στο άκρο της βαλκανικής χερσονήσου, στο Αιγαίο πέλαγος και στα παράλια της Μικράς Ασίας. Από εκεί, σαν αίμα ωθούμενο από μια δυνατή καρδιά, ο Ελληνισμός πετιέται σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης. Η τύχη της πατρίδας -η ευημερία ή η ταλαιπωρία της μικρής Ελλάδας- πάντα καθόριζε τον ξενιτεμό και τον νόστο των παιδιών της. Αφού κατέκτησαν την περιοχή που σήμερα ονομάζουμε Ελλάδα, οι ελληνικές φυλές γρήγορα στράφηκαν προς την επέκταση – είτε μέσω της δημιουργίας αποικιών στη Μεσόγειο και τον Εύξεινο Πόντο είτε μέσω πολεμικών συρράξεων (όπως της Τροίας) είτε μέσω του εμπορίου. Η φτωχή σε καλλιεργήσιμα εδάφη και άλλους φυσικούς πόρους πατρίδα ανάγκασε τους Ελληνες να γίνουν θαλασσοπόροι, μισθοφόροι, έμποροι. Εμαθαν την τέχνη της επιβίωσης μακριά από φίλους και πατρίδα – έγιναν οι πρώτοι κοσμοπολίτες. Ως τυχοδιώκτες άνοιξαν δρόμους και δημιούργησαν μικρές και μεγάλες εστίες Ελληνισμού παντού – από τις ερήμους της Μέσης Ανατολής έως τις συνοικίες της σημερινής Μελβούρνης.
Ο αιώνας που πέρασε κατέγραψε μεγάλες εξελίξεις στη μετανάστευση των Ελλήνων, μια εποποιία η οποία δεν γράφτηκε ακόμη. Με την ανάπτυξη του «νέου κόσμου» στην Αμερική, την Ωκεανία και την Αφρική, εκατοντάδες χιλιάδες Ελληνες ξενιτεύτηκαν σε αναζήτηση καλύτερης ζωής. Ρίζωσαν μακριά από την πατρίδα, δημιούργησαν νέες εστίες Ελληνισμού μακριά από τις παράκτιες περιοχές των κοντινών θαλασσών. Αλλά η Μικρασιατική Καταστροφή και οι άλλοι διωγμοί των Ελλήνων της Τουρκίας, καθώς και ο ξεριζωμός των Αιγυπτιωτών έφεραν πάνω από ένα εκατομμύριο Ελληνες στην Ελλάδα. Αυτό το νέο αίμα -ποτισμένο με την πείρα, τα πλούτη και την εφευρετικότητα των Ελλήνων του εξωτερικού- δυνάμωσε το νέο ελληνικό κράτος το οποίο μόνο μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο απέκτησε τα εδάφη της σημερινής Ελλάδας. Υστερα, η φτώχεια και οι στενοί ορίζοντες των μεταπολεμικών χρόνων ανάγκασαν δεκάδες χιλιάδες νέους και νέες να μεταναστεύσουν στην Αυστραλία, στη Γερμανία, στο Βέλγιο και σε άλλες χώρες σε αναζήτηση ελπίδας και προκοπής. Αλλά και πολλοί φοιτητές και φοιτήτριες που σπούδασαν στο εξωτερικό κατάλαβαν ότι μόνο ως μετανάστες θα μπορούσαν να ικανοποιήσουν τις προσδοκίες τους, να αντιμετωπιστούν αξιοκρατικά και να έχουν απολαβές ισάξιες των προσόντων τους. Με τα δισεκατομμύρια ευρώ που εισέρρευσαν στη χώρα από την Ευρωπαϊκή Ενωση δεν ήταν πια η φυσική φτώχεια που έσπρωχνε τους πιο ανήσυχους, τους πιο τολμηρούς, να αναζητήσουν καλύτερη τύχη αλλού. Τώρα πια ήταν η έλλειψη ευκαιριών και ο πόθος για γνώση που ωθούσε τους απογόνους των αρχαίων ταξιδευτών να ξενιτεύονται.
Τα τελευταία χρόνια άλλαξαν πάλι τα πράγματα. Αντί για φτωχούς Ελληνες να φεύγουν, έρχονται φτωχοί μετανάστες. Αυτό το νέο αίμα έσωσε την ύπαιθρο και τα ασφαλιστικά Ταμεία και επέτρεψε την κατασκευή μεγάλων δημόσιων έργων. Τώρα, όμως, η παγκόσμια οικονομική κρίση ξεγυμνώνει την ελληνική πραγματικότητα. Μαζί με τις γνωστές κοινωνικές, εκπαιδευτικές και πολιτικές δυσλειτουργίες, τα προβλήματα της οικονομίας δεν κρύβονται πια πίσω από τη δανεική ευημερία. Η έλλειψη ανταγωνιστικότητας -για την οποία οι εργαζόμενοι είναι οι τελευταίοι που ευθύνονται- και τα χρέη υπονομεύουν το μέλλον. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν πολλές άλλες χώρες θα έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση του τουρισμού: δεν θα μας έρχονται τα χρήματα που συνηθίσαμε, θα πρέπει να τα αναζητήσουμε αλλού.
Η λύση για τους Ελληνες ήταν πάντα η ανάπτυξη πέρα από τα σύνορα της μικρής χώρας. Τα Βαλκάνια, οι Αραβικές χώρες, η Ρωσία, η Τουρκία ήταν οι προνομιακοί χώροι για εμπόριο αλλά και για εγκατάσταση. Η ελληνική παρουσία έχει συρρικνωθεί ή αφανιστεί σε αυτές τις περιοχές, αλλά το παρελθόν λειτουργεί σαν ανάχωμα για το μέλλον. Οι ελληνικές κοινότητες και οι μεμονωμένοι καθηγητές, επιχειρηματίες, ναυτικοί και φοιτητές είναι σαν πέτρες που προσφέρουν γερό πάτημα μέσα στον ποταμό της ιστορίας. Μας δείχνουν ότι γι’ αυτούς που τολμούν, πατρίδα δεν σημαίνει μονάχα τα στενά περιθώρια της όμορφης και δύσκολης χώρας μας, αλλά η Γη ολόκληρη.