Ωρίμασε και μας ωρίμασε. Ο λόγος για τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Ελληνικού Φεστιβάλ, τον Γιώργο Λούκο, που ήρθε στην Ελλάδα και στο Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου το 2006. Σ’ αυτό το διάστημα άλλαξαν πολλά στον ιστορικό αυτό θεσμό. Εμείς, ως θεατές, γνωρίσαμε πολλούς και διαφορετικούς χώρους αυτής της πόλης, ξεχασμένους και παρηκμασμένους που έγιναν ξαφνικά φωτεινοί, λαμπεροί και cult. Γνωρίσαμε από μέσα τα κελύφη παλιών βιομηχανικών κτιρίων (Πειραιώς 260, Σχολείον) και συνειδητοποιήσαμε πώς και πόσο μπορούμε, αξιοποιώντας τους, να τους εντάξουμε στη ζωή της πόλης. Στηθήκαμε στον πεζόδρομο της Ερμού και ξαναθυμηθήκαμε το βαριετέ, με μοναδική σκηνή ένα τροχόσπιτο. Νιώσαμε να συμβαδίζουμε, πολιτιστικά, με τους πολίτες της Ευρώπης, αφού είχαμε την ευκαιρία -ίσως για πρώτη φορά σε τέτοια έκταση και με τέτοια διάρκεια- να παρακολουθούμε καλλιτεχνικά γεγονότα υψηλής ποιότητας, με την υπογραφή καλλιτεχνών που ήδη έχουν γράψει ιστορία στη διεθνή σκηνή. Και ως εκ τούτων εκπαιδευτήκαμε, ωριμάσαμε.
Το ίδιο όμως συνέβη και στον Γιώργο Λούκο (του οποίου η θητεία έληξε). Κι εκείνος είχε να αντιμετωπίσει πολλές πρωτιές, ίσως όχι όλες ευχάριστες. Ζώντας για χρόνια στο εξωτερικό και συναναστρεφόμενος με άλλα ήθη και άλλες συμπεριφορές, χρειάστηκε πολλές φορές να αντιμετωπίσει το «πελατειακό» πολιτιστικό ενδιαφέρον κάποιων πολιτικών, την παροιμιώδη άγνοιά τους και την αφόρητη αδιαφορία τους. Δεν ήταν αυτά που τον δυσκόλεψαν. Εδειχνε να ξέρει να τα χειρίζεται με λεπτότητα, ευγένεια και χιούμορ. Δεν συνέβη το ίδιο με την κρίση, που του αποκάλυψε και άλλες παθογένειες των «αρχόντων» αυτής της χώρας. «Εξίσου προβληματική είναι η διαχείριση της κρίσης» έλεγε τον περασμένο Απρίλιο στη συνέντευξη Τύπου για το πρόγραμμα του 2012. Είχε να συνεννοηθεί με ένα κράτος που δεν είχε αποφασίσει για τις προτεραιότητές του σε περίοδο κρίσης. Δεν έδωσε λύσεις, δεν έδωσε στήριγμα -αν όχι οικονομικό, έστω ηθικό-, δεν είχε όραμα και ο Γιώργος Λούκος ανέλαβε να φέρει σε πέρας το έβδομο Φεστιβάλ Αθηνών, με πολλά χρωστούμενα και πολλά προβλήματα.
Ετσι, όχι αναίτια, το πρόγραμμα στήθηκε βιαστικά φέτος και η έμφαση δόθηκε σε ελληνικά σχήματα και παραγωγές, λόγω κόστους φυσικά. Ομως ο Γιώργος Λούκος και το Φεστιβάλ Αθηνών δεν είχε να αντιμετωπίσει μόνο τα δικά του οικονομικά προβλήματα, αλλά και του κοινού. Που επίσης λόγω μειωμένου εισοδήματος επέλεξε να δει λιγότερες παραστάσεις, έκανε λιγότερες μετακινήσεις στην Επίδαυρο, βγήκε λιγότερες φορές από το σπίτι του.
Το θέμα είναι τι ακριβώς θέλουμε να διασώσουμε σ’ αυτές τις δύσκολες συνθήκες. Και με ποιους τρόπους αυτό θα αφορά περισσότερους, θα διδάσκει περισσότερους. Η πολιτιστική «εκπαίδευση» που παρακολουθήσαμε τα τελευταία επτά καλοκαίρια είναι από αυτά που μας χρειάζονται…