Προσωπα

3' 11" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Το πανηγύρι των δώρων, λοιπόν. Ενα φανταχτερό αλισβερίσι με πανέμορφα κουτιά, πολύχρωμους φιόγκους και… μεγάλες δόσεις υποκρισίας. Κάθε χρόνο τέτοια εποχή οι αντοχές του καταναλωτή δοκιμάζονται αγρίως. O επιμερισμός της δαπάνης για τα δώρα, η επιλογή, κυρίως όμως η σκοπιμότητα της κίνησης, σε πολλές περιπτώσεις αποτελούν σημείο τριβής μεταξύ των μελών της οικογένειας και σε εξίσου πολλές περιπτώσεις γίνεται αιτία παρεξηγήσεων ακόμη και μεταξύ φίλων. O μισάνθρωπος και τσιγκούνης τραπεζίτης Εμπενίζερ Σκρουτζ (Χριστουγεννιάτικα Κάλαντα του Ντίκενς) είναι ο πιο γνωστός κακορίζικος τύπος της χριστουγεννιάτικης περιόδου. Ωστόσο, ο Ντίκενς θεωρείται ξεπερασμένος. Αντικαταστάθηκε από τον σύγχρονο κύριο Τζόελ Γουαλντφόγκελ, καθηγητή στο πανεπιστήμιο Wharton της Πενσιλβάνια.

Scroogenomics είναι ο τίτλος του βιβλίου του και μιλάει για το ετήσιο όργιο της τελετουργίας των δώρων, το οποίο κατά τον καθηγητή Γουαλντφόγκελ (φωτ.) πρέπει επειγόντως να κόψουμε και που στις ΗΠΑ κάθε τέτοια εποχή κοστίζει πολλά δισεκατομμύρια δολάρια. Με όπλο την επιστημοσύνη του, ο καθηγητής επιχειρηματολογεί πάνω στη δωρομανία και μας προτείνει να το σκεφτούμε διπλά και τριπλά την επόμενη φορά που θα σκεφτούμε να αγοράσουμε δώρα για τους φίλους. H θεωρία του είναι απλή. O καθένας γνωρίζει τι σημαίνει για την ψυχολογία του ατόμου να ξετυλίγει ένα υπέροχο περιτύλιγμα και να βρίσκει μέσα ένα ακαλαίσθητο γυάλινο διακοσμητικό. Τζάμπα, ο κόπος, θα πει τσιτωμένος. H διαφορά εκτίμησης της αξίας αυτού που κάνει το δώρο και αυτού που το δέχεται, είναι η λεγόμενη «απώλεια». Μα, πώς μια κίνηση πολλές φορές τρυφερή, αφήνεται πάνω στο ψυχρό εργαστήρι ενός οικονομικού αναλυτή; Αλλά ο καθηγητής Γουαλντφόγκελ είναι πεπεισμένος ότι οι αποδέκτες δώρων υποβαθμίζουν την αξία τους κατά 16%. Αν λοιπόν σκεφτούμε ότι οι Αμερικανοί δαπανούν περίπου 50 δισ. δολάρια σε δώρα, η απώλεια ανέρχεται σε 8 δισ. δολάρια! Αλλά ο Γουαλντφόγκελ έχει τύψεις. Θέλει να βάλουμε στην άκρη τα δώρα της θείας ή του παππού, άντε και του εραστή μας.

Ο αντίλογος στα οικονομικά του Σκρουτζ έρχεται μέσα από το βιβλίο Shoptimism, του συγγραφέα τηλεοπτικών σειρών Λι Αϊζεμπεργκ, όπου βεβαίως διευκρινίζεται ότι η Αμερική δεν θα πάψει ποτέ να καταναλώνει. Αν κάτι, όμως, αξίζει να συνυπολογιστεί στο συνολικό κόστος του δώρου είναι η συναισθηματική φόρτιση της επιλογής. Οι συζητήσεις, οι διχογνωμίες, το μέτρημα ξανά και ξανά, τα πισωγυρίσματα, η στιγμή που το δώρο τοποθετείται στο κουτί κι ύστερα ο φιόγκος. Η κορύφωση της πράξης κι όχι τα χρήματα. Είναι αλήθεια πως πίσω από κάθε δώρο κρύβονται κανόνες και συμπεριφορές. Η δυναμική της αμοιβαιότητας και της υποχρέωσης, του οικονομικού και ψυχολογικού χρέους, αλλά και της συμβατικότητας. Ομως, ένα στοιχείο που κάνει το δώρο προκλητικό και ακατανίκητο, είναι οι υστερόβουλες σκέψεις του δωρητή. Υπάρχουν άνδρες που στην προσπάθειά τους να ρίξουν μια γυναίκα, τη δελεάζουν μ’ ένα εντυπωσιακό δώρο. Είναι σαν να περνούν την αυλόπορτα του σπιτιού, πριν κατακτήσουν την ενδοχώρα. Ενα πολύ ακριβό δώρο στην αρχή μιας σχέσης μπορεί να εκληφθεί ως σεξουαλική δωροδοκία, ενώ οι γυναίκες που αποδέχονται τέτοια δώρα, ενδεχομένως να αποδεχθούν και τα επέκεινα του δώρου.

Τα δώρα είναι το πιο φαντεζί κομμάτι των ημερών. Κι ύστερα τι; Ισως το βόλεμα μέσα στο επιτηδευμένο κλίμα της προσποιητής χαράς, της επιδειξιομανίας της πιθανής κρασοκατάνυξης, της προσπάθειας να κουβεντιάσουμε σε χαμηλούς τόνους. Κουβέντες για τον Θεάνθρωπο, για την ποιότητα της ζωής που υποβαθμίζεται, για τη νεολαία που δεν χαμογελάει ανέμελα, για τον λαθρομετανάστη που το βράδυ των Χριστουγέννων θα ξαπλώσει κατάκοπος ανάμεσα σε πριονίδια, σε στρατιωτικές κουβέρτες, ανάμεσα σε μωρά που θα αναζητούν το στήθος της μητέρας και σε ομο-ενοίκους που θα ονειρεύονται μια θέση δίπλα στο παράθυρο. Γιατί σχεδόν τα πάντα είναι θέα.

… Χίλιες Ευχές, μην ξοδευτείτε παραπάνω από αυτό που μπορείτε. Το δόσιμο ψυχής είναι αυτό που θα λειτουργήσει ως επένδυση στο μέλλον, κι όχι το δώρο, όσο καλοπροαίρετο κι αν είναι.

Χριστουγεννιάτικη ιστορία

«Α Christmas Toy Story». Μια χριστουγεννιάτικη ιστορία με σπασμένα παιχνίδια -δώρα που τα παιδιά προσπαθούν να συναρμολογήσουν- παρουσιάζεται σήμερα στο Bridgewater State College από τη χορευτική ομάδα Contrapose Dance.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή