«Είμαστε η μόνη ευρωπαϊκή χώρα στην οποία πραγματοποιούνται επιθέσεις με καλάζνικοφ καθημερινά… Οι κλασικές βόμβες μολότοφ τείνουν να καθιερωθούν στην ελληνική κοινωνία ως παιδικό άθλημα», διαπίστωσε ο αρχηγός της ΕΛ. ΑΣ. Λευτέρης Οικονόμου πριν από λίγες ημέρες, όταν κλήθηκε να εκφράσει τις απόψεις και προτάσεις του για τα φαινόμενα βίας που παρατηρούνται στη χώρα μας το τελευταίο διάστημα, στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλή.
Δεν είναι η πρώτη φορά που καταγράφεται «ανησυχητική κλιμάκωση της βίας». Θα μπορούσαμε να την ερμηνεύσουμε ως σύμπτωμα της εποχής και να την «αποθηκεύσουμε» μαζί με άλλες επικίνδυνες όψεις της κρίσης, αν μια επιπλέον επισήμανση δεν έδινε την «ανησυχητική» διάσταση: «Η άλλη πλευρά επιδιώκει να υπάρξει νεκρός. Εχει σαφή σκοπό και το έχουμε βιώσει». Οι όποιοι εσωτερικοί περιορισμοί, δηλαδή, σε κάθε μορφής εγκληματική πράξη, έχουν απολύτως αρθεί ώστε η αξία της ανθρώπινης ζωής να είναι μηδενική. Κι αυτό, όμως, έχει επανειλημμένως συζητηθεί τα τελευταία χρόνια. Σε μικρή κλίμακα, βέβαια, καθώς η πλαστή ευημερία εμπόδιζε να συνειδητοποιήσουμε τις παράπλευρες απώλειες. Η αυξανόμενη ανομία και παραβατικότητα στα μικρά και καθημερινά ήταν το πράσινο φως για τη διόγκωση και «κλιμάκωση της βίας». Οι «έλα μωρέ τώρα» παραβάσεις που γεννούν συνήθειες (από τη θρασύτητα του παράνομου παρκαρίσματος, για παράδειγμα), δημιουργούν θυλάκους ανομίας που πολλαπλασιάζονται και γιγαντώνονται.
Οι νόμοι που δεν εφαρμόζονται ή, ακόμα χειρότερα, εφαρμόζονται επιλεκτικά, η γενικευμένη ατιμωρησία, η δικαιοσύνη που κάνει τα στραβά μάτια εξυπηρετώντας συμφέροντα, οι σκοτεινές συναλλαγές δημόσιων λειτουργών και πολιτικού προσωπικού, ό, τι υποψιαζόμαστε ως συστατικό στοιχείο της παθογένειας του ελληνικού κράτους, ήρθε στην επιφάνεια με την κρίση, τεκμηριωμένο και αδιαμφισβήτητο. Εφτασε η διαφθορά, να είναι από τις λίγες βεβαιότητες σε μια τόσο ρευστή και απρόβλεπτη εποχή!
Σε όποια μορφή του δημόσιου βίου και αν στραφούμε τα φαινόμενα είναι αποκαλυπτικά. Η αποφορά του ποδοσφαίρου με τα στημένα παιχνίδια σκορπίζεται σε όλη την κοινωνία, σκάνδαλα στα οποία εμπλέκονται πολιτικοί, οι οποίοι παραπέμπονται… γενικώς και αορίστως, κάθε επαγγελματική ομάδα αρνείται να αποχωριστεί προνόμια που ένα πλέγμα πελατειακών σχέσεων καλλιέργησε, εγκλωβίζοντας εργαζόμενους σε μια διελκυστίνδα αδιεξόδων.
