Είναι απίθανο πόσο κοντά βρεθήκαμε σε μια κυβέρνηση εθνικής συνεννόησης πριν από λίγες εβδομάδες και πόσο μακριά από μια τέτοια προοπτική βρισκόμαστε σήμερα. Για ελάχιστες ώρες οι κ. Παπανδρέου και Σαμαράς είχαν συμφωνήσει επί της αρχής και το μόνο που έλειπε ήταν η συμφωνία για το τι ώρα θα έκαναν κοινές δηλώσεις στο Μαξίμου. Καταλαβαίνω απολύτως και τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ που φρόντισαν να γειώσουν την πρωτοβουλία του προέδρου τους και τα στελέχη του κ. Σαμαρά που φρόντισαν να μην πάρει ποτέ σάρκα και οστά η πρωτοβουλία. Γεγονός, όμως, παραμένει πως χάθηκε μια πολύ μεγάλη ευκαιρία. Και αυτό θα φαίνεται και θα αποδεικνύεται όλο και περισσότερο όσο θα περνά ο καιρός.
Το ανησυχητικό, όμως, είναι ότι από τότε υπάρχουν μερικά δείγματα συνεννόησης των δύο μεγάλων κομμάτων και περισσότερα φαινόμενα πόλωσης και ακραίας ρητορείας. Δεν είναι δυνατόν να μην μπορούν, για παράδειγμα, να συμφωνήσουν τα δύο μεγάλα αστικά κόμματα στη σύσταση μιας επιτροπής για τα κρούσματα δημόσιας βίας. Ούτε, βέβαια, είναι φυσιολογικό στην κατάσταση που βρίσκεται η χώρα η πλειοψηφία των πολιτικών να ασχολείται με το σενάριο των εκλογών το φθινόπωρο.
Δεν καταλαβαίνουμε ίσως την τεράστια ζημιά που προκαλεί η εθνική μας ασυνεννοησία, εντός και εκτός. Εντός υπάρχουν πέραν της πλατείας και οι σιωπηλές πλειοψηφίες που θέλουν τη συνεννόηση και τη συνεργασία για να βγούμε από τα αδιέξοδα. Αν εκείνη τη μοιραία μέρα είχαν συμφωνήσει οι κ. Παπανδρέου και Σαμαράς και είχαν κάνει μια κοινή δήλωση, σκεφθείτε πόσο θα είχαν βοηθήσει την αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος. Ο ένας θα είχε θυσιάσει την πρωθυπουργία και ο άλλος θα είχε αγνοήσει τους «Ταλιμπάν» που διψούν άκριτα και άμυαλα για εξουσία με κάθε κόστος…
Εκτός πάλι, θα είχαμε μπει σε άλλη κατηγορία χώρας, εκεί όπου ανήκουν τα κράτη με ώριμους πολιτικούς και κουλτούρα συναίνεσης στα μεγάλα θέματα.
Κανείς εκ των ξένων συνομιλητών μας δεν καταλαβαίνει πώς σκέπτονται και λειτουργούν οι πολιτικοί μας. Η εμμονή τους στη συναίνεση δεν είναι τυχαία, οφείλεται στο ότι μας βλέπουν να διαφέρουμε τόσο πολύ από άλλες χώρες.
Θα μου πείτε γιατί μοιρολογώ για κάτι που πάει, πέρασε και μπήκε στις υποσημειώσεις της Ιστορίας. Ισως γιατί καταλαβαίνω, και καταλαβαίνουμε όλοι, τους κινδύνους που αντιμετωπίζει η χώρα μας τους επόμενους μήνες αλλά και την αδυναμία ενός κόμματος να κάνει ό,τι χρειάζεται. Οι στιγμές απαιτούν μια ευρύτατη συναίνεση, τη λήψη καθημερινών αποφάσεων και την επιβολή τους παρά το πολιτικό κόστος. Το ΠΑΣΟΚ θα τρακάρει το φθινόπωρο με τον βαθύ του εαυτό πάλι, ειδικά όταν έλθει η στιγμή για απολύσεις στον ευρύτερο δημόσιο τομέα ή για ιδιωτικοποιήσεις οργανισμών που μοιράζουν χρήμα και εξουσία. Ο μόνος τρόπος να γίνουν αυτά τα δύσκολα είναι μέσω της συνεργασίας και συνεννόησης.
Δυστυχώς αντ’ αυτής έχουμε κλασικά πολιτικά παιχνίδια άλλων εποχών. Αλλοι βλέπουν την ευκαιρία να φύγει ο κ. Παπανδρέου από την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ και άλλοι παθιάζονται με την προοπτική της εξουσίας. Από ανθρωπολογική και ψυχαναλυτική άποψη έχουν ενδιαφέρον. Οταν πάλι δει κανείς το θέμα ψύχραιμα, πρόκειται μάλλον για τρέλα και πολιτική μυωπία. Ισως όμως πρέπει να περάσουμε και το επόμενο και το μεθεπόμενο στάδιο για να φτάσουμε στο αυτονόητο, εκεί δηλαδή που βρεθήκαμε για λίγες ώρες πριν από μερικές εβδομάδες…