Εξ αφορμης

2' 24" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Κάθε «τέλος εποχής» ενώνει δίκαιους και άδικους στην ήττα από τον πανδαμάτορα χρόνο και την αλλαγή σελίδας. Το χαρακωμένο πρόσωπο του Γερμανού Αναβαπτιστή, που άλλαξε τόσα ονόματα ώστε το όνομά του να μην έχει πια καμία σημασία, φευγαλέο και ανεξίτηλο ταυτόχρονα, όπως το θρόισμα του μανδύα του καθώς στρίβει ή παραφυλά στο ουτοπικό επαναστατημένο Μύνστερ του 1534 ή στους λαβυρίνθους της Βενετίας του 1550, χωρίς να κυνηγά καμία πλέον επαναστατική χίμαιρα παρά μόνο το ξεκαθάρισμα ενός παλιού λογαριασμού, είναι καλή τροφή για ανήσυχες ψυχές που δοκιμάζονται, για ξεκούρδιστα, από την παρατεταμένη αβεβαιότητα, νεύρα. Γιατί ο ήρωας του «Q», του «Εκκλησιαστή» (εκδ. Τραυλός, 2001), γραμμένος το 1999 από τη θρυλική ιταλόφωνη κολεκτίβα των ακτιβιστών του πολιτισμού «Luther Blisset», διασχίζει ως μαχόμενος αντιεξουσιαστής την Ευρώπη της λουθηρανικής Μεταρρύθμισης για να καταλήξει, όπως πολλοί που ανάλωσαν τα νιάτα τους στον πόλεμο για μια μεγάλη ιδέα: πενηντάρης, ευάλωτος σωματικά, κουρασμένος, ορφανεμένος από αγαπημένους και συντρόφους που χάθηκαν μέσα στη βία και τα βασανιστήρια. Κύρια αποσκευή του απέμεινε η απώλεια της αθωότητας, η μαρτυρία μιας ολόκληρης εποχής – και η ασίγαστη περιέργεια.

Οι μέρες είναι σκοτεινές με προοπτική να γίνουν ακόμη σκοτεινότερες. Οχι μονάχα γιατί η υλική βάση της επιβίωσης πολλών από μας απειλείται. Ούτε μονάχα γιατί ο άνεμος της Ιστορίας ήδη λυσσομανά πάνω από ερείπια θεσμών και αξιών, για χάρη των οποίων χιλιάδες άνθρωποι θυσίασαν και τη ζωή τους ακόμα, σε καιρούς περασμένους μα όχι τόσο μακρινούς. Μα γιατί πολλοί από μας γίναμε οι ίδιοι φαντάσματα αλλοτινών καιρών. Στοιχειώνουμε σε μια πόλη-φάντασμα αυτής που κάποτε αγαπήσαμε, σε μια χώρα-φάντασμα αυτής που κάποτε λατρέψαμε. Είμαστε όλοι εν δυνάμει ύποπτοι, παράνομοι, φυγάδες από ένα γίγνεσθαι που μας απειλεί πλέον ανοιχτά. Από ένα θολό μέλλον που δεν μας περιέχει. Σαν αυθεντική αναπαράσταση από τις σελίδες του «Εκκλησιαστή» βλέπουμε τον μέχρι πριν από λίγο διπλανό, τον σύντροφο και συναγωνιστή να εξαφανίζεται, να αλλάζει στρατόπεδο και αρχηγό, να αλλάζει χρώματα, ένοπλος ήδη κάτω από άλλα λάβαρα. Ο ιστορικός τροχός αλέθει ανθρώπους, στάσεις και συνειδήσεις με την τραχύτητα και την αμβλύτητα ενός τυφλωμένου βουβαλιού.

Επιχειρούμε, σαν τον ήρωα που διαρκώς αλλάζει ταυτότητα, να αντλήσουμε από κάποιαν αστείρευτη πηγή. «Η Αποκάλυψη δεν ήρθε ακόμα. Τι νόημα είχε να σκοτωθεί τόσος κόσμος;» αναρωτιέται ο Γκερτ ή Λουντοβίκο ή… Το βιβλίο θα ήταν μια ακόμη πλούσια, όλο σασπένς, αφήγηση των περιπετειών ενός τυπικά γοητευτικού survivor, με φόντο μεγάλα ιστορικά γεγονότα – αν δεν τα κατάφερνε μετά από κάμποσες εκατοντάδες σελίδες και περιπλανήσεις να κλείσει με μια «ηχηρά» ανατρεπτική κατακλείδα. Από τη μια, επαναβεβαιώνεται πως οι ιδέες δεν είναι ανώφελες. Τα μεγάλα διλήμματα εξακολουθούν να υπάρχουν και να εγείρονται όπως και οι μεγάλες συγκρούσεις να πραγματοποιούνται. Ο σχετικισμός εξατμίζεται – περιττή πολυτέλεια, όταν αγριεύουν τα κύματα της ιστορίας. Από την άλλη, η θέληση του κάθε μικρού και ελάχιστου ανθρώπου να γίνει, για μία έστω, ύστατη στιγμή, κύριος της μοίρας του, ακυρώνει με μια δραματική κίνηση βεβαιότητες και μάσκες. Η -ακριβή- φλογίτσα που τσιρίζει στις κλειδώσεις…

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή