Πόσοι από μας γνωρίζουν κάτι για την υπόθεση της εταιρείας Trafigura; Προφανώς λίγοι. Οι περισσότεροι θα σπεύσουμε να κρυφτούμε πίσω από την προεκλογική εκστρατεία. Μας ροκανίζει τον χρόνο και ταλανίζει τη σκέψη μας, θα ισχυριστούμε. Δεν είναι απλό να αποφασίσεις τι τελικά θα ψηφίσεις, ούτε είναι απλό στο τέλος της ημέρας να πρέπει να συμβιβαστείς με το λιγότερο κακό. Αλλά κι αν δεν βρισκόμαστε σε προεκλογική περίοδο, μικρή σημασία θα είχαμε δώσει στην γκροτέσκα ιστορία μιας μεγάλης εταιρείας που το 2006 έριξε πετροχημικά απόβλητα στην Ακτή του Ελεφαντοστού, πολύ κοντά στην πρωτεύουσα Αμπιτζάν, προκαλώντας τον θάνατο αρκετών ανθρώπων και πληγιάζοντας το σώμα χιλιάδων άλλων. Τι κι αν τους αποζημιώνει τώρα, τόσα χρόνια μετά; Τι κι αν η Ευρώπη επαναφέρει στην επικαιρότητα το θέμα των τοξικών αποβλήτων; Οι πληγές στα πρόσωπα των παιδιών έχουν πάψει να πυορροούν, έχουν μείνει όμως οι ουλές, αδιάψευστος μάρτυρας του τρόπου που εταιρείες της Δύσης χρησιμοποιούν τις χώρες του Τρίτου Κόσμου. Βάναυσα, μετααποικιοκρατικά, επικυριαρχικά.
Η εγκληματική αυτή ενέργεια δεν θα είχε δει το φως της δημοσιότητας, αν ο καπετάνιος του πλοίου που ανέλαβε τη βρωμοδουλειά… ήταν προσεκτικός. Τίποτα δεν θα μαθαίναμε αν τα πετροχημικά δεν είχαν ριφθεί στην ακτή του Αμπιτζάν, αλλά σε πολύ μεγαλύτερη θαλάσσια έκταση. Η Trafigura οφείλει να ζητήσει συγγνώμη δημοσίως από τους «σημαδεμένους» πολίτες και παράλληλα να στείλει μήνυμα προς όλες τις εταιρείες που προβαίνουν ή σχεδιάζουν να προβούν σε τέτοιες αποτρόπαιες πράξεις ότι τα λάθη πληρώνονται και μάλιστα ακριβά. Γιατί, ας μη γελιόμαστε. Η Trafigura δεν είναι το μοναδικό δείγμα άθλιας συμπεριφοράς προς τους ανθρώπους της Αφρικής.
Αλλά η Αφρική δεν είναι αποδέκτης μόνο πετροχημικών αποβλήτων. Διόλου τυχαίο ότι αποκαλείται τοξική χωματερή της Ευρώπης. Υπάρχουν χώρες, οι οποίες -ανεπισήμως και υπογείως, φαντάζομαι- τη «στολίζουν» με τα λεγόμενα ηλεκτρονικά απόβλητα, για τα οποία ντόπιοι αξιωματούχοι κάνουν τα στραβά μάτια ή τα δέχονται μετά χαράς, ξέρετε γιατί; Γιατί αποτελούν πηγή μηδαμινού εισοδήματος για πολλούς φτωχούς Αφρικανούς.
Η ευρωπαϊκή νομοθεσία απαγορεύει στα κράτη-μέλη να πετούν τα σκουπίδια τους σε χώρες του Τρίτου Κόσμου. Επιτρέπει ωστόσο η Ε.Ε., υπό προϋποθέσεις, τη μεταφορά στο εξωτερικό τέτοιου είδους αποβλήτων για ανακύκλωση! Το αποτέλεσμα αυτής της ρύθμισης, η οποία φαίνεται ότι κατά καιρούς επιδέχεται διασταλτικές ερμηνείες, είναι ότι πολλά από τα απόβλητα καταλήγουν σε κράτη που δεν έχουν σε άμεση προτεραιότητα θέματα υγείας και μόλυνσης του περιβάλλοντος. Κάνοντας δε τα στραβά μάτια, όλο και κάτι αποκομίζουν οι τοπικές αρχές.
Σε τέτοιου είδους ρυθμίσεις, όπου το καινούργιο παλεύει με το παλιό, είναι αναμενόμενο να αποκαλύπτονται επαίσχυντες ενέργειες, σαν αυτές της εταιρείας Τrafigura. Ομως επειδή η διαχείριση των αποβλήτων και δη των τοξικών αποτελεί δείγμα πολιτισμού, είναι τουλάχιστον προσβλητικό για τη Δύση να νίπτει τας χείρας της, παρακολουθώντας αμήχανη την εκμετάλλευση των αναγκών αδύναμων λαών.