«Δεν ήρθα να εξηγήσω τίποτα!». Ούτε ένα «καταραμένο πράγμα», για την ακρίβεια. Τάδε έφη ο αντιπρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Τζο Μπάιντεν, σε Αμερικανούς στρατιώτες στην Ιαπωνία, μετά την επίσκεψή του στην Κίνα. Ηταν μια απάντηση στα δημοσιεύματα που εκτιμούσαν ότι έκανε το τετραήμερο ταξίδι στην χώρα, προκειμένου «να εξηγήσει» την οικονομική κατάσταση των ΗΠΑ στους μεγαλύτερους δανειστές τους. Μετά τις εντατικές συνομιλίες που είχε με τους Κινέζους ηγέτες, πρέπει να αισθάνθηκε ένα αίσθημα ανάτασης διευκρινίζοντας, έτσι απλά και καθαρά, την κατάσταση. Ενίσχυσε παράλληλα την εθνική υπερηφάνεια των στρατιωτών που βρίσκονται στην αεροπορική βάση Γιοκότα, χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από το σπίτι και τις οικογένειές τους.
Σίγουρα ήταν πιο εύκολο από το να τους εξηγήσει ότι στον καθένα τους αναλογούν περίπου 47.000 δολάρια δημοσίου χρέους – τα περισσότερα από τα οποία τα χρωστούν στους Κινέζους.
«Η κινεζική ηγεσία με ρώτησε τι συμβαίνει, αλλά δεν ζήτησαν διαβεβαιώσεις διότι ανησυχούν», εξηγούσε αργότερα σε δημοσιογράφους. Πράγματι, οι Κινέζοι ηγέτες άφησαν τη δημόσια ανησυχία για τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, που σχολίαζαν ότι Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικανοί επέδειξαν «επικίνδυνη ανευθυνότητα» στις διαπραγματεύσεις για την αύξηση του ορίου χρέους. Οσο για τον κ. Μπάιντεν, παρά τις δηλώσεις του στην Ιαπωνία, όσο ήταν στην Κίνα φρόντισε να διαβεβαιώσει για τη σταθερότητα της οικονομίας των ΗΠΑ δημοσίως, με δηλώσεις όπως «δεν θα χρεοκοπήσουμε ποτέ». Ηταν κάτι απαραίτητο, με δεδομένο ότι οι ΗΠΑ έφτασαν κοντά σε μια στάση πληρωμών στις 2 Αυγούστου, και μάλιστα για πολιτικούς λόγους, καθώς το Κογκρέσο δεν μπορούσε να συμφωνήσει στις περικοπές δαπανών, έργο που τελικά μετέθεσε για τους επόμενους μήνες. Οι Κινέζοι ηγέτες προσπαθούν με τόσο άγχος «να καταλάβουν» τους Αμερικανούς πολιτικούς, όπως το έθεσε ο ίδιος ο κ. Μπάιντεν, που ο επόμενος πρόεδρος της Κίνας πέρασε τις τέσσερις ημέρες της επίσκεψής του δίπλα του. Με το 70% των συναλλαγματικών αποθεμάτων της Κεντρικής Τράπεζας της Κίνας σε τίτλους του αμερικανικού Δημοσίου, είναι να αναρωτιέται κανείς γιατί;
Τουλάχιστον στην Ευρώπη, μετά το πολύμηνο δράμα των διαδοχικών Συνόδων Κορυφής και των επιθέσεων των αγορών, δεν κρυβόμαστε πλέον πίσω από το δάχτυλό μας. Με επώδυνο τρόπο, έχει γίνει αντιληπτό πλέον ποιος χρωστά σε ποιον, ποιο είναι το διακύβευμα (το μέλλον της Ευρωζώνης, αν όχι και της Ευρωπαϊκής Ενωσης) και ποιες οι πολιτικές επιλογές (κοινή οικονομική διακυβέρνηση, κατά πάσα πιθανότητα με ένα είδος ευρωομολόγου ή κατάρρευση του ευρώ).
Οχι ότι δεν έχουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες ατυχείς στιγμές εθνικιστικών εξάρσεων. Πρόσφατα, η κ. Μέρκελ προέτρεπε τους Νοτιοευρωπαίους να εργάζονται περισσότερο και να κάνουν λιγότερες διακοπές «όπως οι Γερμανοί», για να ανασυρθούν στη συνέχεια τα σχετικά στοιχεία που δείχνουν ότι επισήμως έχουμε λιγότερες ημέρες άδειας από τους Γερμανούς. Οπως αντιλαμβάνονται πλέον και οι Αμερικανοί πολιτικοί, το πρόβλημα του δημοσίου χρέους δεν θα εξαφανισθεί αν το αγνοήσουν. Δυστυχώς, για τη δημοτικότητά τους, θα πρέπει να εξηγήσουν τις υποχρεώσεις που αυτό δημιουργεί και στο εκλογικό τους ακροατήριο.