Η Ελλάδα μας πληγώνει με την εκθαμβωτική ομορφιά της, αυτό θα το ‘λεγε ο Σεφέρης και ο καθένας μας, μπροστά στην απαράμιλλη ωραιότητα των τοπίων της και τον πλούτο της βιοποικιλότητας σε κάθε μορφή ζωής στον τόπο μας. Η κλιματική αλλαγή, γεγονός πλέον διαπιστωμένο, και ο διαρκώς αυξανόμενος ρυθμός εξαφάνισης της βιοποικιλότητας, σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι κίνδυνοι αλληλοσυνδεόμενοι. Κοστίζουν στη Φύση, στον άνθρωπο βαθιές πληγές, αγιάτρευτες, εάν δεν ληφθούν επείγοντα μέτρα για την επούλωσή τους. Το 2010 έχει το προνόμιο και τη μέγιστη ευθύνη να είναι το Διεθνές Ετος Βιοποικιλότητος. Ο όρος «βιοποικιλότητα» αγκαλιάζει όλη τη ζωή στη Γη. Κάθε μορφή ζωής αποτελεί τη βιολογική ποικιλότητα: φυτά, ζώα, μύκητες και μικροοργανισμούς, τα γονίδια που περιέχουν και τα οικοσυστήματα που σχηματίζουν. Σε αναγνώριση της σημασίας της ακριβώς, ο ΟΗΕ κήρυξε, το 2010 ως «Διεθνές Ετος Βιοποικιλότητας». Τον Οκτώβριο 2010 διοργανώνεται η 10η Διάσκεψη των Συμβαλλομένων Μερών της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιοποικιλότητα (CBD) στην Ιαπωνία. Στη διάσκεψη αυτή θα εκτιμηθεί η κατάσταση της βιοποικιλότητας στον πλανήτη, θα συζητηθούν τα αίτια απώλειάς της και θα συμφωνηθούν στόχοι για τη διατήρησή της.
Ενημέρωση από το ίδρυμα Γουλανδρή
Οπως πάντα, πρωτοπόρο, το Ιδρυμα Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας και το θυγατρικό του στη Θεσσαλονίκη ΕΚΒΥ – Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων – Υγροτόπων, μας ενημερώνουν υπεύθυνα για όσα γίνονται και για όσα πρόκειται να γίνουν στη διάρκεια αυτού του κρίσιμου Ετους, που ο εορτασμός του ήδη ξεκίνησε επίσημα, την εβδομάδα αυτή, στη Γερμανία.
Επισημαίνουν πως η διατήρηση της Βιοποικιλότητας είναι το ίδιο επείγουσα με την προστασία του κλίματος επειδή αφορά όλη τη ζωή στη Γη. Ο εορτασμός του Ετους συμπίπτει με τον παγκόσμιο στόχο του 2010 για σημαντική μείωση του ρυθμού απώλειας της βιοποικιλότητας και δίνει την αφορμή να σκεφθούμε την αποτελεσματικότητα των δράσεων για την επίτευξή του. «Δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή αν δεν διατηρήσουμε τη βιοποικιλότητα και αντιστρόφως – η διατήρηση της βιοποικιλότητας είναι ασπίδα στην επερχόμενη αλλαγή», όπως ήταν το Μήνυμα των Αθηνών στο διήμερο συνέδριο «για την προστασία της βιοποικιλότητας πέρα από το 2010», που διοργανώθηκε από την ευρωπαϊκή επιτροπή στην Αθήνα στις 27-28/4/2009». Στο συνέδριο αυτό, σε αναγνώριση της συμβολής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας ο επίτροπος Περιβάλλοντος, τότε κ. Σταύρος Δήμας, επέδωσε τιμητικά στην πρόεδρο του Μουσείου κ. Νίκη Γουλανδρή φάκελο με τοπία – μνημεία της Φύσης σε όλη την Ευρώπη.
