Από το ντοσιέ προτάσεων, επιτευγμάτων και εκκρεμοτήτων που έχουν ετοιμάσει οι συνεργάτες του πρωθυπουργού λείπει το κρισιμότερο μέγεθος: η επενδυτική αναγέννηση. Καμία δημοσιονομική εξυγίανση, καμία επιτυχία στην πατάξη της φοροδιαφυγής, καμία αναδιοργάνωση κρατικών υπηρεσιών, καμία πρωτοπόρα δράση δεν θα φέρει το αποτέλεσμα που με απόλυτη σιγουριά θα φέρουν οι επιχειρηματικές επενδύσεις. Το κράτος μάλιστα είναι ανίκανο να υποστηρίξει, από τη δική του πλευρά, την επιστροφή των επενδύσεων.
Ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου ετοιμάζεται να περικόψει -κι άλλο- το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, σε βαθμό που αναρωτιέται κανείς γιατί το διατηρούν στη ζωή. Ακόμη και τα έργα υποδομής, που δεν χρειάζονται κρατικά χρήματα και για τα οποία υπάρχει δυνατότητα ευρωπαϊκών προκαταβολών μέχρι και το 100% του συνολικού κόστους, δεν προχωρούν. Ούτε κατόρθωσαν οι κυβερνητικές υπηρεσίες να αξιοποιήσουν την προσωρινή άρση της εθνικής συμμετοχής στα έργα του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης. Η Ελλάδα, όσο δεν γίνονται επενδύσεις, κινδυνεύει με σημαντική υποβάθμιση εισοδήματος, απασχόλησης και, τελικώς, εθνικής υποχώρησης.
Ο Γιώργος Παπανδρέου δεν έχει πολλές επιλογές. Η μόνη «συνταγή» που θα μπορούσε να πιάσει τόπο σε ό, τι αφορά την επιστροφή των επενδυτών είναι η φορολογική απαλλαγή για αριθμό ετών και, σε συνδυασμό, η συμφωνία για την επιβολή μειωμένων συντελεστών φορολογίας κερδών επί σειρά ετών. Κάποιοι μάλιστα πιστεύουν ότι πρέπει να περιοριστεί η φορολόγηση των κερδών που προέρχονται από εξαγωγές, σε συνετελεστή από 5% για 15 χρόνια, για παράδειγμα.
Σταθερό και «φθηνό» φορολογικό περιβάλλον είναι το πρώτο που ζητούν όσοι θα μπορούσαν να δώσουν στη χώρα αυτό που μας λείπει περισσότερο από οτιδήποτε άλλο: επενδυτικά κεφάλαια. Και επειδή αντιλαμβάνομαι τις αντιρρήσεις, σπεύδω να υπερθεματίσω ότι εφόσον τα κεφάλαια αυτά προέρχονται από τις διεθνείς αγορές, παρόλο που δεν υπάρχουν πλέον οι παλαιότερων εποχών διαφορές, είναι σωστό να υπάρχει η διά νόμου εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου.
Στο επικαιροποιημένο Μνημόνιο περιελήφθη η πρόθεση της κυβέρνησης να ενεργοποιήσει και πάλι τον μηχανισμό (νομικό και γραφειοκρατικό) διαχείρισης και έγκρισης επενδυτικών σχεδίων που δούλεψε αποτελεσματικά στην προ-ολυμπιακή περίοδο. Ο κ. Παπανδρέου γνωρίζει πολύ καλά πως υπάρχουν τρία πολύ ισχυρά εμπόδια στις επενδύσεις. Το πρώτο είναι τα κρατικά συμφέροντα, όπως συμβαίνει στην περίπτωση αντιπαλότητας μεταξύ ΔΕΗ και ιδιωτικών μονάδων παραγωγής ενέργειας ή στον καθιερωμένο κομματικο-συνδικαλιστικο-διαπλεκόμενο έλεγχο σε πάμπολλα δημόσια έργα.
Το δεύτερο εμπόδιο αφορά την απουσία ρευστότητας του τραπεζικού μας συστήματος, πρόβλημα που γιγαντώνεται όσο το ευρύτερο κράτος συνεχίζει να (εξ) αντλεί τα χρηματικά εμβάσματα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Το τρίτο εμπόδιο όμως είναι η ατελείωτη γραφειοκρατία, που γίνεται ασφυκτική λόγω των δικαστικών εμπλοκών και καθυστερήσεων σε ιστορικό χρόνο.
Η ιώβεια υπομονή Κωνσταντακάτου, που έβαλε τελικά μπροστά την Περιοχή Ολοκληρωμένης Τουριστικής Ανάπτυξης (ΠΟΤΑ) Μεσσηνίας αποδεικνεύει όχι μόνον γιατί είναι σωστό ένα φορολογικό συμβόλαιο αλλά, κυρίως, γιατί χρειάζονται «διευκολύνσεις επενδύσεων μέσω των χρήσεων γης και του κτηματολογίου». Ως πότε θα συνεχίζουμε αυτό που προσφυώς ο Νίκος Παπανδρέου και ο υπουργός Παύλος Γερουλάνος χαρακτηρίζουν «τουρισμό αλά Ζορμπά» (Οικονομική Επιθεώρηση, Αύγουστος 2010, σελ. 14);
Παρά την πιστωτική ασφυξία, η Ελλάδα, σε αντίθεση πρακτικώς με όλες τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, έχει ακόμη νοικοκυριά με χαμηλή έκθεση σε δανεισμό. Το ίδιο και πολλές καλές (μία στις δύο) επιχειρήσεις. Οπως σε κάθε επίπεδο επιχειρηματικής δραστηριότητας, έτσι και σε αυτό η ζημιά γίνεται επειδή κάποιοι βαράνε φέσια, εξαπατούν τα ταμεία, κλέβουν την εφορία και προσβάλλουν όλους τους άλλους.
Ορθώς ο κ. Ροβ. Σπυρόπουλος, διοικητής ΙΚΑ, εξηγούσε (ΣΚΑΪ) ότι οι ασφαλιστικές εισφορές είναι τόσο μεγάλες στην Ελλάδα, γιατί οι σωστοί πληρώνουν και για τους «απατεώνες». Ο, τι ακριβώς ισχύει και στις τράπεζες. Με άλλα λόγια, η εκδίωξη του φορο-, εισφορο-κλέπτη, όπως και ο αποκλεισμός από τον κόσμο των δανείων των δολίως υπερχρεωμένων καλοπερασάκηδων, αποτελεί εξαίρετη πράξη βελτίωσης του επιχειρηματικού κλίματος. Ο επιχειρηματίας που δεν πληρώνει το ΙΚΑ, δεν κόβει απόδειξη, κρύβει τον ΦΠΑ, αλλά κατεβάζει τις τιμές του, κάνει το χειρότερο ντάμπιγκ και είναι ο χειρότερος εχθρός της επιχειρηματικότητας.
Την εξυγίανση του επιχειρηματικού και τραπεζικού περιβάλλοντος την χρειάζονται όλοι οι επιχειρηματίες. Και μαζί χαμηλότερη φορολογία, διασφαλισμένη ροή τραπεζικών πιστώσεων χωρίς αρπακτικές διαθέσεις και μια νέα ελευθερία στην αγορά εργασίας. Δυστυχώς, και στο τελευταίο αυτό θέμα, παραμένει αμφίβολο αν ο κ. Παπανδρέου θα ολοκληρώσει την πρώτη (αλλά λειψή) πρωτοβουλία Λοβέρδου στην αρχή του καλοκαιριού.