Το καλύτερο νέο που άκουσα λίγο πριν ξεκινήσω να γράφω είναι ότι αφαιρέθηκε από την Ελλάδα η διοργάνωση των Μεσογειακών Αγώνων του 2013. Εδώ και καιρό είχα διατυπώσει την απορία μου επειδή δεν είχαμε μόνοι μας πάρει την πρωτοβουλία να ζητήσουμε να μας συγχωρέσουν, αφού ήταν προφανές ότι δεν μπορούσαμε να ανταποκριθούμε σε μια υποχρέωση που θα άδειαζε κι άλλο το δημόσιο ταμείο. Αντιθέτως, σε διαδοχικές συσκέψεις, που παρέμειναν στο σκοτάδι το σχετικό πρόβλημα εξετέθη, με την καλύτερη (δηλαδή την οικονομικότερη) πρόταση να ζητηθεί η μεταφορά τους στην Αθήνα, μήπως και αξιοποιήσουμε κανένα από τα κουφάρια των Ολυμπιακών, να απορρίπτεται για λόγους εθνικής υπερηφάνειας. Προφανώς, και για να μη δυσαρεστηθούν λίγο πριν από τις τοπικές εκλογές οι παράγοντες της περιοχής που είχαν τα σχέδιά τους για την πλήρη… αξιοποίηση του δημόσιου χρήματος.
Ευτυχώς, οι ξένοι έχουν αντιληφθεί καλύτερα από εμάς την κατάστασή μας. Θα έπρεπε να είχαν παρέμβει και το 2004. Αν δεν κάνω λάθος, οι Ολυμπιακοί μάς κόστισαν κάτι παραπάνω από 12 δισ. ευρώ. Προσθέστε τόκους και όλα τα συναφή. Θα καταλάβετε ότι η βύθιση των τίτλων χρέους του ελληνικού κράτους -που δεν διαφέρουν από τίτλους «τιμής» – στην κατηγορία του «σκουπιδόχαρτου» έχει αντιστρόφως ανάλογη σχέση με την περηφάνια και άλλες μεγαλοστομίες που μας πλάσαραν. Κυρίως όσοι επωφελήθηκαν από τη διοργάνωση και τα έργα της. Εξαιρείται ο καθημερινός Ελληνας, που δικαιούται να νιώθει υπερήφανος επειδή χάρη σε αυτόν η χώρα ετούτη μένει ακόμη όρθια.
Ο ίδιος «μέσος πολίτης» αυτού του κράτους κάθεται άυλος στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για τη Μεγάλη Ρύθμιση του Ελληνικού Χρέους. Δεν έχουν αλλάξει πολλά από τον 19ο αιώνα, εκτός βεβαίως από τις τεχνικές και τη… διακριτικότητα. Τότε οι σχετικές συζητήσεις με τους δανειστές του έθνους γίνονταν ανοικτά. Ευθείες ήσαν και οι απειλές, ώστε να μη διανοηθεί κανένα από τα νεαρά κράτη που έσπευδαν στο Λονδίνο με ανοικτές τις παλάμες και κυρτή την πλάτη. Αλλωστε, η Ελλάδα βρέθηκε για πολύ μεγάλες περιόδους της ιστορίας της «εκτός» αγορών δανείων.
Εξαθλιωμένη, βουτηγμένη στα χρέη, σε καθεστώς διεθνούς επιτήρησης και ελέγχου, χωρίς καμία πιστοληπτική ικανότητα. Ηταν τότε υποχρεωμένη να αποδέχεται μεθόδους έμμεσου δανεισμού, όπως οι περίφημες εμπορικές πιστώσεις, οι οποίες συνόδευαν επιλογές μεγάλων προμηθευτών χωρίς πολλές συζητήσεις, χωρίς διαγωνισμούς και, το χειρότερο, χωρίς δημόσιο έλεγχο στην οργάνωση του ακριβοπληρωμένου προϊόντος που αγόραζε το ελληνικό κράτος. Κάπως έτσι βρέθηκε ο Σπ. Μαρκεζίνης να έχει συμφωνήσει με τον Ερχαρτ «υποχρέωση» επιλογής της Ζίμενς και της Τελεφούνκεν για τα ηλεκτρικά και ραδιοφωνικά έργα του κράτους. Γεγονότα που τότε, το 1953, προκάλεσαν σκάνδαλα, παραιτήσεις και εξετάσεις ενώπιον της Βουλής.
