Εξώφυλλο βαθυγάλανο σαν τον ουρανό της Θεσσαλονίκης όταν ακουμπά πάνω στα κτίρια της παραλιακής και καθρεφτίζεται στον Θερμαϊκό. «Αγκαλιάζει» το κομψό αυτό βιβλίο 35 ποιήματα, από τους 12 κορυφαίους ποιητές της Θεσσαλονίκης, όπως τιμητικά επιλέγει και καταγράφει ο Ντίνος Χριστιανόπουλος, για όσους θέλουν να διαβάζουν μόνοι τους, σε δική τους ώρα και γωνιά, ποίηση. Για όσους θέλουν ν’ ακούν ποίηση, τι καλύτερο από τη φωνή του πολυβραβευμένου ηθοποιού Γιώργου Μοσχίδη που διαβάζει τα ποιήματα αυτά, στον απόηχο κλασικής μουσικής με μουσικές νότες και μελωδίες. Τέσσερις οι ομάδες των ποιητών, τρία τα μουσικά όργανα που ερμηνεύουν μια κλασική μελωδία αφιερωμένη σε καθεμία από τις τέσσερις ομάδες των ποιητών…
Μια ανθολογία, δηλαδή, και μαζί ένα ηχοβιβλίο σε cd, η πρόταση του εκδότη και παραγωγού Φίλιππου Πετρίδη, από την Ινόνια «που ήρθε το όνομά της από ένα ποίημα του Ρώσου ποιητή Σεργκέι Γιεσένιν», σημειώνει ο Φίλιππος Πετρίδης και αφιερώνει βιβλίο και cd «στον μπαμπά Λεωνίδα, τους ποιητές και στη μνήμη της μαμάς Τίτας». Εχει δε την ιστορία της η όλη πρόταση, που δεν είναι παρά «η αναπαράσταση μιας ποιητικής βραδιάς του 1953 όταν, στο αμφιθέατρο της Σχολής Βαλαγιάννη, ο Γιώργος Μοσχίδης διάβασε στο φως των κεριών ποιήματα 12 Θεσσαλονικέων ποιητών, που επέλεξε και χαρακτήρισε ως «Θεμελιωτές της Ποίησης στη Θεσσαλονίκη», ο Ντίνος Χριστιανόπουλος. Νέοι και οι δύο, με όνειρα και την ορμή της δημιουργίας, γνωρίστηκαν το 1950. Οπως γράφει στο προλογικό σημείωμα ο Ντίνος Χριστιανόπουλος «τρία χρόνια αργότερα συνεργαστήκαμε σε μια κοινή παρουσίαση των ποιητών της Θεσσαλονίκης, εγώ διαλέγοντας τους ποιητές και ο Μοσχίδης διαβάζοντας τα ποιήματα. Η εμφάνισή μας τότε είχε μεγάλη επιτυχία». Και συμπληρώνει: «Η σημερινή προσπάθεια είναι συμπληρωμένη με νεότερο υλικό και με όλη τη μετέπειτα εμπειρία σε κρίσεις και οριστικές ανατοποθετήσεις. Οι ποιητές παραμένουν οι ίδιοι, χωρισμένοι από το 1957 σε τέσσερις τριάδες: τρεις οι Στοχαστικοί – Γιώργος Βαφόπουλος (1903-1996), Ζωή Καρέλλη (1901-1997), Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης (1908-1993). Τρεις οι Λυρικοί – Γιώργος Θέμελης (1900-1976), Τάκης Βαρβιτσιώτης (1916-2011), Γιώργος Στογιαννίδης (1912-1994). Τρεις οι Κοινωνικοί – Μανόλης Αναγνοστάκης (1925-2005), Πάνος Θασίτης (1923-2008) και τρεις οι Ερωτικοί – Ντίνος Χριστιανόπουλος, 1931, Νίκος – Αλέξης Ασλάνογλου (1931-1996) και Γιώργος Ιωάννου (1927-1985). Στον μισό αιώνα που μεσολάβησε εμφανίστηκαν πολλοί νέοι ποιητές -περίπου πενήντα- αλλά ο χαρακτηρισμός «θεμελιωτές» δεν έχασε καθόλου τη σημασία του ούτε διευρύνθηκε ούτε αλλοιώθηκε – απλώς η ποίηση εμπλουτίστηκε. Θέλω να πιστεύω -καταλήγει ο Ντίνος Χριστιανόπουλος που υπογράφει και όλα τα σημειώματα- πως ο ακροατής θα μείνει ευχαριστημένος από την πολύχρονη δουλειά μας. Και ο απλός αναγνώστης το ίδιο, κ. Ντίνο Χριστιανόπουλε που είσαστε, και είστε, πάντα ωραίος, όπως δείχνει η φωτογραφία με τον Γιώργο Μοσχίδη στην Καβάλα του 1952, και «όχι μόνο φωτογενής», όπως λέτε. Οσο για την κομψότητα, δημιουργήσατε σχολή!
