Ενώ φοβόμαστε τα δεινά που θα μας φέρει η κρίση, η αύξηση του ρατσισμού και της βίας έχουν ήδη επιφέρει σημαντική ζημιά στην κοινωνία και πρέπει να μας προκαλούν θλίψη και οργή. Μέσα στο κλίμα της ανασφάλειας και της στέρησης, πρωτόγονα πολιτικά μορφώματα βρήκαν την ευκαιρία (και, σε ένα βαθμό, τη νομιμοποίηση) να επιτίθενται σε μετανάστες. Εάν δεν αντιδράσει ολόκληρη η κοινωνία για να τους απομονώσει και να τους αφοπλίσει ηθικά και κυριολεκτικά, οι ολίγοι τραμπούκοι θα γίνονται όλο και περισσότεροι – και θα ντροπιάσουν τους Ελληνες σε όλο τον κόσμο.
Οποιος έχει ζήσει στο εξωτερικό, όποιος έχει ταξιδέψει, δουλέψει και σπουδάσει έξω, ακούμπησε στην καλοσύνη, τη φιλοξενία ή, έστω, την ανοχή των ντόπιων λαών που συνάντησε. Στην αρχαιότητα, είτε ήταν πλούσιος είτε εξόριστος και φυγάς, ο «ξένος» έχαιρε της προστασίας του Δία – για να το πούμε με όρους που όλοι οι Ελληνες όφειλαν να καταλάβουν. Οι αρχαίοι Ελληνες είχαν τη σοφία να ξέρουν ότι ο καθένας μπορούσε να βρεθεί σε ανάγκη βοήθειας άλλων. Γνώριζαν, επίσης, ότι κανείς δεν ήταν ανώτερος του άλλου, αλληλοεξαρτώμεθα όλοι.
Από την προϊστορία έως σήμερα, οι Ελληνες ταξιδεύουν. Στρατιώτες, έμποροι, ναυτικοί, γεωγράφοι, ιστορικοί, φιλόσοφοι και ποιητές, τυχοδιώκτες, μετανάστες, φοιτητές και τουρίστες – δεν υπάρχει σπιθαμή γης όπου δεν πάτησαν, η οποία δεν έγινε για λίγο ελληνική. Παντού, οι Ελληνες πήγαν το κέφι τους για ζωή και το μεγάλο τους ενδιαφέρον να μάθουν, να μεταδώσουν, να μοιραστούν με τους άλλους.
Γεννήθηκα σε μια μακρινή χώρα όπου οι Ελληνες ήταν μετανάστες και οι λευκοί μειοψηφία. Μπορεί να αισθανόμουν ξένος, αλλά ήταν κυρίως λόγω της δικής μου ιδιαιτερότητας – είχα όνομα που διέφερε, γνώριζα άλλη γλώσσα και άκουγα για κοντινούς συγγενείς σε άλλη χώρα. Είχα την τύχη οι «ντόπιοι» –μαύροι και λευκοί– να με κρίνουν γι’ αυτό που ήμουν, να μου δίνουν κάθε ευκαιρία, να με θεωρούν ίσο με αυτούς. Για χρόνια ταξίδευα ως δημοσιογράφος. Από την Αφρική και το Ιράκ έως την Κίνα, από την Αγγλία και τις ΗΠΑ έως τα βάθη της Τουρκίας, το γεγονός ότι ήμουν Ελληνας άνοιγε πόρτες και καρδιές. Ολοι γνώριζαν τους Ελληνες, είτε από την Ιστορία, τη φιλοσοφία και την τέχνη είτε από επαφή με κάποιον Ελληνα ή με την Ελλάδα. Δεν είχαμε καταπιέσει κανένα λαό, εκφράζαμε αλληλεγγύη στους καταπιεσμένους, παντού υπήρχαν Ελληνες που διέπρεπαν είτε για τους αγώνες τους για την ελευθερία άλλων είτε για το επιστημονικό τους έργο είτε για τις επιχειρήσεις τους είτε επειδή ήταν καλοί γείτονες και πατριώτες στις χώρες που έκαναν νέα πατρίδα τους.
Σήμερα, που όλο και περισσότεροι Ελληνες αποφασίζουν να ζητήσουν καλύτερη μοίρα αλλού, είναι επικίνδυνο να αφήνουμε κομπλεξικούς και εγκληματίες να αμαυρώνουν το όνομα του λαού μας. Είναι ντροπή.