Η επίγνωση να γίνει δράση
Παρά τον παγκόσμιο στόχο για το 2010 η βιοποικιλότητα συνεχίζει να χάνεται με υψηλούς ρυθμούς. Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο ρυθμός εξαφάνισης στον εικοστό αιώνα ήταν περίπου 1.000 φορές υψηλότερος του μέσου ρυθμού που ίσχυε στο παρελθόν. Η σημασία της κλιματικής αλλαγής ούτε αμφισβητείται ούτε αγνοείται. Ταυτοχρόνως, το θέμα της κλιματικής αλλαγής δεν πρέπει να επισκιάζει τον κίνδυνο που διατρέχει η ανθρωπότητα από την απώλεια της βιοποικιλότητας. Η κλιματική αλλαγή και η βιοποικιλότητα αλληλοσυνδέονται. Είναι, επομένως, προϋπόθεση τα μέτρα για το κλίμα να είναι πλήρως συμβατά με τις πολιτικές για την προστασία της βιοποικιλότητας. Η επίγνωση αυτή πρέπει να γίνει δράση. Στην παγκόσμια διάσκεψη του Οκτωβρίου 2010 στην Ιαπωνία θα πρέπει να επιτευχθεί για τη βιοποικιλότητα ό,τι δεν έγινε στην Κοπεγχάγη για το κλίμα. Τέλος, σε εθνικό επίπεδο, ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στην, από πολλά έτη, αιτούμενη Εθνική Στρατηγική για τη Βιοποικιλότητα, η οποία πρέπει να θεσμοθετηθεί και να τεθεί σε εφαρμογή. Οι προκλήσεις για την Ελλάδα είναι πολλές. Από το Ιδρυμα Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας και το ΕΚΒΥ επισημαίνονται ιδιαιτέρως οι παρακάτω: Κάλυψη των κενών γνώσης, καθώς εμποδίζουν τη χάραξη πολιτικής. Παρακολούθηση των σημαντικών στοιχείων της βιοποικιλότητας (π.χ. τύποι οικοτόπων και είδη) για να γνωρίζουμε όχι μόνο την κατάσταση διατήρησής τους, αλλά και τις τάσεις. Ενσωμάτωση των αναγκών διατήρησης της βιοποικιλότητας στις πολιτικές για τη γεωργία, την αλιεία, τις μεταφορές, την ενέργεια και τον τουρισμό. Ενδυνάμωση των διοικητικων μηχανισμών και ενίσχυση της αποτελεσματικότητας εφαρμογής της νομοθεσίας και οικοδόμηση σχέσεων συνεργασίας μεταξύ δημόσιας διοίκησης, επιστημονικής κοινότητας, περιβαλλοντικών φορέων, παραγωγικών φορέων κ.ά.
Στις οθόνες του αεροδρομίου
Οπως πάντα υπεύθυνη και ποιοτική η συμβολή του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας στο ξεκίνημα των εκδηλώσεων για το «Διεθνές Ετος Βιοποικιλότητας 2010». Στις κεντρικές αίθουσες του «Ελευθέριος Βενιζέλος», με τη συνεργασία του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, προβάλλεται μία σειρά διαφανειών σπάνιων και ενδημικών φυτών, ζώων, δασικών, χερσαίων και θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Κι αυτό είναι μόνον η αρχή γιατί το Μουσείο προγραμματίζει σειρά εκδηλώσεων με τη συνεργασία και άλλων κοινωφελών ιδρυμάτων καθώς και πρόσκληση διεθνών προσωπικοτήτων. Στις οθόνες του αεροδρομίου Αθηνών είναι η ελληνική φύση και ζωή που υποδέχεται όσους μπαίνουν, Ελληνες και ξένους, κι αυτή η απόλυτη ομορφιά ταυτίζεται με την ευθύνη όλων μας για τη διατήρησή της. Κι αυτή την Κυριακή μένουμε Ελλαδα, με τους ορίζοντες του διεθνούς προβληματισμού ανοιχτούς…