Οταν μεγαλώνει κάποιος, έχει γενικώς την τάση απ’ τη μια να ζηλεύει τους νεότερους κι απ’ την άλλη να προσπαθεί να φαίνεται νεότερος. Με αποτέλεσμα να σπάει τα μούτρα του. Εγώ δέχομαι τη ζωή όπως έρχεται». Θυμήθηκα αυτό το απόσπασμα από συνέντευξη της γνωστής τραγουδίστριας Αρλέτας.
Οι τραγουδιστές -και δεν αναφέρομαι στην Αρλέτα- έχουν κάτι κοινό με τους πολιτικούς. Και στους δύο χώρους, την πολιτική και το τραγούδι, υπάρχουν κάποιοι που δεν ξέρουν πότε να αποχωρήσουν απ’ τη σκηνή. Πότε να πουν το τελευταίο αντίο. Μάλλον, όσα επαγγέλματα έχουν να κάνουν με «σκηνή», δημιουργούν ένα είδος πολύ ισχυρής εξάρτησης.
Και την περίπτωση των τραγουδιστών, θα μπορούσε κανείς να τη δει με συμπάθεια. Αλλωστε, κι αν θρονιάζονται πεισματικά πάνω στην πίστα και επιμένουν να τραγουδούν όταν οι δυνάμεις τους τούς έχουν εγκαταλείψει, το κοινό, έχει πάντα τη δυνατότητα να επιλέξει αν θα συνεχίσει να παρακολουθεί την καλλιτεχνική τους πορεία ή όχι.
Στους πολιτικούς, τα πράγματα είναι περισσότερο πολύπλοκα. Τα τελευταία τριάντα χρόνια περίπου, υπάρχουν πρόσωπα -ουκ ολίγα- και στα δυο μεγάλα κόμματα -τα κόμματα εξουσίας- που ακόμη κι αν δεν εκλέγονται έχουν αδιάκοπη παρουσία στο πολιτικό πεδίο.
Φυσικά, η προχωρημένη ηλικία δεν συνεπάγεται αδυναμία, ούτε τα νιάτα ικανότητα. Χρειάζονται πολύ περισσότερα. Σε γενικές γραμμές, πάντως, η άσκηση της πολιτικής και η διακυβέρνηση του τόπου προϋποθέτει κουράγιο, όρεξη, καθαρό μυαλό, γνώση.
Η γνώση εμπεριέχεται στην πείρα, χαρακτηριστικό ενός ψημένου πολιτικού ο οποίος έχει κάνει πολλά χιλιόμετρα· όλα τα υπόλοιπα όμως, τα διαθέτει ένας 75χρονος; Μπορεί ένας 75χρονος να προσφέρει όραμα σε έναν 18χρονο; Και, κυρίως, ένας 75χρονος ο οποίος έχει ξεπεραστεί όχι μόνο λόγω της ηλικίας του αλλά και λόγω της προσωπικής του ιστορίας.
Δεν υποστηρίζουμε ότι επειδή ένας πολιτικός μεγαλώνει πρέπει να αποσύρεται. Υπάρχουν περιπτώσεις γερόλυκων πολιτικών που ακτινοβολούν, εμπνέουν και γι’ αυτό ο κόσμος τους θέλει· τους έχει ανάγκη. Ανθρωποι που επιθυμούν και μπορούν να προσφέρουν το πολύτιμο απόσταγμα σοφίας και γνώσης που έχουν κατακτήσει. Και παραμένουν ενεργοί ακόμη κι απ’ το σπίτι τους.
Είναι θλιβερό, όμως, να παρακολουθούμε πολιτικούς που αχόρταγα γαντζώνονται στην εξουσία, να λειτουργούν σαν έφηβοι και να «σπάνε τα μούτρα τους», ενώ θα μπορούσαν με ωριμότητα, αξιοπρέπεια και γενναιότητα να αποχωρήσουν αφήνοντας να βρεθεί στη θέση τους κάποιος άλλος. Να δεχθούν, δηλαδή, «τη ζωή όπως έρχεται…».