Λέγεται και γράφεται πως ένας από τους λόγους που η Γερμανία διστάζει να συμφωνήσει σε ευρωομόλογα ήταν ο εφιάλτης του πληθωρισμού που οδήγησε στην άνοδο του ναζισμού τη δεκαετία του 1920. Η Γερμανία έχει, όμως, βαθιά χαραγμένη στη συλλογική μνήμη της και μιαν άλλη ιστορική μνήμη, την οποία θα έπρεπε, ίσως, να λάβει υπ’ όψιν της αυτές τις κρίσιμες ώρες.
Μαζί με τον πληθωρισμό, αυτό που οδήγησε στην άνοδο του Χίτλερ ήταν χωρίς αμφιβολία η αίσθηση βαθιάς ταπείνωσης που ένιωσαν οι Γερμανοί όταν έχασαν τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και οι σύμμαχοι-νικητές τους επέβαλαν εξευτελιστικούς όρους, τόσο πολιτικούς όσο και οικονομικούς. Το σύνδρομο των Βερσαλλιών έχει καταγραφεί ιστορικά και ο όρος diktat, η αίσθηση, δηλαδή, της υποταγής στους όρους των ισχυρών νικητών, έπαιξε καταλυτικό ρόλο σε όσα ξεκίνησαν από το Μόναχο εκείνη τη σκοτεινή περίοδο της Ευρώπης.
Η Γερμανία θα ήταν καλό, πέρα από τον πληθωρισμό, να φοβάται την αναβίωση των άκρων, δεξιών και αριστερών, το πολιτικό χάος, ακόμη και τις εθνικές συγκρούσεις οι οποίες παγίως συνοδεύουν περιόδους μεγάλης οικονομικής κρίσης και κατάρρευσης. Κανείς λογικός άνθρωπος δεν μπορεί να ζητήσει από τη Γερμανία να πληρώσει τα σπασμένα των νότιων χωρών χωρίς αυστηρούς όρους και εγγυήσεις. Το Βερολίνο νιώθει ότι άφησε τους Νότιους να «καταλάβουν» τη γραφειοκρατία των Βρυξελλών, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει κανένας σοβαρός έλεγχος στις προβληματικές χώρες. Τώρα δε που οι Νότιοι δεν είναι πια οι βασικοί πελάτες της γερμανικής βιομηχανίας, γιατί στράφηκε προς ανατολάς, η Γερμανία θέλει να αλλάξει τους όρους του παιχνιδιού. Θεμιτό, απολύτως «γερμανικό» και συμβατό με το πώς σκέπτεται και λειτουργεί ένας ισχυρός, πειθαρχημένος και δανειστής…
Απλώς, όσο μεγάλη και αν είναι η ανάγκη της τιμωρίας κάποιου, και ειδικότερα της Ελλάδας ως πλέον άτακτης και άσωτης χώρας, υπάρχουν τρόποι και τρόποι για να την βοηθήσεις να βάλει τάξη σε ένα συσσωρευμένο χάος. Υπάρχει, βεβαίως, αυτό που ονομάζεται πλέον από το Βερολίνο και το Παρίσι έως το Πεκίνο «κούραση με την Ελλάδα», απογοήτευση με διαδοχικές κυβερνήσεις, το διαλυμένο κράτος και το γεγονός ότι ακόμη και το εγχείρημα Παπαδήμου μοιάζει «γιαλαντζί» σε σύγκριση με το εγχείρημα Μόντι, πλην της κορυφής.
Η Ελλάδα έχει δυνάμεις, ταλέντα, ανεκμετάλλευτα πλεονεκτήματα που μπορούν να γυρίσουν τη σημερινή κατάσταση. Είμαστε μια ράτσα που γυρνάει τα πάνω-κάτω εύκολα, από εκεί που δεν το περιμένει κανείς ή, μάλλον, ειδικά από εκεί που δεν το περιμένει κανείς. Αυτό που μας λείπει και μπορούμε να το βρούμε στη γερμανική και ευρωπαϊκή βοήθεια είναι (α) το σύστημα, (β) η διάρκεια της προσπάθειας και (γ) η δυνατότητα να δουλεύουμε πολλοί ικανοί Ελληνες μαζί, αλλά ως ΟΜΑΔΑ.
Πιστεύω ότι οι Γερμανοί δεν θέλουν, όπως και καμία μεγάλη δυτική χώρα, μια Ελλάδα που θα είναι αποτυχημένη χώρα (failed state) σε μια τόσο κρίσιμη και αποσταθεροποιημένη περιοχή. Ελπίζω θα θυμηθούν πως οι ίδιοι ξεπήδησαν γρήγορα από τις στάχτες όταν οι Αμερικανοί τους βοήθησαν και τους ενέπνευσαν ένα θετικό μοντέλο αντί να τους ταπεινώσουν. Και ξέρω, τέλος, ότι για να μας βοηθήσει οιοσδήποτε, βασική προϋπόθεση είναι να σοβαρευθούμε εμείς οι ίδιοι και να δούμε στον καθρέφτη πόσο αποτυχημένη και διαλυμένη την κάναμε εμείς οι ίδιοι τη χώρα μας με επίμονη προσπάθεια τριών δεκαετιών. Κατάντια για την οποία, για πρώτη φορά, δεν μπορούμε να επιρρίψουμε την ευθύνη σε κανένα ξένο γιατί σήμερα πληρώνουμε όσα λάθη έγιναν πολύ πριν φτάσει η τρόικα στην Αθήνα!