Αξιότιμε κ. πρωθυπουργέ,
Οπως σίγουρα έχετε αντιληφθεί, βιώνουμε μια κοινωνικά επώδυνη παγκόσμια οικονομική κρίση. Εκείνο που ίσως δεν είναι ακόμα σαφές είναι ότι η κρίση αυτή ωχριά μπροστά στην απειλή της παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής.
Ακραία καιρικά φαινόμενα, μείωση των διαθέσιμων υδάτων, ξηρασία και η άνοδος στάθμης της θάλασσας είναι μερικές από τις επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος. Επιπτώσεις που θα δέσουν τη θηλιά στον λαιμό της εύθραυστης παγκόσμιας οικονομίας, θα εκτινάξουν στα ύψη το κόστος των φυσικών καταστροφών, θα επιβαρύνουν δυσανάλογα και ίσως μη-αναστρέψιμα τη ζωή εκατομμυρίων πολιτών σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης.
Πλέον ξέρουμε ότι οφείλουμε να δράσουμε τώρα. Σίγουρα θα απαιτηθούν σημαντικές επενδύσεις σε «πράσινα» μέτρα, όμως για όσους κινηθούν γρήγορα, τα οφέλη σε οικονομικούς, κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς όρους θα ξεπεράσουν το όποιο βραχυπρόθεσμο κόστος. Τώρα, όσο ποτέ έχουμε ανάγκη από ηγέτες που αντιλαμβάνονται το διακύβευμα της κλιματικής αλλαγής και είναι διατεθειμένοι να δείξουν έμπρακτα τη βούλησή τους για ανατροπή των δυσοίωνων σεναρίων.
Στις 22 Σεπτεμβρίου διεξάγεται η Σύνοδος Κορυφής του ΟΗΕ με αντικείμενο την κλιματική αλλαγή. Οι συνομιλίες αυτές αναμφίβολα θα επηρεάσουν το τελικό αποτέλεσμα της κρίσιμης διάσκεψης της Κοπεγχάγης, τον ερχόμενο Δεκέμβριο. Δεν γνωρίζουμε από ποιον και αν θα εκπροσωπηθεί η Ελλάδα – άλλωστε το πολιτικό ενδιαφέρον εδώ κυριαρχείται αποκλειστικά από τη «μάχη της 4ης Οκτωβρίου». Παρά την προφανή σημασία της εκλογικής διαδικασίας, η Ελλάδα οφείλει παράλληλα να είναι δυναμικά παρούσα σε τέτοιες σημαντικές διαπραγματεύσεις.
Στις 16 Σεπτεμβρίου, το WWF Ελλάς σε συνεργασία με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών ανακοίνωσε την μελέτη «Το αύριο της Ελλάδας» όπου περιέχονται προβλέψεις, βάσει επιστημονικών μοντέλων, για την αλλαγή των κλιματικών συνθηκών στην Ελλάδα την περίοδο 2020-2050. Οι προβλέψεις αφορούν τις δέκα μεγαλύτερες πόλεις, τους δέκα πιο τουριστικούς νομούς, τους δέκα νομούς με το μεγαλύτερο ποσοστό απασχολούμενων στη γεωργία και τους δέκα εθνικούς δρυμούς, δηλαδή τις περιοχές πάνω στις οποίες στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό ο κοινωνικοοικονομικός και περιβαλλοντικός ιστός της χώρας. Το κύριο συμπέρασμα της μελέτης μπορεί να αποδοθεί με λίγες λέξεις: ανυπόφορες πόλεις, τουριστικοί προορισμοί με καύσωνες, δύσκολες μέρες για τη γεωργία, εθνικοί δρυμοί σε κίνδυνο. Ολα αυτά, και άλλα δυσάρεστα εξαιτίας της διογκούμενης κλιματικής απειλής.
Η Ελλάδα μπορεί να αδιαφορήσει, μετρώντας όμως απώλειες στο μέλλον, ή μπορεί να κινητοποιηθεί εκπονώντας ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα προσαρμογής της Ελλάδας στις επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος. Ενα πρόγραμμα που θα περιλαμβάνει τη διαμόρφωση ενός άρτιου συστήματος δασικής διαχείρισης, την ορθή διαχείριση των νερών, την καταπολέμηση της ερημοποίησης, την προστασία της βιοποικιλότητας και των καλλιεργειών και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στις πόλεις. Ομως, αυτό από μόνο του δεν αρκεί.
Η Ελλάδα οφείλει να αναλάβει διεθνείς πρωτοβουλίες ώστε να αποτραπεί η αλλαγή του κλίματος και όχι απλά να προσαρμοστεί σε αυτή. Απαιτείται λοιπόν η επίδειξη φιλοδοξίας εκ μέρους της χώρας μας στις διεθνείς διαπραγματεύσεις, ώστε στην Κοπεγχάγη το Δεκέμβριο του 2009 να γίνει εφικτή η επίτευξη μιας ουσιαστικής συμφωνίας για το κλίμα.
Τι είναι όμως μια τέτοια συμφωνία και τι πρέπει να περιλαμβάνει; Με λίγες λέξεις, η νέα παγκόσμια συμφωνία για το κλίμα θα πρέπει να είναι φιλόδοξη, ώστε να οδηγήσει σε γρήγορη και μεγάλη μείωση των εκπομπών. Θα πρέπει να είναι δίκαιη, ώστε όλες οι χώρες να συνεισφέρουν στις προσπάθειες ανάλογα με τις δυνατότητες και τον βαθμό ευθύνης τους. Θα πρέπει να είναι δεσμευτική, καθώς μόνο μια νομικά δεσμευτική συμφωνία μπορεί να φέρει αποτελέσματα.
Το μήνυμα λοιπόν είναι σαφές: «Κύριε πρωθυπουργέ, εσείς θα καθορίσετε τη στάση της Ελλάδας στις διαπραγματεύσεις για το κλίμα. Εσείς μπορείτε να δώσετε την εντολή στην εθνική αντιπροσωπεία να αγωνιστεί με όλες τις δυνάμεις υπέρ μιας καλής παγκόσμιας συμφωνίας. Από μια κακή συμφωνία έχουμε μόνο να χάσουμε. Αντιθέτως, μια καλή συμφωνία θα οχυρώσει την Ελλάδα και θα την οδηγήσει στον δρόμο της βιώσιμης ανάπτυξης. Για αυτό, κύριε πρωθυπουργέ, το κλίμα είναι στο χέρι σας».
* Ο κ. Δημήτρης Καραβέλλας είναι διευθυντής του WWF Ελλάς.