Αναγνωσεις

2' 54" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Σε μία από τις τελευταίες δημοσκοπήσεις στο ερώτημα «ποιος είναι πιο κατάλληλος για πρωθυπουργός» ο Κ. Καραμανλής και ο Γ. Παπανδρέου ισοβάθμησαν με ποσοστό 38%. Και οι δυο μοιράστηκαν κρίσεις όπως «επέδειξε πυγμή» ή «έκανε ηγετική εμφάνιση». Ο χαρακτηρισμός παραπέμπει σε πρόσωπο στιβαρό, με προφίλ πειστικό, οργανωμένο, πειθαρχημένο, που αναδίνει μια ήρεμη δύναμη και τη σιγουριά ότι μπορεί να κυβερνήσει ηθικά και αποτελεσματικά. Κάπως έτσι· με τις σχετικές αυξομειώσεις και εκπτώσεις.

Σήμερα, υποστηρίζουν οι κοινωνιολόγοι, ο ηγέτης δίνει πρώτα εξετάσεις στα μίντια. Εάν «γράφει» στο γυαλί, έχει ελπίδες να γίνει και αποδεκτός από τους πολίτες. Επίσης, σύμφωνα πάντα με τους επιστήμονες, ο υποψήφιος πρόεδρος οφείλει να χειρίζεται καλά τον λόγο, να επιχειρηματολογεί χωρίς να μετεωρίζεται και να αμφιβάλλει, να χρησιμοποιεί τις λέξεις εκείνες που απηχούν και δικαιώνουν το δημόσιο αίσθημα.

Ενα γκάλοπ με το ερώτημα «ποιος είναι ο ιδανικός ηγέτης» θα εμφάνιζε πληθώρα απαντήσεων. Τα πρότυπα του καθενός θα ήταν αντικρουόμενα, τα επίθετα θα είχαν διαφορετική βαρύτητα στη λίστα αξιολόγησης. Πρώτα έντιμος και μετά αποφασιστικός; Ή μήπως τολμηρός και ευφυής; Ισως πρέπει να προηγείται η ευαισθησία, η φαντασία και το συλλογικό πνεύμα; Και η διεθνής εικόνα και εκτίμηση στο πρόσωπό του; Η αμεσότητα και ικανότητα να επιβάλει τις απόψεις του, να επιβάλλεται στους συνεργάτες του; Να μην αμφισβητείται. Να προτείνει λύσεις και να μπορεί να τις εφαρμόζει, να εκτονώνει τις εντάσεις, να εξισορροπεί τις αντιθέσεις. Να μη φοβάται τις ρήξεις. Να, να, να…

Ενας σύγχρονος ηγέτης είναι και χαρισματικός; Οι έννοιες και οι σημασίες συμπλέκονται χωρίς να οδηγούν σε ασφαλή συμπεράσματα. Το μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη συμφώνησε ότι ο Ομπάμα είναι χαρισματικός ρήτορας και ηγέτης. Παρ’ όλα αυτά οι ΗΠΑ δεν παραδίδονται αμαχητί. Μήνες τώρα παλεύει με μεγάλα συμφέροντα και δυνάμεις του αναχρονισμού που εμποδίζουν την εφαρμογή ενός δικαιότερου συστήματος υγείας. Παρά το γεγονός ότι ο Ομπάμα γνώριζε τον τόπο που επρόκειτο να κυβερνήσει. Πριν ακόμη εκλεγεί γερουσιαστής έπαιρνε τον δρόμο με τον χάρτη στη θέση του συνοδηγού, για να έρθει σε επαφή με τον κόσμο, να αφουγκραστεί τις ανάγκες του, να «πάρει τα μηνύματα» καλλιεργώντας μια σχέση αμφίδρομη, που παράγει πολιτικό λόγο και όραμα. Μέχρι να έρθει το χάος στο κατώφλι της χώρας (με τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου) ο Ομπάμα μπορούσε να συνοψίσει το πορτρέτο του Αμερικανού με τις καθημερινές συνήθειες και ασφάλειες: «…Από τη στιγμή κατά την οποία κάνουμε γυμναστική, φοράμε ζώνη ασφαλείας, έχουμε δουλειά με επιδόματα και αποφεύγουμε ορισμένες γειτονιές (θεωρούμε ότι) είμαστε ασφαλείς, εμείς και οι οικογένειες μας», περιγράφει στο βιβλίο του «Τολμώ να ελπίζω». Υστερα, τα πράγματα άλλαξαν. Εγιναν πιο σύνθετα, σκοτεινά, ανισόρροπα. Ολα μεγεθύνθηκαν με πρώτη και κύρια την ανασφάλεια.

Στο μικρό μας τόπο, δεν είχαμε τρομοκρατικές επιθέσεις. Ομως πυρκαγιές και σκάνδαλα διάβρωσαν εκ των έσω τον κοινωνικό ιστό, εξάντλησαν αντοχές, προκάλεσαν εκρήξεις, εντάσεις, δυσπιστία και απαξίωση. Η οικονομική ύφεση δεν βαραίνει όσο το Βατοπέδι και η Siemens. Εν τω βάθει και επί της ουσίας.

Λαός και πολιτική εξουσία αλληλοεπηρεάζονται και αλληλοδιαμορφώνονται. Η ελληνική κοινωνία δεν μπορεί να παράξει Ομπάμα αλλά ούτε (ελπίζουμε) και Μπερλουσκόνι. Ασφαλώς όχι Μέρκελ. Ουδέποτε αισθάνθηκε την αύρα ενός Φρανσουά Μιτεράν.

Οσο και αν σήμερα θεωρείται ότι ο ρόλος του ηγέτη είναι πρωτίστως διαχειριστικός, όσο και αν συναποτελεί τμήμα ενός μηχανισμού, ο οποίος λειτουργεί (συχνά) ερήμην του, όσο και αν καλείται να λύσει γραφειοκρατικά σταυρόλεξα, δεν παύει να εκπροσωπεί μια χώρα και έναν πολιτισμό. Οι πολίτες επενδύουν (ακόμη κι αν σαρκάζουν ή χλευάζουν) προοπτικές ανάκαμψης, ανανέωσης, αλλαγών. Περιμένουν, παρά τις διαψεύσεις· ελπίζουν έστω φοβικά και καχεκτικά. Οχι να απολογηθεί ή να υποσχεθεί. Αλλά να τους κοιτάξει ανθρώπινα και πειστικά.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή