Με 37 βαθμούς και απαγορευτικό ήλιο στον πράσινο κήπο του Προεδρικού Μεγάρου, η 37η Επέτειος της Αποκατάστασης της Δημοκρατίας στην Ελλάδα στις 24 Ιουλίου 1974 γιορτάσθηκε σε κλειστό χώρο, με κλειστά πρόσωπα και σοβαρότητα κάτω από τους ολόφωτους πολυελαίους τής άλλοτε Αίθουσας του Θρόνου. Μπορεί να εκθρονίσθηκε οριστικά η 7χρονη δικτατορία της 21ης Απριλίου 1967 και να επέστρεψε, ελεύθερη, μαζί με τους εξόριστους, τους φυλακισμένους, τους βασανισθέντες, η Δημοκρατία στον τόπο που γεννήθηκε, αλλά η κατάσταση της οικονομίας τόσο στη χώρα μας όσο και διεθνώς δεν επιτρέπει εορτασμούς, και ιδίως πανηγυρισμούς. Περάσαμε την ορθάνοιχτη καγκελόπορτα, μαζί με τους κατέχοντες πρόσκληση από τις μετρημένες που εστάλησαν φέτος, και οι διαπιστευμένοι δημοσιογράφοι της Προεδρίας που καλύψαμε αγωνιώδεις συσκέψεις, όπως των πολιτικών αρχηγών, ενημερώσεις που ήταν κραυγές εξεύρεσης λύσης μπροστά στο αδιέξοδο, με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κάρολο Παπούλια, σώφρονα νου και φωνή, να συστήνει συναίνεση, συνεργασία στο πνεύμα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, επιμονή, εργατικότητα και σύνεση σε όσους κυβερνητικούς, πολιτικούς και οικονομολόγους πέρασαν την πόρτα του Προεδρικού Γραφείου. Την Κυριακή 24 Ιουλίου 2011, όμως, αν και η περίπτωση ήταν διαφορετική, όπως το απαιτεί η εορταστική επέτειος, το κλίμα ήταν το ίδιο. Περίσκεψη, απολογισμός, κατήφεια μπροστά στο Τείχος του Χρέους και στη 40χρονη επιμήκυνσή του. Και μόνος πολιορκητικός κριός για να διαπεραστεί το τείχος και πάλι η ψυχραιμία, ο καταλογισμός ευθυνών, η σύνεση με εκφραστή τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κ. Παπούλια και παραλήπτες των επισημάνσεων της στιβαρής ομιλίας του τον πρωθυπουργό κ. Γιώργο Α. Παπανδρέου, τον πρόεδρο της Ν.Δ. κ. Αντώνη Σαμαρά, τον πρόεδρο του ΛΑΟΣ κ. Γιώργο Καρατζαφέρη, τον πρόεδρο της Δημοκρατικής Αριστεράς κ. Φώτη Κουβέλη. Απουσίασαν η γ.γ. του ΚΚΕ κ. Αλέκα Παπαρήγα (με τη μεταπολίτευση νομιμοποιήθηκε το ΚΚΕ), η κ. Ντόρα Μπακογιάννη, ΔΗ.ΣΥ., και ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ κ. Αλέξης Τσίπρας. Παρόντες οι πρώην Πρόεδροι της Δημοκρατίας: ο κ. Χρήστος Σαρτζετάκης, ο κ. Κωστής Στεφανόπουλος, ο πρόεδρος της Βουλής κ. Φίλιππος Πετσάλνικος, ο πρώην πρόεδρος της Βουλής κ. Δημήτρης Σιούφας, ο εκπρόσωπος του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και -πολύ λιγότεροι από κάθε άλλη φορά- οι υπουργοί κ. Χρήστος Παπουτσής, Σταύρος Λαμπρινίδης, Μιλτιάδης Παπαϊωάννου, Πάνος Μπεγλίτης και Ηλίας Μόσιαλος, και σε γελαστή φάση η κ. Αννα Διαμαντοπούλου. Σε πρώτη επίσημη εμφάνιση η κ. Ρένα Ασημακοπούλου, πρόεδρος του Αρείου Πάγου. Τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας συνόδευε η σύζυγός του κ. Μαίη Παπούλια, σοβαρή και διακριτική παρουσία. Αλλες χρονιές, στη μαρμάρινη σκάλα του προεδρικού κήπου, τι τουαλέτες, τι ντεκολτέ, τι πόζες και τα φλας να αστράφτουν για τις τότε «πρώτες κυρίες» υπουργίνες και βουλευτίνες. Τώρα, ταγιεράκι και μήκος φούστας ανάλογο… του χρέους, μακρύ!
