Η αυτοδιοίκηση των πανεπιστημίων αιτία του κακού

Η αυτοδιοίκηση των πανεπιστημίων αιτία του κακού

5' 14" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Προ δεκαπενθημέρου περίπου, σε εκπομπή της κρατικής τηλεόρασης, με θέμα το νομοσχέδιο για την αναμόρφωση των πανεπιστημίων, κλήθηκε να διατυπώσει τη γνώμη της για την κατάσταση της Ανωτάτης Παιδείας, μια νεαρή απόφοιτος της Νομικής. Με ασυνήθιστη ευγλωττία και σαφήνεια, η -βραβευμένη κιόλας σε διεθνές πανεπιστημιακό τουρνουά debate- απόφοιτος χτύπησε με τα λόγια της κατευθείαν στην καρδιά του ζητήματος. Το μεγαλύτερο πρόβλημα, είπε, είναι η ανυπαρξία εσωτερικής οργάνωσης των πανεπιστημιακών σχολών. Ο φοιτητής δεν έχει από την πρώτη στιγμή την καθαρή εικόνα των κανόνων: τι γίνεται εκεί μέσα, πώς γίνεται, πότε γίνεται. Δεν ξέρει πού να απευθύνει τις ερωτήσεις του και απουσιάζει εντελώς η καθοδήγηση. (Εκτός εκείνης που προσφέρουν, για άλλης τάξεως θέματα, οι κομματικές οργανώσεις – είναι αλήθεια…)

Αυτή είναι, πράγματι, η διαφορά που γίνεται αμέσως αισθητή σε όποιον έχει την ευκαιρία να συγκρίνει το «δημοκρατικό» πανεπιστήμιο όπως το διαμόρφωσε η Μεταπολίτευση, με το πανεπιστήμιο όπως λειτουργεί στην Ευρώπη και την Αμερική. Σχετικό είναι το πρόσφατο παράδειγμα ενός φίλου, ο οποίος στη δεκαετία του 1970 σπούδασε Θεωρητική Φυσική στο Imperial του Λονδίνου και τώρα, αφού πια απέκτησε ελεύθερο χρόνο, αποφάσισε να υποβάλει τα χαρτιά του στο Πανεπιστήμιο Αθηνών για διδακτορική διατριβή. Εστειλε, λοιπόν, ένα μέιλ στο Imperial, με το όνομά του, την περίοδο των σπουδών του και το ερώτημα πότε και πώς θα μπορούσε να έχει ένα λεπτομερές πιστοποιητικό των σπουδών που έκανε εκεί πριν από σχεδόν 35 χρόνια. Σε δύο ώρες του απάντησαν ότι το πιστοποιητικό είχε ήδη ταχυδρομηθεί. Σε τρεις ημέρες το είχε στα χέρια του. Είναι, φυσικά, υπερβολικό να περιμένει κανείς παρόμοιο επίπεδο λειτουργίας των διοικητικών υπηρεσιών από ελληνικά πανεπιστήμια, όταν συμβαίνει το παράλογο ορισμένες σχολές να μην έχουν αποκτήσει ποτέ εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας και, απλώς, να λειτουργούν στον αέρα.

Το ενδιαφέρον -που σκοπίμως αποσιωπάται- είναι ότι για την τριτοκοσμική ανοργανωσιά των πανεπιστημίων μας ευθύνονται εκείνοι ακριβώς που είχαν αναλάβει την αυτοδιοίκησή τους και σήμερα ωρύονται ότι απειλεί να την καταλύσει το υπουργείο Παιδείας με το νομοσχέδιο που ετοιμάζει. Αυτοί δεν είναι άλλοι από τους καθηγητές, που τα διοικούν όλα αυτά τα χρόνια, συναλλασσόμενοι υπογείως με τις κομματικές οργανώσεις. Η αυτοδιοίκηση των πανεπιστημίων μπορεί να είναι συνταγματικώς κατοχυρωμένη, αλλά, με όλο τον σεβασμό προς το Σύνταγμα, αυτό δεν είναι δυνατόν να μας εμποδίζει να αναγνωρίσουμε ότι η αυτοδιοίκηση απέτυχε. Ούτε είναι λόγος για να μην τολμά κανείς να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίον διοικούνται.

Είναι φυσικό ο όρος «αποτυχία» να ενοχλεί. Ομως, εφόσον, στην ομάδα των χωρών του ΟΟΣΑ, η Ελλάδα είναι πέμπτη στη χρηματοδότηση της Ανωτάτης Παιδείας ως ποσοστό του ΑΕΠ και, συγχρόνως, ούτε ένα πανεπιστήμιό της δεν περιλαμβάνεται στον ετήσιο κατάλογο του «Times Higher Education» με τα 200 καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου, αυτό πώς το λέμε, αν όχι «αποτυχία»; Και πόσο ταιριαστό είναι με τη μεγάλη ιδέα που έχουμε ως λαός για τον εαυτό μας και την ευφυία μας, όταν το ιδιωτικό και αγγλόφωνο Bilkent, που ιδρύθηκε μόλις το 1984 στην Τουρκία, κατέχει τη θέση 112 στον ίδιο κατάλογο; Πάγιο αίτημα όσων αγωνίζονται, στο όνομα της αυτοδιοίκησης, για να διατηρήσουν τα πανεπιστήμια στο σημερινό τους χάλι είναι η αύξηση της χρηματοδότησης. Μα πόσα παραπάνω πρέπει να πετάξει το πτωχευμένο κράτος στον πίθο των Δαναΐδων; Και πότε θα είναι ο κατάλληλος καιρός για τον εξορθολογισμό της λειτουργίας τους με όρους οικονομικής βιωσιμότητας (που ισχύουν έξω), αν ακόμη και η χρεοκοπία δεν κάνει το αυτί των πρυτάνεων να ιδρώνει;