Η «αναπαράσταση» της ποιητικής βραδιάς του 1953 από τον Γιώργο Μοσχίδη άρχισε να ηχογραφείται τον Φεβρουάριο του 1910 στη Θεσσαλονίκη από τον Τίτο Καρυωτάκη και πήρε την τελική της μορφή τον Απρίλιο και τον Μάιο της ίδιας χρονιάς στην Αθήνα, στο Downstroke Studio σε ηχογράφηση και μείξη του Θάνου Αμοργινού, ο οποίος και ενορχήστρωσε τις μελωδίες που έπαιξαν οι μουσικοί: Αλέξης Καλοφωλιάς – κοντραμπάσο, φυσαρμόνικα, Νίκος Αμαριωτάκης – μαντολίνο, κουβανέζικο λαούτο, Σοφία Δεμερτζή – φλάουτο, Πάνος Ματθαίος – πιάνο, αρπίχορδο, Στέφανος Αντώνιος Γιαννόπουλος – βιολοντσέλο, Λούης Κοντούλης – τρομπέτα, Αντρέας Σιγαλός – βιολί και Θάνος Αμοργινός – ακουστική και κλασική κιθάρα. Μια πραγματικά καλλιτεχνική δημιουργία με ποίηση, απαγγελία και μουσική εισαγωγή: Μότσαρτ για τον κύκλο των Στοχαστικών ποιητών, Isaak Albeniz για τους Λυρικούς, Μπετόβεν – «Σονάτα υπό το Σεληνόφως» για τους Κοινωνικούς, Εrik Satie για τους Ερωτικούς.
Ολες αυτές τις πληροφορίες τις αντλεί κανείς από το ίδιο το βιβλίο, όχι από κανένα «δελτίο Τύπου», μπράβο στην Ινόνια και στον Φίλιππο Πετρίδη – η μαμά Τίτα θα ‘ναι πολύ περήφανη, εκεί ψηλά, στην Απάνω-απάνω Πόλη. H στήλη ευχαριστεί τον ζωγράφο και λογοτέχνη Ντίνο Παπασπύρου για τη «γέφυρα» με πίνακες και φωτογραφίες από Θεσσαλονίκη – Νέο Φάληρο. H ανθολογία-CD παρουσιάστηκε στο Βαφοπούλειο, στις 16/2/11.
«Κυριακή» με ποίηση
«Τοπογραφία»
«Ψηλότερ’ απ’ τα σπίτια που κρύβ’ η ομίχλη, / στα άνω της πλατείας με τους πολλούς ναούς, / (που σώζονται περίβλεπτοι ή κάηκαν, / και περισώθηκαν μόνο ως ονόματα) / στα μισά σχεδόν του λόφου οπ’ ανεβαίν’ η πόλη, / περίπου εις το ύψος του Κέντρου των Εργατών, / σιμά εις τον μέγα του Πολιούχου Ναό, / αγνάντια στις κούνιες όπου διασκεδάζουν τα παιδιά, / στη θέση του παλαιού αθλητικού σταδίου / (όπου την ισχύ του μονάρχη που θαρρούσε ως άπαντο / τον υλικό πλούτο και έκτιζε ανάκτορα, / αντιμετώπισε ο Μάρτυς εγκαρδιωμένος / απ’ τ’ άκουσμα, διαμέσου των κιγκλίδων της φυλακής, / της φωνής του διδασκάλου του εν Χριστώ) / όπου πιθανόν ο Ναός και ο Τάφος του Νέστορος, / πάνω στο κυλισμένο μάρμαρο, η αγάπη μου κάθεται.
Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης
(Απρίλιος 1951, από το περιοδικό «Μορφές», ρ. 55)
Ενός λεπτού σιγή
Εσείς που βρήκατε τον άνθρωπό σας / κι έχετε ένα χέρι να σας σφίγγει τρυφερά, / έναν ώμο ν’ ακουμπάτε την πίκρα σας, / ένα κορμί να υπερασπίζει την έξαψή σας, / κοκκινίσατε άραγε για την τόση ευτυχία σας, / έστω και μια φορά; / Είπατε να κρατήσετε ενός λεπτού σιγή / για τους απεγνωσμένους;
Ντίνος Χριστιανόπουλος
(από τη Συγκεντρωτική έκδοση Ποιήματα, 2009)