«Κ’ έσκυψα προς την ψυχή μου,
σα στην άκρη πηγαδιού,
κ’ έκραξα προς την ψυχή μου
με το κράξιμο του νου·
κι από το πηγάδι το βαθύ,
σαν από ταξίδια, ξένη,
προς εμένα ανεβασμένη ξαναγύρισε η φωνή.»
Ο Δωδεκάλογος του Γύφτου (απόσπασμα)
Κωστης Παλαμας
«Κ’ έσκυψα προς την ψυχή μου, κ’ έκραξα προς την ψυχή μου»: Ωιμέ, Αποχή! Και θυμήθηκα την πρώτη φορά που είχα φθάσει σε ηλικία να ψηφίσω -και ήταν τότε η εκλόγιμος ηλικία 21, όχι 18!- με τι χαρά, με το βιβλιάριο με τη φωτογραφία στο χέρι, κίνησα να πάω στο εκλογικό τμήμα του Αγίου Σπυρίδωνος Βατραχονήσι, Δήμος Αθηναίων, και λες και είχα βγάλει φτερά! Δεν περπατούσα, έτρεχα, και με αγαλλίαση είδα ότι υπήρχε ουρά κι έπρεπε να σταθώ κι εγώ να περιμένω, μαζί με αξιοσέβαστους κυρίους και στολισμένες κυρίες κι ήταν σαν να ψήλωσα! Ιδίως που με ρώταγαν «πρώτη φορά ψηφίζεις;». Αυτό το «Ναι» με τι περηφάνια το ξεστόμιζα, «άντε και καλό βόλι» μου ‘λεγαν, «να το δώσεις δαγκωτό» συμπλήρωνε άλλος, κι ας μην ήξερα τι λέγανε, απαντούσα «Ναι! Ναι!». Μετά έμαθα πως άλλοτε η ψήφος ήταν βόλι που ‘ριχναν στην κάλπη, κι από τότε έμεινε «και τα κουκιά μετρημένα». Μεγάλη ημέρα η ψήφος η πρώτη. Αλήθεια, τι θα ‘χουν να θυμούνται οι σημερινοί νέοι, ιδίως τα 18ρικα, τα γεννημένα το 1991, που κι ας μην έχουν καλά καλά κλείσει τα 18 τούς επιτρέπει ο νόμος να ψηφίσουν; Οτι προτίμησαν να πάνε για μπάνια, εκδρομή, τριήμερο αντί να ασκήσουν, για πρώτη φορά, το εκλογικό τους δικαίωμα! Εάν μπορούσαν να ψηφίσουν μέσω Διαδικτύου, με κωδικό, ή να στείλουν SMS στον δικαστικό αντιπρόσωπο και στον έφορο την ψήφο τους να τη ρίξει στην κάλπη, τότε η αποχή δεν θα ‘ταν τόσο μεγάλη! Αλλά ας μην γκρινιάζουμε μόνο με τα παιδιά. Στο κάτω κάτω, δεν έπηξαν ακόμη τα μυαλά τους, και τι είδαν; Αχρηστα πτυχία, ανεργία, ανασφάλεια, κι ο πλανήτης να πνέει τα λοίσθια, η οικογένεια μισοδιαλυμένη, γιατί δουλεύουν κι η μαμά κι ο μπαμπάς για να βγει το αυτοκίνητο και η «πλάσμα» τηλεόραση και τα φροντιστήρια.
Και οι μεγάλοι, οι οικογενειάρχες, οι φτασμένοι, οι ματσωμένοι, αυτοί ιδίως, εάν ψήφιζαν αντ’ αυτών οι μελαψοί και οι Φιλιππινέζες που κάνουν όλες τους τις δουλειές, θα είχαν έρθει να ψηφίσουν, με τις τζιπάρες του μεγάλου κυβισμού, για να δικαιωθεί και ο επίτροπος Περιβάλλοντος κ. Σταύρος Δήμας, που του ‘ρθε «κάπως» όταν είδε τα πανάκριβα αυτοκίνητα να ‘χουν ζώσει το Μέγαρο στο περιβαλλοντικό συνέδριο… Αλλά, ακόμη, ψηφίζουμε αυτοπροσώπως, κι έτσι, όποιος είχε θαλαμηγό, φουσκωτό, βάρκα, ήταν χθες Κυριακή, έξω στο πέλαγος και ψάρευε, αναλόγως, ή αφρόψαρα ή δίμετρες.