Ας μην κοροϊδευόμαστε άλλο. Η αυτοδιοίκηση έχει καταντήσει ένα πρόσχημα, πίσω από το οποίο καλύπτονται οι δύο αλληλένδετες παθογένειες του δημοσίου πανεπιστημίου: η κομματοκρατία και η χαμηλή ποιότητα (ο συντεχνιακός εξισωτισμός) των μελών του διδακτικού προσωπικού. Με το νόμο που εισηγείται το υπουργείο Παιδείας και, ειδικά, με τον εξοβελισμό των φοιτητών από την επιλογή του προέδρου του Συμβουλίου Διοίκησης, καθώς και με την εισαγωγή της αξιολόγησης των καθηγητών, γίνεται επιτέλους μια σοβαρή προσπάθεια να αντιμετωπισθούν και οι δύο. Πάντοτε, βέβαια, υπό την προϋπόθεση ότι θα εφαρμοσθεί…

Βusiness as usual

Διαβάζω την απόφαση υπ. αρ. 17.314, που έλαβε το διοικητικό συμβούλιο της ΕΥΔΑΠ στις 28 Ιουνίου 2011 και με μεγάλη χαρά διαπιστώνω ότι αποφασίσθηκε ομόφωνα «χορήγηση επιδόματος λουτροθεραπείας» σε κάθε δικαιούχο, με ανώτατο όριο «τις δεκαπέντε λούσεις σε λουτροπόλεις (ένα λουτρό κάθε ημέρα επί δεκαπέντε ημέρες), ποσού 349,88». Εγκρίνεται, επίσης, ποσό 135,90 για κάθε δικαιούχο, εφόσον αυτός επιλέγει για τις λούσεις του τη Λίμνη της Βουλιαγμένης.

Η απόφαση αποτελεί κόλαφο προς όσους αμφισβητούν την υποδειγματική λειτουργία του Δημοσίου, καθόσον οι τιμές ορίζονται με αξιοθαύμαστη ακρίβεια: «Ημερήσια έξοδα διαμονής 16,53, τιμή εισόδου για κάθε λούση 4,53, έξοδα μετάβασης και επιστροφής 2×16,99». Η συνολική δαπάνη του οργανισμού είναι ανάξια λόγου, καθώς ανέρχεται μόλις «στο ποσόν των 164.000,00 περίπου». (Ομολογώ ότι η σχετικότητα που εκφράζει το «περίπου», με ανησυχεί λιγάκι, αλλά ας μη γινόμαστε υπέρ το δέον σχολαστικοί…) Επίσης, ερμηνεύω ως σαφή ένδειξη εξορθολογισμού των δαπανών το γεγονός ότι, κατά την ίδια απόφαση, «το επίδομα λουτροθεραπείας εξομοιούται με το επίδομα εισπνοών».

Αναμένω με αγωνία τις περαιτέρω εξελίξεις στο ζήτημα των θερινών επιδομάτων, διότι όπως σημειώνεται στην απόφαση «το ύψος του επιδόματος αεροθεραπείας θα καθορισθεί με κοινή υπουργική απόφαση των υπουργών Οικονομικών, Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων» (για το έτος 2010 ανερχόταν σε 250,00 ). Παρόλα αυτά, μένω με την ικανοποίηση ότι, παρά τις προειδοποιήσεις όλων εκείνων των μίζερων που μας μισούν και μας ζηλεύουν, το Δημόσιο συνεχίζει απτόητο την κοινωνική προσφορά του…

Μισή αρχοντιά

Μεταξύ των ευρέως γνωστών προσωπικοτήτων, που υποστηρίζουν την εκστρατεία του ΣΚΑΪ για την καθαριότητα στις παραλίες και τους δημοσίους χώρους, είναι και ο αξιαγάπητος στην εκκεντρικότητά του Θεοδόσης Πελεγρίνης, ο πρύτανης του Καποδιστριακού – που νομίζω ότι την περίοδο αυτή πρέπει να περιοδεύει στα νησιά με τις θεατρικές παραστάσεις του. Αφού λοιπόν ο καλλιτέχνης δηλώνει λάτρης της καθαριότητας, γιατί δεν καθαρίζει και τα Προπύλαια από τα τσαντήρια των Αφγανών ή τους χώρους των σχολών από την κουρελαρία της δήθεν ελεύθερης διακίνησης των ιδεών;

Βrotherly love

Ο Πρίγκηψ Νικόλαος των Παπανδρέου-Μινέικο για τον Βασιλέα Γεώργιο Β΄, στη New York Times: «Αν πάμε σε ψυχαναλυτικό επίπεδο, τα παιδιά των οποίων οι πατεράδες απουσιάζουν θέλουν να γίνονται αρεστά. Το να θέλεις να γίνεσαι αρεστός σημαίνει ότι δεν συγκρούεσαι. Κι αν δεν σου αρέσει να συγκρούεσαι, τότε είναι δύσκολο να δίνεις εντολές». Πάλι καλά δηλαδή που είναι αδελφός του! Γιατί αν ήταν, ας πούμε, ξάδελφός του δεν τολμώ να φαντασθώ τι θα ξεστόμιζε…

Καλό καλοκαίρι!

Η στήλη θα είναι και πάλι κοντά σας στις 17 Αυγούστου – εκτός απροόπτου, βεβαίως…

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή