Κάθε φορά που έρχεται η τρόικα, το πολιτικό μας σύστημα ζει στον αστερισμό των ισοδύναμων. Η λέξη «ισοδύναμα» είναι βαρύγδουπη αλλά στην ουσία είναι μια πολιτική κολοκυθιά. Στην πρόταση να κόψουμε από το τάδε κονδύλι, υπάρχει η ερώτηση «και γιατί να κόψουμε από εδώ;». Ακολουθεί ο τυπικός διάλογος «κι από πού να κόψουμε;», «να κόψουμε από εκεί», «και γιατί από κει;» κ.ο.κ. Ετσι, στο παρά πέντε συνήθως ενός Eurogroup ή μιας συνόδου κορυφής καταλήγουμε σε ένα πακέτο μέτρων που εκ των πραγμάτων δεν έχει αναπτυξιακή προοπτική, αλλά θεωρείται «δίκαιο». Ισως και να είναι αλλά αυτό συνιστά πρόβλημα. Οσο πιο «δίκαιο» είναι ένα πρόγραμμα περικοπών, τόσο πιο πιστά αναπαράγει την υπάρχουσα κατάσταση· φυσικά σε χαμηλότερο επίπεδο.
Στα μέτρα που πάντα προτείνουμε είναι και κάποια (όπως η «πάταξη της φοροδιαφυγής») τα οποία και οι ελληνικές κυβερνήσεις και οι τροϊκανοί τα θεωρούν «φανταστικά». Οι δικοί μας τα θεωρούν φανταστικά με την έννοια του «θαυμάσιου» (αποφεύγουν επιπλέον περικοπές), οι δε τροϊκανοί με την έννοια του ονειρικού, του απραγματοποίητου. Κι εκεί γίνεται η διαπραγμάτευση, η οποία -παρά τα όσα θρυλούνται- ήταν εξαιρετικά επιτυχής τα περασμένα χρόνια. Οι εκπρόσωποι των πιστωτών πίστεψαν ότι θα κινητοποιηθεί ο κρατικός μηχανισμός και αποφύγαμε τις περικοπές. Μετά έμαθαν…
Υπάρχουν όμως μια σειρά ισοδύναμων που θα μπορούσαν να ελαφρύνουν τον σημερινό δυσβάστακτο λογαριασμό των 11,6 δισ. περικοπών. Αν δηλαδή η κ. Λούκα Κατσέλη καταργούσε εξαρχής το καμποτάζ, θα είχε δημιουργηθεί σ’ αυτόν τον τομέα αναπτυξιακή δυναμική. Το έκανε τελικά ο κ. Αδωνις Γεωργιάδης αλλά χάθηκε πολύτιμος χρόνος. Αυτού του τύπου τα μέτρα -σε αντίθεση με τις περικοπές και τη φορολογία- δεν είναι άμεσης απόδοσης. Εμφανίζονται με καθυστέρηση στους εθνικούς λογαριασμούς. Η κατάργηση του καμποτάζ είναι ένα ισοδύναμο μέτρο, αλλά του μέλλοντος. Μπορεί να μειώσει τις περικοπές επειδή δημιουργεί ανάπτυξη· θα φέρει περισσότερο συνάλλαγμα, και περισσότερους φόρους στα δημόσια ταμεία.
Υπάρχουν μια σειρά τέτοιων ισοδύναμων μέτρων που λόγω της «καλής διαπραγμάτευσης» των προηγούμενων ετών δεν ελήφθησαν, με αποτέλεσμα να γίνεται σήμερα δυσβάστακτος ο λογαριασμός. Είναι τα μέτρα απελευθέρωσης της αγοράς, η άρση εμποδίων στην έναρξη ή τη λειτουργία μιας επιχείρησης κ.λπ., που όταν ληφθούν θα αρχίσουν να λειτουργούν θετικά για την ελληνική οικονομία. Αυτά θα ενισχύσουν την οικονομική δραστηριότητα και τα ταμεία του κράτους με πιθανό αποτέλεσμα να μην χρειαστεί τελικά να εφαρμοστούν όλα τα μέτρα των 11,6 δισ. που τώρα θα αποφασιστούν. Ή ακόμη κι αν εφαρμοστούν, θα μπορεί το κράτος διά της ανάπτυξης να έχει χρήματα για να διορθωθούν σημερινές περικοπές.
Αυτό όμως προϋποθέτει θάρρος και αλλαγή νοοτροπίας από το πολιτικό προσωπικό. Για παράδειγμα, σήμερα ο κ. Βενιζέλος όπου σταθεί κι όπου βρεθεί φέρνει τη «ρήτρα ύφεσης» του Μνημονίου ως επιχείρημα για μικρότερες περικοπές. Η λογική όμως έχει και τη «ρήτρα ανάπτυξης». Μια οικονομία που αναπτύσσεται δημιουργεί πλεονάσματα για να δώσει κάτι παραπάνω στους συνταξιούχους, να επενδύσει στις δημόσιες υποδομές για να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας κ.λπ. Για να ενεργοποιηθεί όμως η «ρήτρα ανάπτυξης» απαιτούνται να υλοποιηθούν όλα τα μέτρα απελευθέρωσης της οικονομίας. Να αφήσουμε δηλαδή τους ανθρώπους αυτής της χώρας να δημιουργήσουν την ανάπτυξη.