Από την έναρξη της κρίσης, το Business Harvard Review μπορεί και να το έγραψε πάνω από δέκα φορές. Με τον γνωστό αμερικανικό γλαφυρό τρόπο: «Οταν ξεσπάσει η θύελλα, το τιμόνι πρέπει να το κρατάει ο καπετάνιος». Κοινώς, το αφεντικό της επιχείρησης, ο CEO. Καλός κι άγιος ο οικονομικός διευθυντής, αλλά δεν είναι παρά ένας ακόμα… υπάλληλος. Και όπως λένε οι Αμερικανοί, «ακόμα και ο CFO, μέσα στην κρίση, αν βρει ευκαιρία, θα το πει το ψέμα στο αφεντικό». Ο λόγος; Για να αποσείσει από πάνω του το φορτίο. Είναι στην ανθρώπινη φύση.
Πάρτε τώρα και επιμερίστε αυτόν τον κανόνα στο σύνολο της ιεραρχίας σε αυτήν τη χώρα. Οικονομικής και πολιτικής, και θα διαπιστώσετε ότι ισχύει, αλλά από την… ανάποδη. Ο πρωθυπουργός της δίνει την εντύπωση ότι ασχολείται εξ ανάγκης με το οικονομικό πρόβλημα, ίσως επειδή δεν το καταλαβαίνει. Κι έτσι εξηγούνται οι παλινωδίες, του τύπου «συντάσσομαι με την άποψη του τελευταίου με τον οποίο μίλησα». Και αυτός δεν είναι πάντα ο κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, αλλά μπορεί να είναι και η κ. Λούκα Κατσέλη, ο κ. Χρ. Παπουτσής ή κάποιος άλλος «κοινωνιστής» της κυβέρνησης ή του βαθέος κόμματος, όπως έγραφαν και οι Financial Times το περασμένο Σάββατο. Και κάπως έτσι «χάνεται η μπάλα».
Αλλά κι όσοι καταλαβαίνουν το πρόβλημα, θα πρέπει να καταλάβουν επίσης ότι δεν είναι άνθρωποι – «ορχήστρες» για να τα προλαβαίνουν όλα. Γιατί στο τέλος ασχολούνται με πολλά και κάνουν ελάχιστα, παρά τις καλές προθέσεις, που δεν φτάνουν.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο υπουργός Οικονομικών. Ενα από τα βασικά του προβλήματα είναι ότι, δύο μήνες μετά την τοποθέτησή του στο μέγαρο της πλατείας Συντάγματος, διαθέτει ακόμα ημιτελές επιτελείο. Το οποίο, για αντικειμενικούς λόγους, γνωρίζει από «crisis management» όσο η πλειονότητα των Ελλήνων γνωρίζει από «σκοτεινή ύλη». Και από έσοδα, όσο η… μειονότητα για το μποζόνιο του Χιγκς (σ. σ.: γιατί οι περισσότεροι Ελληνες, αν ερωτηθούν, θα αναπτύξουν κι επ’ αυτού μια θεωρία). Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία.
Το θετικό, πάντως, είναι ότι έστω και τώρα, Παπακωνσταντίνου και Σαχινίδης αντιλαμβάνονται, για παράδειγμα, το κενό που υπάρχει στο κρίσιμο κομμάτι των εσόδων. Γι’ αυτό σκέφτονται να ζητήσουν από το Μέγαρο Μαξίμου, για πρωτοχρονιάτικο δώρο, έναν υφυπουργό Εσόδων. Εναν άνθρωπο, δηλαδή, που θα αναλάβει να μαζέψει χρήμα. Βρώμικη δουλειά, αλλά κάποιος πρέπει να την κάνει, που θα έλεγε και ο «Αϊκ».
Ο κ. Παπακωνσταντίνου δεν προλαβαίνει, ο κ. Σαχινίδης έχει άλλη δουλειά, οπότε θα πρέπει να προσθέσουν έναν τρίτο στην παρέα. Εστω κι αν θα μπερδεύεται στα πόδια τους. Αυτό το τελευταίο είναι ένα άλλο μόνιμο πρόβλημα της ελληνικής διοίκησης. Δείτε, για παράδειγμα, πώς είναι επανδρωμένα τα περισσότερα υπουργικά γραφεία (όχι μόνο τα σημερινά, αλλά διαχρονικά). Στην πλειονότητά τους, αυτοί που μπαινοβγαίνουν βιαστικά στα γραφεία πέριξ του υπουργικού, είναι «εσωτερική μεταγραφή» από τα βουλευτικά, όπου είχαν ως αποκλειστική δουλειά να μαζεύουν ψήφους. Αλλά μήπως και στα υπουργικά, την ίδια δουλειά δεν κάνουν; Οπότε, τι να το κάνουν το crisis management;