Ευτυχώς, η παρούσα συζήτηση για τη Ρύθμιση του Ελληνικού Χρέους, με ό, τι τελικώς περιλάβει η αναδιάρθρωση του προγράμματος εξόφλησης του χρέους, γίνεται με πολύ καλύτερους όρους. Αν κάτι μπορεί να εξευτελίσει την Ελλάδα είναι η ανεπάρκεια των πολιτικών της και η αφασία που διαδηλώνουν περιστατικά όπως η εκμετάλλευση εξαθλιωμένων μεταναστών στο όνομα της ανθρωπιστικής αλληλεγγύης! Το επείγον είναι η κινητοποίηση των εθνικών δυνάμεων της παραγωγή, ώστε η οικονομία να επανεκκινήσει και να δημιουργήσει τα νέα εισοδήματα, που απαιτεί η εξυπηρέτηση των διεθνών υποχρεώσεων του κράτους μας.
Το πλαίσιο υπάρχει. Οπως υπενθύμισε ο Ζακ Ντελόρ, πατέρας της ΟΝΕ, το ευρώ προστάτευσε, μέχρι σήμερα, τα κράτη από την ανοησία τους. Μένει τώρα να προστατεύσει τον ίδιο του τον εαυτό από την «ανοησία» των κρατών. Από την άποψη αυτή, οι σχεδόν ταυτόχρονες δηλώσεις Μέρκελ και Σαρκοζί με τις οποίες δεσμεύτηκαν να δώσουν τη «μάχη για το ευρώ» ηρέμησαν τις αγορές και κατέστησαν πιστευτή την προετοιμαζόμενη συλλογική λύση. Θα πρέπει να είμαστε πολύ ανόητοι για να απορρίψουμε εμείς τις λύσεις που εξυφαίνονται. Εξάλλου, όλες οι τεχνικές που εξετάζονται καθιστούν πιο ρεαλιστική την εξυπηρέτηση του χρέους. Αυτό σημαίνει στην καλύτερη περίπτωση ότι θα «γλιτώσουμε» ένα μάλλον συμβολικό μέρος του υπάρχοντος χρέους. Ακόμη κι έτσι, είναι σημαντικό για τη χώρα να παραμείνει φερέγγυα στις διεθνείς αγορές όπου τοποθετούνται ιδιωτικά κεφάλαια και να μην υποχρεωθεί σε μια λύση η οποία μετατρέπει το χρέος μας σε διακρατικό χρέος. Αυτό σημαίνει ότι οι ιδιώτες επενδυτές δεν θα υποστούν ζημιά την οποία δεν θα είναι σε θέση να καλύψουν, προκειμένου να υποχρεωθούν να πωλήσουν σε κρατικούς οργανισμούς ό, τι «Ελλάδα» υπάρχει στα βιβλία τους.
Σε κάθε περίπτωση, στο τραπέζι δεν υπάρχει ούτε μαζική διαγραφή χρέους, ούτε δανεικά χωρίς επιστροφή, ούτε προνομιακό επιτόκιο, ούτε ανάληψη του εθνικού μας χρέους από την Ευρωζώνη. Ούτε αναδιάρθρωση με καλυμμένη πτώχευση. Η μόνη αναδιάρθρωση είναι στον τρόπο με τον οποίο δουλεύουν η οικονομία και το κράτος μας· και αυτήν πρέπει να επιτύχουμε.