Οσο η κοινωνική πίεση αυξάνεται, πληθαίνουν οι εστίες εκτόνωσης: φόνοι για ψύλλου πήδημα, ληστείες, για ελάχιστα χρήματα, μετά φόνου, συμμορίες με καλάζνικοφ λύνουν τις διαφορές τους, ακροδεξιοί επιτίθενται σε αλλοδαπούς «σε περιοχές κυρίως που υποφέρουν από παράνομους μετανάστες», όπως είπε ο Λ. Οικονόμου. Τόνισε ότι μετά τα επεισόδια στην περιοχή της Κερατέας για το ζήτημα των σκουπιδιών, παρατηρείται «όξυνση και προοδευτική επιχειρησιακή αναβάθμιση στα μέσα που χρησιμοποιούν ακραίες ομάδες. Οι κλασικές εμπρηστικές βόμβες μολότοφ δεν υπάρχουν. Από εμπρηστικές έγιναν εκρηκτικές».
Οσο η πολιτική αναξιοπιστία εντείνεται τόσο τα φαινόμενα βίας πολλαπλασιάζονται. Τα ποσοστά δε, των νέων παιδιών που συμμετέχουν σε εγκληματικές δραστηριότητες ή τρομοκρατικές επιθέσεις αυξάνονται εντυπωσιακά. «Δεν σχετίζεται με την τρομοκρατία της 17Ν που γνωρίζαμε. Εχει κατέβει σε μικρές ηλικίες και υπάρχει η αντίληψη του χάους, της καταστροφής», υπογραμμίζουν οι αρμόδιοι.
Μέρος των παιδιών αυτών έλκονται από το «χάος» το οποίο είναι, πράγματι, πολύ γοητευτικό. Δεν βάζει όρια, επιτρέπει στον ανήλικο που αρνείται πεισματικά να μεγαλώσει να αλωνίζει ανενόχλητος και, ενίοτε, με θεωρητική κάλυψη. Να προκαλεί καταστροφές, να προκαλεί γενικώς, αναζητώντας την παρέμβαση του κράτους – κηδεμόνα.
Βία και διαφθορά, είναι συγκοινωνούντα δοχεία. Και τα δύο σκέλη τροφοδοτούνται πλουσιοπάροχα από το Διαδίκτυο και από ΜΜΕ. Η ψυχολογική βία είναι προάγγελος της σωματικής, καλλιεργεί το έδαφος για να ευδοκιμήσουν παθογένειες, ταπεινώσεις, φόβοι, εξουσιαστικά σύνδρομα, κοινωνικοί εμφύλιοι. Πόσω μάλλον σε μια χώρα που τα ΜΜΕ και κυρίως η τηλεόραση, πλειοδοτούσαν σε κάθε είδους λαϊκισμό εν ονόματι της τηλεθέασης.
Το τσουνάμι της κρίσης απαιτεί μετατοπίσεις δυσβάσταχτες για τις ζωές των ανθρώπων. Ολα τα μέτωπα είναι πλέον ανοιχτά και ο μόνος τρόπος να αντιμετωπιστούν είναι ψυχραιμία, αποφασιστικότητα και συναίνεση. Σε κάθε βήμα χάσκει, κάτω από το πέλμα, το κενό. Αν τα κόμματα δεν συμπράξουν, αν οι εξουσίες (νομοθετική, δικαστική και εκτελεστική) δεν συνεργαστούν για την Κάθαρση, οι ανατροπές θα είναι μόνον επώδυνες και οι όποιοι μετασχηματισμοί προς το -διαρκώς- χειρότερο. Γιατί όσο κι αν, συνοψίζοντας τις πτυχές της κλιμακούμενης βίας, μας κυκλώνει η θλίψη και η απαισιοδοξία υπάρχει ακόμα χρόνος για υπεύθυνες παρεμβάσεις. Οχι με κινήσεις καταστολής και μόνο, που περιθωριοποιούν, εντείνουν το μίσος, συρρικνώνοντας τον νόμο σε εξοστρακισμούς, αλλά και με τη θεμελίωση της συλλογικής και της ατομικής ευθύνης. Είναι ο μόνος τρόπος για να μη μοιάζει το αύριο με αυτοεκπληρούμενη προφητεία.