Το χρόνιο πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων στην Αττική βρίσκει μιαν αναπάντεχη «λύση»: την οικονομική κρίση… Ο αρμόδιος για τα θέματα καθαριότητας αντιδήμαρχος Ανδρέας Βαρελάς διαπιστώνει μείωση των απορριμμάτων στην Αθήνα κατά 25%, η οποία, όπως σχολίασε σε στενούς συνεργάτες του, «δεν οφείλεται στην ευαισθητοποίηση των κατοίκων αλλά στις συνέπειες της κρίσης στην κατανάλωση». Εάν συνεχιστεί, δε, με αυτούς τους ρυθμούς δεν χρειάζεται να ανησυχεί ο περιφερειάρχης Αττικής Γιάννης Σγουρός ότι σε δυο χρόνια θα κλείσει η χωματερή στη Φυλή γιατί δεν «θα μπορεί να δεχτεί ούτε ένα κιλό σκουπίδια» (δηλώνει σε συνέντευξή του στα «Νέα» 18/07). Οι αντοχές θα αυξηθούν και το αδιαχώρητο θα πάρει παράταση.
Η δημοτική αρχή και η κυβέρνηση αποκτούν έτσι έναν ισχυρό σύμμαχο!… Πέρα όμως από το πικρό χιούμορ που εμπνέει η εποχή, η πολιτική στη διαχείριση των απορριμμάτων παραμένει μια ατέρμονη, αιματηρή (ας θυμηθούμε μόνο την Κερατέα) διελκυστίνδα ανάμεσα σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, που επιδεινώνεται με τη συνδρομή προκλητικά αδιάφορων κατοίκων.
Μπορεί να έχει δίκιο ο κ. Σγουρός όταν ισχυρίζεται πως «η ευθύνη, όπως ακριβώς και το πρόβλημα, είναι διαχρονική και ακουμπά όλες τις κυβερνήσεις». Από το 1975 μέχρι σήμερα, καθώς λέει, «μετράμε περίπου 34 υπουργούς Εσωτερικών, περίπου 14 υπουργούς Περιβάλλοντος και Δημοσίων Εργων. Ποιο είναι το αποτέλεσμα; Να αναρωτιόμαστε για τα αυτονόητα». Ομως κι εκείνος πέρα από τον θυμό του και την -πολιτική αδεία- αγανάκτησή του δεν παρουσιάζει κάποιο σχεδιασμό σε βάθος χρόνου.
Από τα πολλά που έχουν γραφτεί και γράφονται κατά καιρούς για την πολιτική διαχείρισης των απορριμμάτων στεκόμαστε στο «στρατηγικό μοντέλο» με τις δέκα ιεραρχημένες επιλογές που συνυπογράφουν η Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης (ΟΕΑ), η Greenpeace, το WWF Ελλάς και το Δίκτυο Μεσόγειος SOS. Το κρίσιμο σημείο, σύμφωνα με την πρόταση, «είναι να καταλάβουμε όλοι (κεντρική κυβέρνηση, ΟΤΑ, κοινωνία) ότι η πολιτική της πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης, ανακύκλωσης και κομποστοποίησης είναι η ουσιαστική λύση στο πρόβλημα της διαχείρισης των σκουπιδιών και όχι μια μόδα ή μια υποχρέωση την οποία πρέπει απλώς να τηρήσουμε γιατί μας υποχρεώνει η Ευρωπαϊκή Ενωση». Και προχωρούν σε μια διεξοδική παρουσίαση των προτάσεων.
Πού προσκρούουν οι λύσεις «κοινής λογικής» αν όχι σε ένα ισχυρό πλέγμα αναποφασιστικότητας, αδιαφορίας και ανακυκλούμενων (με υποδειγματική συνέπεια…) συμφερόντων; Στη διεθνή πρακτική -πόσα δεν έχουμε ακούσει για την Αυστρία ή τις Σκανδιναβικές Χώρες- η διαχείριση των απορριμμάτων αποτελεί ήδη μορφή ανάπτυξης. Στην Ελλάδα λιώνουμε στις συζητήσεις και στις μυρωδιές.
Ας μη μας ξεγελάει η πρόσκαιρη ύφεση. Οσες λύσεις είχαν σχεδιαστεί έχουν καταρρεύσει, μετά και τα νομικά εμπόδια που προέκυψαν από το Ελεγκτικό Συνέδριο, άρα νέοι όγκοι σκουπιδιών και νέες Κερατέες είναι μπροστά μας.