Η Νορβηγία είναι μια μικρή, συνεκτική και περήφανη χώρα. Υπερασπίζεται σθεναρά τις αξίες της παγκόσμιας ειρήνης, της κοινωνικής αλληλεγγύης και της περιβαλλοντικής συνείδησης, ενώ προσφέρει στους κατοίκους της ένα υψηλό βιοτικό επίπεδο. Αναπόφευκτα, λοιπόν, ο τρόμος που έζησαν οι κάτοικοί της από τις βομβιστικές επιθέσεις στο Οσλο και το μακελειό στην Ουτόγια την προηγούμενη Παρασκευή, όπου ο απολογισμός των νεκρών αγγίζει μέχρι στιγμής τους 73, έχει αφήσει άναυδους όχι μόνον τους ίδιους τους Νορβηγούς αλλά και όσους αγαπούν αυτήν τη χώρα, που έχει να ζήσει τέτοια τραγωδία από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Είναι όμως πολύ σημαντικό να διατηρήσουμε την αντικειμενικότητα και τη νηφαλιότητά μας απέναντι στο φρικαλέο αυτό γεγονός. Αν και η αναζήτηση ευρύτερων κοινωνιολογικών ή ακόμα και πολιτικών ερμηνειών είναι κατανοητή, ελλοχεύει ο κίνδυνος να παραγνωρίσουμε ότι ίσως πρόκειται, πέρα και πάνω απ’ όλα, για την καταστροφική πράξη ενός ψυχοπαθούς δολοφόνου. Ακόμη δεν έχουν δει το φως της δημοσιότητας όλα τα στοιχεία γύρω από τις επιθέσεις στο Οσλο και την Ουτόγια και μέχρι τότε θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και επιφυλακτικοί ως προς τις ερμηνείες μας. Παρά ταύτα, τα όσα γνωρίζουμε μέχρι στιγμής -και από την ομολογία του δολοφόνου στις αστυνομικές αρχές- καταμαρτυρούν ότι ο Μπρέιβικ έδρασε μόνος του και οι πράξεις του δεν αποτελούσαν κομμάτι μιας ευρύτερης συνωμοσίας και ειδικά μιας μιλιταριστικής ισλαμιστικής συνωμοσίας, όπως αρχικά μεταδόθηκε.
Από την κατάθεσή του, ο Μπρέιβικ φαίνεται να υποστηρίζει ότι οι δολοφονικές επιθέσεις αποτελούν μέρος ενός προσωπικού αντιισλαμιστικού σχεδίου. Ομως δεν έχει καταστεί ακόμα σαφές ποιον ακριβώς σκοπό προσπαθούσε να προωθήσει – το μίσος ενάντια στους μουσουλμάνους, την πολυπολιτισμικότητα και την αριστερά ή την προσήλωση στον καθολικισμό, τη μασονία και τα χριστιανικά στρατιωτικά τάγματα; Οπως και να ‘χει, η σύγχρονη ιστορία μαρτυρεί ότι ακραίες μορφές βίας που εκδηλώνοται από υποστηρικτές της ακροδεξιάς ευθύνονται για μια σειρά από τέτοιου είδους φρικαλεότητες. Ωστόσο, καθώς το πρώτο σοκ από τα συμβάντα της 22ας Ιουλίου αρχίζει να καταλαγιάζει, θα ήταν σοφότερο να μη βιαστούμε να προσδώσουμε ιδιαίτερη πολιτική διάσταση στις πράξεις του Μπρέιβικ.
Κατά συνέπεια, είναι σοφότερο να εστιάσουμε στο τι θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί σε σχέση με το μακελειό της Παρασκευής. Τα όπλα που χρησιμοποιήθηκαν, υψηλής τεχνολογίας και άκρως θανάσιμα, είναι ευρέως διαθέσιμα στη Νορβηγία. Το κυνήγι με όπλα είναι πολύ πιο συνηθισμένο στις Σκανδιναβικές Χώρες απ’ ότι, για παράδειγμα, στη Βρετανία, αν και οι περισσότεροι ιδιοκτήτες παίρνουν τις απαραίτητες προφυλάξεις ώστε ο εξοπλισμός τους να μην χρησιμοποιηθεί για άλλο σκοπό. Η εφαρμογή αυστηρότερων ελέγχων δεν μπορεί βεβαίως να αποτρέψει την οπλοχρησία, μπορεί όμως να τη μειώσει, και αυτό είναι ίσως ένα από τα μέτρα στα οποία η Νορβηγία θα πρέπει να στραφεί.
Στο ίδιο πνεύμα, θα ήταν ενδεχομένως χρήσιμο να εξετάσουμε τι μας διδάσκει αυτή η νορβηγική θηριωδία για τον τρόπο συμπεριφοράς μεμονωμένων ψυχοπαθών προσώπων, ιδιαίτερα σε μικρές κοινότητες, που οδηγούνται σε δολοφονίες αγνώστων και συχνά ανηλίκων σε δημοσίους χώρους, προσδίδοντας πολλές φορές στις πράξεις τους την έννοια της κάθαρσης. Οι συγκεκριμένες δολοφονικές επιθέσεις μπορεί μεν να συνέβησαν στη Νορβηγία, αλλά τέτοιου είδους γεγονότα έχουν συμβεί και σε χώρες άκρως διαφορετικές. Η κατανόηση των αιτιών που οδηγούν τους δράστες σε αυτές τις αποτρόπαιες πράξεις και η εκπόνηση αποτελεσματικών σχεδίων για την πρόληψή τους έχουν προς το παρόν αποδειχθεί ιδιαίτερα δύσκολες. Αυτό ίσως μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι θα πρέπει να εξετάσουμε τη λήψη μέτρων που εκ πρώτης όψεως μπορεί να χαρακτηριστούν αντιδημοκρατικά. Και πάνω απ’ όλα θα πρέπει όλοι μας να εστιάσουμε λιγότερο στα προβλήματα κοινωνικής δημοκρατίας που αντιμετωπίζει η Νορβηγία και πολύ περισσότερο στην ψυχοπαθολογία ανθρώπων όπως ο Μπρέιβικ.