H Ευρώπη κινήθηκε με τους γνωστούς ρυθμούς της. Της πήρε, όπως πάντα, αρκετό χρόνο για να φτάσει σε μία σύγκλιση απόψεων προκειμένου να αντιμετωπίσει την ελληνική κρίση, που απειλούσε πλέον και το ευρώ, αλλά όταν ο χρόνος έγινε αφόρητα πιεστικός, κατέληξε σε μία απόφαση. Σύνθετη απόφαση, όπως ιδιαίτερα πολύπλοκο ήταν και το πρόβλημα, με τα υπέρ και τα κατά σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, αλλά γενικά ανακουφιστική και κυρίως ολοκληρωμένη, όπως δείχνουν τα πράγματα. Η Μέρκελ και ο Σαρκοζί ήταν, όπως διαπιστώθηκε, αποφασισμένοι να δώσουν μία λύση που θα εμποδίσει την επέκταση της κρίσης στην Ιταλία και την Ισπανία και θα θωρακίζει, κατά την εκτίμησή τους και το ευρώ στο μέλλον, απέναντι στις απειλητικές διαθέσεις των αγορών.
Η απόφαση που ελήφθη από τους ηγέτες της Ευρωζώνης στη σύνοδο κορυφής αναφέρεται εκτενώς και ειδικά στην Ελλάδα, αλλά εκτός από το νέο πακέτο στήριξης περιλαμβάνει και άλλες διατάξεις που αφορούν όλες τις χώρες του ευρώ και φυσικά και τη δική μας. Δεν έχει δοθεί μεγάλη σημασία στο περιεχόμενό τους, αλλά είναι πολύ σημαντικές, γιατί ουσιαστικά αποτελούν βήματα οικονομικής ενοποίησης, αρχίζοντας από τον γενικευμένο έλεγχο των δημοσιονομικών, ακουμπούν την ενιαία φορολογική πολιτική απέναντι στις εταιρείες και φτάνουν μέχρι την ευρωπαϊκή αντιμετώπιση των περιβόητων οίκων αξιολόγησης. Αν τις δούμε από την ελληνική οπτική γωνία, συμπληρώνουν το πακέτο στήριξης και επιβεβαιώνουν την πεποίθηση πολλών ότι αν και όταν η χώρα μας βγει από αυτή την εξαιρετικά δυσάρεστη περιπέτεια, θα είναι εντελώς διαφορετική, παρά τις αντιδράσεις συντεχνιών και την απροθυμία πολιτικών.
Κατ’ αρχήν, στο κοινό ανακοινωθέν γίνεται λόγος για στενή παρακολούθηση από τους δανειστές μας, ώστε να είναι σίγουροι ότι η Ελλάδα θα ακολουθεί οικονομική πολιτική που θα της δίνει τη δυνατότητα να επιστρέψει τα δανεικά και για να κατοχυρωθούν θα λάβουν και εγγυήσεις. Παράλληλα, στην Ελλάδα θα δοθεί από τους εταίρους και την Κομισιόν η απαραίτητη τεχνογνωσία για να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν. Ηδη, η Κομισιόν όρισε τον επικεφαλής της ομάδας των τεχνοκρατών που θα εγκατασταθεί στη χώρα μας, για να βοηθήσει στην απορρόφηση των διαρθρωτικών κονδυλίων (ΕΣΠΑ), αλλά και για να επιτηρεί ταυτόχρονα την εφαρμογή του Μεσοπρόθεσμου προγράμματος.
Στο προηγούμενο ελεγκτικό πλαίσιο που αφορά συγκεκριμένα την Ελλάδα θα πρέπει να προστεθούν οι γενικότερες αναφορές α) περί τιμής της υπογραφής όλων των κρατών για «βιώσιμες δημοσιονομικές συνθήκες και δομικές μεταρρυθμίσεις», ώστε να εξασφαλίζεται η χρηματοοικονομική σταθερότητα στην Ευρωζώνη, β) περί δέσμευσης όλων των χωρών-μελών να τηρούν τους συμφωνημένους δημοσιονομικούς στόχους, να βελτιώνουν την ανταγωνιστικότητά τους και να αντιμετωπίζουν τις μακροοικονομικές ανισορροπίες, γ) περί νομικής ενίσχυσης του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, καθώς και της μακροοικονομικής επιτήρησης, δ) περί νομικών δεσμεύσεων στα εθνικά δημοσιονομικά πλαίσια.
Συνολικά, όλα τα παραπάνω συνιστούν ένα αυστηρό πλαίσιο δημοσιονομικής πειθαρχίας και επιτήρησης ώστε καμία χώρα στο μέλλον, ούτε ακόμη και η Ελλάδα που ο τράχηλός της «ζυγόν δεν υπομένει», δεν θα μπορεί να ασκεί πρακτικές οι οποίες οδηγούν την οικονομία σε επικίνδυνους δρόμους και απειλούν με αποσταθεροποίηση το ευρώ. Η πολιτική απόφαση για κάποια από αυτά τα μέτρα, που παράλληλα αποτελούν και αφετηρία μιας διαδρομής οικονομικής ενοποίησης (επισημαίνεται ότι μεταξύ άλλων, καλείται σε διαπραγματεύσεις η Ιρλανδία για Ενοποιημένη Κοινή Φορολογική Βάση, δηλαδή για να αυξήσει τη φορολογία των επιχειρήσεων και να μην ασκεί αθέμιτο ανταγωνισμό στις άλλες χώρες της Ευρωζώνης).
Το ερώτημα είναι αν η κυβέρνηση και γενικά η πολιτική τάξη στην Ελλάδα μπορεί να αντέξει τόση και τέτοια πειθαρχία, θεωρώντας ότι η αποδοχή κοινών κανόνων διά της υπογραφής, γίνεται για να… παραβιάζεται. Αυτή τη φορά όμως τα λεφτά είναι πολλά και κανείς από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους δεν είναι διατεθειμένος να αφήσει την όποια ελληνική κυβέρνηση και τις ελληνικές συντεχνίες να παίζουν με την υγεία του ευρώ. Μπορεί διαδοχικές κυβερνήσεις να μην το αντέξουν, μπορεί να πάρει χρόνο, αλλά αποκλείεται η ελληνική οικονομία και κοινωνία να παραμείνουν αναλλοίωτες.