Κατά τον διάλογο που διεξάγεται, μέσω κυρίως της αρθρογραφίας στον έντυπο Τύπο, ενόψει της ψήφισης του νομοσχεδίου για τη μεταρρύθμιση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, πολλοί -πανεπιστημιακοί και μη- διατυπώνουν την ανάγκη για αλλαγή νοοτροπίας στα ΑΕΙ. Είναι μία συνθήκη απολύτως αναγκαία για την επιτυχία της όποιας εκ βάθρων μεταρρύθμισης, και όχι μόνο αυτής για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Βέβαια, η αλλαγή νοοτροπίας απαιτεί η κρίσιμη μάζα των παραγόντων, που συγκροτούν τον τομέα παρέμβασης -στην προκειμένη περίπτωση η ακαδημαϊκή κοινότητα- να συντάσσεται με τους βασικούς άξονες της προτεινόμενης μεταρρύθμισης. Η συναίνεση είναι η προϋπόθεση για την επιτυχία των αλλαγών. Ομως, πάντα κρίσιμο είναι πόσο ώριμες είναι οι συνθήκες για την αλλαγή νοοτροπίας. Και σε αυτό κάτι φαίνεται ότι ωριμάζει προς το καλύτερο…
Η θέση ότι στα ελληνικά πανεπιστήμια υπάρχουν εξαιρετικοί δάσκαλοι, που επιτελούν ουσιαστικό έργο, είναι αδιαμφισβήτητη. Ταυτόχρονα, όμως, δεδομένα είναι τα νοσηρά φαινόμενα στον ίδιο χώρο. Παρόλα αυτά επί δεκαετίες επικρατούσε δημόσια σιωπή, έστω κι αν όλοι γνώριζαν. Μόνο το τελευταίο διάστημα αρχίζει να παρατηρείται όλο και περισσότεροι πανεπιστημιακοί να μιλούν για τα κακώς κείμενα του χώρου τους. Για παράδειγμα, να αντιδρούν για την απόφαση της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου Αθηνών να μην εφαρμόσει τον νέο νόμο όταν ψηφισθεί ή να κάνουν λόγο για ιδρύσεις Τμημάτων με μόνο στόχο την κατάληψη θέσεων από ορισμένους ή να εκθέτουν περιπτώσεις νεποτισμού εντός των ΑΕΙ ή να «ξύνουν» σκανδαλώδεις αποφάσεις συναδέλφων τους που ελήφθησαν με πιθανό στόχο την εξυπηρέτηση ιδίων συμφερόντων. Γιατί, λοιπόν, οι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι αρχίζουν τώρα να μιλούν για τα όσα τους ενοχλούν από το σινάφι τους και δεν το έκαναν παλιότερα; Μήπως διαπιστώνουν ότι πλέον οι κοινωνικοπολιτικές συνθήκες επιτάσσουν την αξιοκρατία, τη διαφάνεια και τη λογοδοσία ως τον μόνο τρόπο να προχωρήσει η χώρα μπροστά; Ή μήπως θεωρούν ότι βάλλονται από την πολιτική του υπουργείου Παιδείας, και αμυνόμενοι βγάζουν στη φόρα τα άπλυτα των ΑΕΙ για να περισώσουν τα υγιή τους κομμάτια;
Ευχής έργο είναι να ισχύει το πρώτο, έστω κι αν και σε αυτήν την περίπτωση πολλοί υποστηρίζουν ότι «και ο διάβολος φοβέρα θέλει»… Οπως και να έχει, όμως, φαίνεται ότι τα υγιή κομμάτια των πανεπιστημίων -τα κέντρα αριστείας τους- δεν είναι πρόθυμα να μείνουν αμέτοχα στο νέο τοπίο που διαμορφώνεται.
Η αλλαγή νοοτροπίας αρχίζει να διαφαίνεται. Η εφαρμογή του νόμου θα στηριχθεί στα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας που ενστερνίζονται την ανάγκη της μεταρρύθμισης προς ένα καλύτερο ΑΕΙ. Αυτοί είναι που θα απομονώσουν όσους επιδιώκουν να προκαλέσουν χάος στην τριτοβάθμια εκπαίδευση προς ίδιον όφελος, αλλά και όσους επιθυμούν να «εκμεταλλευτούν» τον νέο νόμο. (Ηδη φαίνεται πως ορισμένοι πανεπιστημιακοί… ξεσκονίζουν το κοστούμι τους για την «πρυτανική στέψη»). Μια νέα ομερτά στα ΑΕΙ θα είναι καταστροφική και για τις υγιείς πανεπιστημιακές δυνάμεις και για όλη την κοινωνία.