H ικανότητα μιας χώρας να διαχειρίζεται έκτακτες καταστάσεις έχει μεν υψηλή σημασία για τη δική της εσωτερική ασφάλεια και ευημερία, αλλά αντανακλά και στη διεθνή της εικόνα, γόητρο και ισχύ. Και ‘ναι μεν οι παραγωγικές διαδικασίες στους τομείς της οικονομίας, παιδείας, έρευνας και ανάπτυξης θα καθορίσουν σε σημαντικό βαθμό την ανάπτυξη κάθε χώρας και την κατανομή ισχύος στο παγκοσμιοποιούμενο πολιτικό και οικονομικό σύστημα, αλλά υπό την προϋπόθεση ότι αυτές οι διαδικασίες λαμβάνουν χώρα σε ένα περιβάλλον σταθερότητας, ασφάλειας και υψηλής ποιότητας ζωής.
Αλλοι ειδικοί επιστήμονες είναι ασφαλώς καταλληλότεροι να επιχειρηματολογήσουν ως προς την αποτελεσματικότητα της αεροπυρόσβεσης, τις μεθόδους πρόληψης, αναδάσωσης, της κατανομής έργου μεταξύ Δασικής Υπηρεσίας και Πυροσβεστικής, την αποτροπή της λαθροδόμησης, τις ευθύνες και τον ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και ημών των πολιτών. Θα περιοριστούμε στις ακόλουθες παρατηρήσεις, θεσμικής κυρίως φύσης:
1) Η τόσο διαδεδομένη και χρήσιμη διαδικασία εξαγωγής συμπερασμάτων από περιστατικά με θετική ή αρνητική έκβαση σπανιότατα τυγχάνει εφαρμογής στη χώρα μας. Μετά την καταστροφή του 2007, κάθε σοβαρή χώρα θα δημιουργούσε μια επιτροπή ειδικών με αποστολή την ταχεία ετοιμασία μιας έκθεσης με διαπιστώσεις και συγκεκριμένες προτάσεις με στόχο λιγότερο την επίρριψη ευθυνών σε συγκεκριμένα πρόσωπα (αν και αυτό θα πρέπει να γίνει κάποια στιγμή σε μια χώρα όπου σχεδόν κανείς δεν τιμωρείται πραγματικά, ακόμη και αν οι συνέπειες των λαθών ή παραλείψεων κοστίζουν σε ανθρώπινες ζωές), όσο τον εντοπισμό και διόρθωση αδυναμιών του κρατικού μηχανισμού και την αποτροπή ανάλογων καταστροφών στο μέλλον.
2) Υπάρχει σημαντικό πρόβλημα συντονισμού, κυρίως μεταξύ των ανώτατων και ανώτερων στελεχών των εμπλεκόμενων υπηρεσιών και απαιτείται αλλαγή αντιλήψεων περί αρμοδιοτήτων και τεχνητών διαχωριστικών γραμμών μεταξύ φορέων. Κρίνεται σκόπιμη η δημιουργία ενός Εθνικού Κέντρου Διαχείρισης Εκτάκτων Καταστάσεων, με αξιοποίηση σύγχρονων τεχνολογιών συλλογής, επεξεργασίας και μετάδοσης πληροφοριών και η λειτουργία εκπαιδευτικού κέντρου πολιτικής προστασίας για συνεκπαίδευση -με στόχο τη συναντίληψη- και συνάσκηση – με στόχο την αποτελεσματική συνεργασία.
3) Ο ρόλος του εκάστοτε αρχηγού και των ανώτατων επιτελών της Πυροσβεστικής και της Αστυνομίας είναι η χάραξη στρατηγικής και η συνολικά αποτελεσματική λειτουργία της υπηρεσίας και όχι η εξιχνίαση συγκεκριμένων εγκληματικών ενεργειών ή η κατάσβεση μιας πυρκαγιάς. Αυτή είναι η δουλειά των επιχειρησιακών στελεχών. Χρειαζόμαστε επιτελικά στελέχη με οργανωτικές ικανότητες, σφαιρική αντίληψη των ζητημάτων ασφαλείας, διάθεση αξιοποίησης νέων τεχνολογιών, σύγχρονων οργανωτικών δομών και χρήσιμων στοιχείων από μοντέλα διαχείρισης εκτάκτων καταστάσεων σε άλλες χώρες. Τέτοια στοιχεία χαρακτηρίζουν αρκετά στελέχη που είχαν συμμετάσχει στην οργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 και θα πρέπει να αξιοποιηθούν άμεσα.
Σ.Σ. Στο άρθρο μας της 19ης Αυγούστου, η ορθή διατύπωση της εισαγωγικής πρότασης θα έπρεπε να είναι: οι νέοι αρχηγοί ΓΕΕΘΑ, ΓΕΣ και ΓΕΑ είναι από τις καλύτερες επιλογές αξιωματικών των τελευταίων δύο δεκαετιών.
* Ο κ. Θάνος Π. Ντόκος είναι γενικός διευθυντής του ΕΛΙΑΜΕΠ.