Το πνεύμα της ηττοπάθειας, που διέπει την κυβέρνηση και διαχέεται στην κοινωνία, επιβεβαιώθηκε χθες με τον επισημότερο (και συνάμα τον θλιβερότερο) τρόπο από τον κορυφαίο της πολιτείας. Ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος επισκέφθηκε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, με σκοπό να τον ενημερώσει για τη Σύνοδο Κορυφής και, ενώπιον των δημοσιογράφων, ο Κάρολος Παπούλιας αποφάνθηκε ότι «αν δεν βρει λύσεις η Ευρώπη… χαθήκαμε».
Ετσι αποκομμένη από το γλωσσικό περιβάλλον της η φράση του προέδρου ακούγεται ανώδυνη, ασήμαντη και κοινότοπη. Μέσα στο πλαίσιο όμως του διαλόγου που είχε προηγηθεί με τον Γ. Προβόπουλο και τον οποίον κατέγραφαν οι τηλεοπτικές κάμερες, η φράση ισοδυναμεί με παραδοχή ήττας στην προσπάθεια που καταβάλλει η χώρα για να υπερβεί την κρίση και, ουσιαστικά, προαγγέλλει το τέλος. Ο λόγος είναι ότι, προηγουμένως, ο διοικητής της Τραπέζης είχε τονίσει ότι η λύση των προβλημάτων μας «θα βρεθεί εδώ και όχι στις Βρυξέλλες» και, επίσης, ότι πρέπει να πάψουμε να αναζητούμε «τον από μηχανής Θεό, που μας λύνει τα προβλήματα χωρίς εμείς να κάνουμε τίποτε».
Μου είναι αδύνατο να πιστέψω ότι ο Πρόεδρος δεν επιθυμεί να βρούμε μόνοι μας τη διέξοδο από την κρίση και ότι, με τη φωνή του, εκφράζει την Ελλάδα του κρατισμού και των ελλειμμάτων, που βασίζει την ευημερία της στην «καλοσύνη των ξένων», τους οποίους μάλιστα συστηματικά εξαπατούσε με πλαστά στατιστικά στοιχεία επί χρόνια. Προτιμώ να πιστεύω ότι ο Πρόεδρος (με την άπειρη σοφία του και τεράστια πείρα του…) απλώς εξέφρασε μια προσωπική του εκτίμηση περί της ματαιότητος της καταστάσεώς μας. Αλλά και στην περίπτωση αυτή, ο πρόεδρος στέλνει το λάθος μήνυμα στους πολίτες και δη στην κρισιμότερη ώς τώρα φάση της προσπάθειας. Για τον λόγο ότι, δόξα τω Θεώ, η Ελλάδα δεν είναι «τζαμαχιρία», όπως ήθελαν να την κάνουν οι τριτοκοσμικοί σοσιαλιστές του 1980. Παρά τη βαθιά και πολύπλευρη κρίση που αντιμετωπίζει εδώ και δύο χρόνια και παρά τον διασυρμό που υπέστη διεθνώς, η Ελλάδα βρίσκεται ακόμη στον πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, όπου και πρέπει να παραμείνει.
Ουδεμία σχέση…
Οταν στις αρχές του περασμένου Μαΐου σχηματίσθηκε η κυβέρνηση συνασπισμού Συντηρητικών και Φιλελευθέρων και ο Ντέιβιντ Κάμερον ανέλαβε την πρωθυπουργία διεμήνυσε παντού ότι επρόκειτο να εφαρμόσει διαφορετικό ύφος διακυβέρνησης από το συγκεντρωτικό (που σημαίνει «πρωθυπουργοκεντρικό»), το οποίο είχαν ακολουθήσει οι προηγηθείσες κυβερνήσεις των Εργατικών. Θα αποκαθιστούσε τις εξουσίες του αξιώματός του στις παραδοσιακές διαστάσεις του, έλεγε. Ο πρωθυπουργός της Αγγλίας θα γινόταν και πάλι «πρώτος μεταξύ ίσων» στο Υπουργικό Συμβούλιο και όχι δυνάστης των υπουργών, που αποφασίζει μέσα σε έναν κλειστό και απροσπέλαστο κύκλο συμβούλων. Για να το φέρουμε, δηλαδή, στα δικά μας μέτρα, ο Κάμερον ξεκίνησε την πρωθυπουργία του ως Γιώργος.
Δέκα μήνες αργότερα, ο πρωθυπουργός της Βρετανίας αλλάζει άρον άρον στυλ διακυβέρνησης: προσλαμβάνει στην Ντάουνινγκ Στριτ την αφρόκρεμα της βρετανικής δημοσιοϋπαλληλίας, καθώς και ειδικούς σε θέματα στρατηγικής από τον ιδιωτικό τομέα, με τους οποίους σχηματίζει ένα επιτελείο, με σκοπό την αποσαφήνιση της στρατηγικής, όχι μόνον της κυβέρνησης συνολικώς, αλλά και των υπουργείων εκείνων στα οποία οι επικεφαλής δείχνουν να έχουν πελαγώσει. Εν ολίγοις, ως προς τη μέθοδο διακυβέρνησης, ο Κάμερον μεταμορφώνεται σε Μπλερ. Την αλλαγή που του συνέβη, τη συνόψισε προ ημερών το κύριο άρθρο των Times με την εξής σοφή φράση: «Κατάλαβε ότι ο κόσμος πάντα θα γκρινιάζει και θα διαμαρτύρεται εναντίον της ισχυρής διακυβέρνησης, οπωσδήποτε όμως την προτιμά από την καθόλου διακυβέρνηση».
Η σύγκριση με τα δικά μας είναι ασφαλώς διδακτική, αλλά η αξία του διδάγματος μόνον θεωρητική αξία μπορεί να έχει για εμάς, δυστυχώς. Στην πράξη, ουδεμία σχέση υπάρχει μεταξύ των δύο πρωθυπουργών. Για τον Κάμερον ήταν απλώς μια λάθος επιλογή, την οποία τώρα διορθώνει. Για τον Ελληνα ομόλογό του, το χαλαρό στυλ διακυβέρνησης είναι ο εαυτός του, είναι η φύση του από την οποία δεν μπορεί να ξεφύγει…
Αll-star
Να συμπληρώσω στο χθεσινό σημείωμα, σχετικώς με την απόπειρα του Παναγιώτη Ψωμιάδη να συνεχίσει την καλλιτεχνική σταδιοδρομία του στον Καναδά, με κάτι σημαντικό, που μου διέφυγε: ο vocalist Karapanagiotidis, που εμφανίζεται σήμερα στο Chateau Royal του Μόντρεαλ, δεν είναι άλλος από τον πρώην νομάρχη και νυν αντιπεριφερειάρχη Ημαθίας Κώστα Παναγιωτίδη. Πολύ κακώς, λοιπόν, η Association Pontienne de Montreal, που έχει την ευθύνη της ωραίας εκδήλωσης, δεν επισημαίνει ότι η αποψινή συναυλία είναι «all-star», όπως λένε στην Αμερική…
Φρούδες ελπίδες
Η συνάντηση Γιώργου Παπανδρέου και Νικολά Σαρκοζί δεν απέδωσε αυτά που ήλπιζε η ελληνική πλευρά. Μήπως επειδή ο Χάρης (ξέρει αυτός) παρέλειψε να κάνει ένα τηλεφώνημα στον Νικολά (αυτός δεν έχει ιδέα), που είναι φίλος του;