«Αλλος στη Σύρο τράβηξε…
…κι άλλος για Μυτιλήνη, κι άλλος στης Χίος τα νερά, αίμα και δάκρυα πνίγει…». Αυτό το τελευταίο βγήκε με το που άνοιξαν, μετά τις 7 το βράδυ, οι κάλπες και μαζί βγήκε, το ένα, το μεγάλο, το μήνυμα της Αποχής, που θα αφήσει τα κόμματα σαν ξεπουπουλιασμένες πουλάδες, να ψάχνουν τα «γιατί» και τα «διότι»…
Ο,τι κι αν είπαν οι δημοσκοπήσεις και τα exit polls, το ‘δειξαν χθες η άδεια Αθήνα, οι έρημοι δρόμοι, τα εκλογικά τμήματα σε άδεια σχολικά συγκροτήματα, οι μοναχικοί ψηφοφόροι που ‘πιαναν κουβέντα με τους δικαστικούς αντιπροσώπους.
Ωρα δύο παρά τέταρτο, η λεωφόρος Βασιλίσσης Σοφίας ήταν άδεια, αναβόσβηναν τα φανάρια ερήμην διαβατών και αυτοκινήτων. Η μόνη «συμφόρηση» που παρατηρήθηκε ήταν «στην έξοδο προς Μαρκόπουλο» – πληροφορούσε η φωτεινή πινακίδα στην Κηφισίας. Και στην Εθνική Οδό «πυκνή κίνηση παρατηρείται στο Δέλτα και προς Πειραιά». Είναι οι τελευταίοι που σπεύδουν για μια βουτιά ή για να προλάβουν το πλοίο το τελευταίο. Και εδώ ταιριάζει γάντι η προφητεία της στήλης, που γράφτηκε πολύ πριν κλείσουν οι κάλπες: και τα δύο κόμματα θα βγουν αποδυναμωμένα, το ένα, κόμμα εξουσίας, γιατί οι ψηφοφόροι του, στην καλύτερη περίπτωση, κρατούν την «ορμή» τους για τις εθνικές εκλογές, το δε ΠΑΣΟΚ, επειδή, κατά βάθος, η Ευρωβουλή και τα θέματα τα ευρωπαϊκά δεν είναι ικανά να πυροδοτήσουν έκρηξη ενδιαφέροντος. Τις είδαμε τις «λαοθάλασσες» και των δύο! Ο κ. Τρεμόπουλος των «Οικολόγων Πρασίνων» που ήρθε με το ποδήλατο να ψηφίσει, συνοδευόμενος από έναν ακόμη ποδηλάτη -με άνθη στη σέλα!- έπρεπε να έχει συνεπάρει τους νέους, τουλάχιστον, ψηφοφόρους, να είχε συσπειρώσει τους πραγματικούς περιβαλλοντολόγους. Οχι. Οπως είπε ο Τσαρούχης «Στην Ελλάδα είσαι ό,τι δηλώσεις». Του συρμού είναι το «οικολόγος», αλλά αυτό δεν φέρνει ψήφους. Τίτλους και ακτιβιστικές εξορμήσεις και διαλέξεις φέρνει…
Λοιπόν, αυτά είχε να σας πει η στήλη που, ακόμη μία φορά, συγχαίρει τις ώριμες, ιδίως τις προχωρημένες ηλικίες και τις δεμένες οικογένειες που πήγαν στην κάλπη, υποβασταζόμενοι συχνά ή στηριζόμενοι στο μπαστούνι τους, κρατώντας παιδιά κι εγγόνια και το σκυλί, αναπόσπαστο μέλος της φαμίλιας. Ολοι αυτοί έδωσαν το «παρών» στα εκλογικά κέντρα, πολλά σε δυσπρόσιτα, ανηφορικά μέρη, όπως το σχολικό συγκρότημα Θεαγένους και Κόνωνος και Αριστάρχου, με σωρεία σκαλιών για ανέβασμα. Και όμως, τα άσπρα μαλλιά και τα ανήμπορα γηρατειά πήγαν και ψήφισαν για την Ευρώπη που, κάποτε, στα νιάτα τους, ήταν όραμα που έγινε πραγματικότητα. Το καθήκον τους έκαναν, δεν τους ένοιαζε και πολύ για το κόμμα. Τίμησαν το εκλογικό τους δικαίωμα και το βράδυ άκουγαν όλους αυτούς τους διάφορους «νικητές» και κουνούσαν το κεφάλι τους. Γιατί μπροστά είναι τα δύσκολα! Αντε, και καλό Δεκαπενταύγουστο, να δούμε την Αθήνα τόσο άδεια και χαλαρή, «εμείς κι εμείς» στους δρόμους!