Η Ελλάδα και η Τουρκία βρίσκονται σε αυτήν τη φάση σε δύο εντελώς διαφορετικές τροχιές. Εμείς έχουμε εισέλθει σε τροχιά εσωστρέφειας, φλερτάρουμε επικίνδυνα με την πολιτική αστάθεια και δεν… σκίζουμε από αυτοπεποίθηση. Η Τουρκία, πάλι, συμπεριφέρεται σαν μια νέα μεσαία προς μεγάλη δύναμη κλείνοντας τα παραδοσιακά της «θέματα», από την Αρμενία έως το εσωτερικό μέτωπο των Κούρδων. Ο νέος υπουργός Εξωτερικών επιχειρεί, επιτυχώς, να κάνει τη χώρα του ισχυρό γεωπολιτικό «παίκτη». Υπό κανονικές συνθήκες, όλα αυτά δεν θα έπρεπε να μας αφορούν άμεσα καθώς άλλα τα μεγέθη της Τουρκίας, άλλες οι ευκαιρίες και άλλοι οι δικοί της πονοκέφαλοι.
Από την άλλη, όμως, έχει αποδειχθεί παραδοσιακά πως ένα κομμάτι του βαθέος τουρκικού κατεστημένου δοκιμάζει πάντοτε να «παίξει με τα νεύρα» της Ελλάδος όταν αυτή βρίσκεται σε κρίση ή περίοδο αβεβαιότητος. Συνέβη το 1955 με άρρωστο τον τότε πρωθυπουργό Παπάγο, το 1974 και το 1996 σε ένα μεσοδιάστημα όπου επικρατούσε κενό εξουσίας προτού αναλάβει πλήρως την εξουσία ο κ. Σημίτης.
Ταυτόχρονα γίνεται όλο και πιο σαφές πως το ευρωπαϊκό χαρτί, στο οποίο τόσο πολύ υπολογίζαμε, εξανεμίζεται. Το κατεστημένο της Αγκυρας αντιλαμβάνεται πως στην παρούσα πολιτική συγκυρία στην Ευρώπη η πλήρης ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. θα πρέπει να θεωρείται εντελώς ανεδαφική. Η προοπτική της Ευρώπης απομακρύνεται και αυτό το γνωρίζουν καλά οι διπλωμάτες της. Η ελληνική εξωτερική πολιτική βασίσθηκε στην υπόθεση της ένταξης και τώρα θα βρεθεί μετέωρη. Δεν είναι όμως και ξεκάθαρο τι άλλα χαρτιά μπορούμε να εφεύρουμε ώστε να αποκτήσει η Ελλάδα έναν άλλο μοχλό πίεσης έναντι της Τουρκίας.
Η Αγκυρα θεωρεί πως ο χρόνος δουλεύει γι’ αυτήν σε ό,τι αφορά την εξίσωση δύναμης Ελλάδος – Τουρκίας. Και γι’ αυτό δρα με σύστημα και υπομονή αναβαθμίζοντας κάθε τόσο τις απαιτήσεις της, ενώ παράλληλα επιχειρεί να επιβάλει με προκλητικό τρόπο την ηγεμονία της στο Αιγαίο. Τίποτα δεν αποκλείει η κλιμάκωση -που μέχρι στιγμής κρατιέται σε ελεγχόμενο επίπεδο- να συνεχισθεί.
Χρειάζεται προσοχή και εθνική συνεννόηση για να αποφύγουμε να πέσουμε σε οιαδήποτε παγίδα. Το σπουδαιότερο, όμως, που μπορούμε να κάνουμε είναι να αντιμετωπίσουμε τα τεράστια εσωτερικά μας προβλήματα, που δεν μας κάνουν να φαινόμαστε και πολύ ισχυροί στους αντιπάλους μας. Η Ελλάδα απειλείται περισσότερο από τις δικές της παθογένειες. Γι’ αυτό καλό είναι να ανησυχούμε για τη συμπεριφορά της γείτονος, αλλά να φροντίσουμε και τα του οίκου μας, που εν τέλει καθορίζουν και την ισχύ μας έναντι των υπολοίπων.