Ιδιαίτερη σπουδή επιδεικνύουν το τελευταίο διάστημα οι ηγεσίες των ελληνικών πανεπιστημίων στο να προβάλουν τις διακρίσεις τους σε διεθνείς αξιολογικές κατατάξεις. Ενδεικτικά, προηγήθηκε το ΕΜΠ που ανακοίνωσε ότι κατέλαβε την 17η θέση σε ευρωπαϊκή αξιολόγηση, και ακολούθησε -με καθυστέρηση ολίγων ημερών- η ανακοίνωση του Πανεπιστημίου Αθηνών για την 87η θέση που πήρε στην ίδια κατάταξη. Οι λόγοι των ανακοινώσεων είναι προφανείς. Τα ΑΕΙ θέλουν να δώσουν μιαν απάντηση, σε μια περίοδο που όλοι μιλούν για το χαμηλό επίπεδο της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και την ανάγκη των αλλαγών στον τρόπο λειτουργίας της.
Ουσιαστικά, τα ελληνικά ΑΕΙ μετέρχονται τα ίδια μέσα που χρησιμοποιούν οι επικριτές τους (π.χ. μιλούν για απουσία των ελληνικών ιδρυμάτων από τις πρώτες θέσεις των διεθνών κατατάξεων αξιολόγησης), την ίδια στιγμή που οι Ελληνες πανεπιστημιακοί επιχειρηματολογούν κατά των αξιολογήσεων αυτών και του πόσο αξιόπιστα μπορούν να συγκριθούν ανόμοια «μεγέθη» (π.χ. μπορούν να συγκριθούν τα ΑΕΙ ισχυρών οικονομιών με εκείνα χρεοκοπημένων;).
Βέβαια, η σπουδή των ΑΕΙ εκπέμπει περισσότερο αμηχανία και ανασφάλεια παρά την πίστη τους για το ουσιαστικό έργο που παράγουν. Και αυτό διότι ουδείς αντιλέγει ότι στην ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση γίνεται έργο. Και εκπαιδευτικό και ερευνητικό έργο. Υπάρχουν σπουδαίοι καθηγητές που αφήνουν ανεξίτηλο το αποτύπωμά τους σε γενιές φοιτητών με την παρουσία τους εντός και εκτός του πανεπιστημιακού χώρου που υπηρετούν. Αποτελούν μονάδες, μπορεί αυτό να ειπωθεί και για το σύνολο; Το πόσο αυτό το έργο αποτελεί την εξαίρεση ή τον κανόνα, είναι ένα ζήτημα που κάθε Ελληνας πολίτης έχει τη δυνατότητα να σταθμίσει με κριτήριο τις δικές του γνώσεις και εμπειρίες από την ελληνική ανώτατη εκπαίδευση.
Από την άλλη, όμως, η ελληνική πανεπιστημιακή κοινότητα δεν μπορεί να εθελοτυφλεί μπροστά στα φαινόμενα σήψης που παρατηρούνται στα ΑΕΙ της χώρας. Δεν μπορεί, για παράδειγμα, αντί μιας ταπεινής, «φιλοσοφημένης» παραδοχής για σκάνδαλα νεποτισμού και αναξιοκρατίας σε μεγάλες εμβληματικές σχολές της χώρας, οι πανεπιστημιακοί ταγοί να καταφεύγουν σε «θεατρινίστικες» διαμαρτυρίες, επειδή τα σκάνδαλα αυτά έρχονται στο φως της δημοσιότητας. Το αυτοδιοίκητο που έχουν τα ΑΕΙ δεν σημαίνει και απουσία ελέγχου, λογοδοσίας, αξιοκρατίας.
Με τη στάση τους, οι πανεπιστημιακοί δίνουν επιχειρήματα σε όσους -και κυρίως- σε στελέχη (νυν και πρώην) του υπουργείου Παιδείας, που ίδιοι κατηγορούν για εμπάθεια απέναντι στα ελληνικά πανεπιστήμια. Καθώς οδεύει προς ψήφιση από τη Βουλή το νομοσχέδιο για τις αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας των ελληνικών ΑΕΙ, μπορεί να είναι θεμιτές οι επικοινωνιακού χαρακτήρα κινήσεις από όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές στη μάχη των εντυπώσεων. Ομως, αφού όλοι -ηγεσία του υπουργείου Παιδείας, πρυτάνεις, πανεπιστημιακοί, κοινή γνώμη- παραδέχονται ότι απαιτούνται τομές στα ΑΕΙ, επιχειρήματα συντεχνιακού τύπου δεν μπορούν να αποτελέσουν πρακτικές για την ουσιαστική αναβάθμιση της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.