Αν δεν ξεκολλήσει η Αθήνα από την εικόνα παρακμής, δεν μπορεί να πάρει μπρος η χώρα. Το έλεγε προχθές ένας Αμερικανός καθηγητής σε μία από τις ωραιότερες ταράτσες της πόλης, με θέα την Ακρόπολη, τον Λυκαβηττό και τη Βουλή. Μιλούσε κυρίως για τον τουρισμό, την αίγλη της χώρας, αλλά επί της ουσίας ήθελε να αναφερθεί στη δυνατότητα των πόλεων να ενσωματώνουν, να αναπαράγουν και να νοηματοδοτούν τη βαθιά ψυχή μιας κοινωνίας.
Αφορμή για τη συζήτηση ήταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Λονδίνου και οι ετοιμασίες της πόλης για τη μεγάλη γιορτή. Στην Αθήνα, η ανάμνηση του 2004 είναι πλέον θολή, αναρωτιόμαστε αν πράγματι συνέβη και αν εμείς οι ίδιοι υπήρξαμε μάρτυρες εκείνων των ημερών. Αλλά το πιο εντυπωσιακό και ουσιώδες είναι ότι έκτοτε η Αθήνα έχει διαγράψει ένα και δύο και τρεις κύκλους, που την έχουν οδηγήσει από τη φαρισαϊκή αλαζονεία και τη ρομαντική ανωριμότητα στην αυτοκαταστροφική τιμωρία (αρχικά) και στη διχαστική αυτογνωσία (μετέπειτα). Σήμερα, σχολίαζε ο Αμερικανός καθηγητής, η Αθήνα μοιάζει με ένα νεογνό, που, κατά παράβαση του νόμου της Φύσεως, έχει μνήμη μιας άλλης ζωής, αλλά όχι, φυσικά, ικανή εμπειρία να σταθεί στα πόδια του. Το παρελθόν το βαραίνει, το μέλλον το προσκαλεί, αλλά ακόμη δεν μπορεί να περπατήσει.
Αυτό το σημείο διαρκούς βρασμού, στο οποίο βρίσκεται η Αθήνα, ακόμη και όταν μοιάζει ήρεμη, είναι ίδιον μιας κοινωνίας σε μετάβαση. Το πρόβλημα είναι ότι το μέλλον της πόλης εμφανίζεται ασαφές, απροσδιόριστο, αβέβαιο. Οσοι δραστηριοποιούνται στην πόλη, έχει ο καθένας μία άλλη ιστορία να διηγηθεί, που όλες μαζί συνθέτουν μια φλύαρη και δίχως ειρμό αστική αφήγηση.
Ωστόσο, η Αθήνα, ως κέντρο της χώρας που έχει απορροφήσει στο υπέδαφός της όλα τα τοξικά της κρίσης, είναι ένα άθροισμα μεγαλύτερο από το σύνολο των κατοίκων της. Η ζωή της πόλης δεν είναι μόνο η καθημερινότητά της αλλά και οι προβολές στο μέλλον, όσο και οι ιστορίες του χθες που ορίζουν αυτό που κάνει την Αθήνα να είναι η «Αθήνα». Η δύναμη μιας πόλης, αυτής της κατηγορίας, είναι ανεξάντλητη, έρχεται από πολύ μακριά και νομοτελειακά θα διαμορφώσει στο εγγύς μέλλον μια νέα ζωή. Ο Αμερικανός καθηγητής μού είπε «στην υγειά σας». Ο Λυκαβηττός ήταν σαν φωτισμένο κάστρο.