Το προεδρικό ζεύγος έφθασε ακριβώς στις 11 π.μ., ενώ είχαν προηγηθεί, σύμφωνα με το Πρωτόκολλο, οι θεσμικοί παράγοντες του τόπου, καθώς και η ομάδα των Αντιστασιακών στους οποίους κι εφέτος, όπως κάθε επέτειο, ήταν αφιερωμένος ο εορτασμός, λιτός και με τις «χειροπέδες» της ελληνικής, αλλά και της διεθνούς οικονομικής κρίσης. Συγκεντρωμένοι στο δεξί πλευρό της Αίθουσας, με τα λευκά και γκρίζα μαλλιά, μερικοί στηριγμένοι στο μπαστούνι τους, αλλά όλοι, με επίγνωση της σημασίας της επετείου, που γι’ αυτούς έφερε το τέλος των εξοριών, φυλακίσεων, βασανισμών. Είναι οι Ελληνες που έκαναν το καθήκον τους διαφυλάσσοντας τη δημοκρατία με την άρνησή τους να υποταχθούν στο καθεστώς της βίας και της λογοκρισίας.
Η προεδρική ομιλία
Σωστός και ευρωπαϊστής ο Πρόεδρος κ. Κάρολος Παπούλιας ξεκίνησε την επετειακή ομιλία του, συντονισμένη στα οικονομικά δεινά της χώρας μας, αυτή τη φορά, με αναφορά στην «εθνική τραγωδία που βιώνει η Νορβηγία». Εξέφρασε την «αλληλεγγύη προς τον νορβηγικό λαό και τον αποτροπιασμό για τη φονική επίθεση που θυμίζει πόσο σκοτάδι μπορεί να κρύβει η ανθρώπινη φύση». Πάντα με το κεφάλι σκυφτό, συνέχισε την ομιλία του καλωσορίζοντας τους παρισταμένους με την προσφώνηση «Φίλες και Φίλοι, Ανήκετε σε μια γενιά που έδωσε αγώνες για ένα μέλλον δημοκρατίας και σταθερότητας. Σε όλους εσάς που μετείχατε στον αντιδικτατορικό αγώνα χρωστάμε πολλά… Ανήκετε σε μια γενιά που δοκιμάστηκε σκληρά, μέτρησε πληγές και απώλειες, αλλά είχε μπροστά της ορίζοντα. Το ίδιο συνέβη και με τη δική μου γενιά που έζησε τον πόλεμο αλλά έβλεπε καλύτερες μέρες. Δεν συμβαίνει το ίδιο σήμερα. Η νέα γενιά, που μεγάλωσε σε συνθήκες σχετικής ευημερίας, θα περάσει χειρότερα από την προηγούμενη. Γιατί κουβαλάει στην πλάτη της το δυσβάστακτο χρέος. Σε αυτή τη γενιά, στα παιδιά μας, οφείλουμε να κάνουμε το αδύνατο δυνατό για να διασφαλίσουμε ότι τα πέτρινα χρόνια της θα είναι όσο γίνεται λιγότερα». Η προσγειωμένη, υπεύθυνη ομιλία του Προέδρου της Δημοκρατίας ήταν η κορυφαία στιγμή του μουδιασμένου εορτασμού της 37ης επετείου. Οι πολιτικές στήλες θα αξιοποιήσουν τις προτάσεις που έκανε ο κ. Παπούλιας «για να μη γίνει κρίση, όπως κάποιοι επιδιώκουν, της ίδιας της δημοκρατίας η οικονομική κρίση, κρίση πολιτική, κρίση θεσμών». Και προσκάλεσε ευθέως «να μιλάτε περισσότερο, να παρεμβαίνετε, να μην αφήνετε τον δημόσιο χώρο σε όσους μιλούν πολύ χωρίς λόγο». Σήκωσε το κεφάλι, έβγαλε τα γυαλιά του, κι ενώ η Αίθουσα χειροκροτούσε, ξανάγινε ο φιλικός οικοδεσπότης ενός πολυσήμαντου εορτασμού μεγάλης επετείου.
Με τους αντιστασιακούς
Με θερμή χειραψία και ολιγόλεπτη ανταλλαγή ευγενικών ευχών χαιρέτησε τον πρωθυπουργό, τους πρώην Προέδρους Δημοκρατίας και λοιπούς επισήμους και μετά πέρασε στην πτέρυγα των αντιστασιακών. Εκεί χαιρέτησε και μίλησε με καθέναν και καθεμιά χωριστά, άκουσε τι είχε να του πει ο πατέρας του Διομήδη Κομνηνού, του πρώτου νεκρού του Πολυτεχνείου, αγκάλιασε τη χήρα του Νίκου Ξυλούρη, Ουρανία.
Ειδήσεις, πλην των απουσιών, δεν βγήκαν, αλλά η επέτειος πέτυχε μια κάποια συναίνεση. «Κι αυτό δεν είναι λίγο» έλεγαν, φεύγοντας από τον δρόμο του Κήπου, όπως οι πολιτικοί αρχηγοί, οι «φίλοι και φίλες» της επετείου…ΤΗΛΕΦΟΣ