Σε ένα σκετς των Μόντι Πάιθον, το «Four Yorkshiremen», τέσσερις κομψοί κύριοι βρίσκονται αραχτοί σε ένα εξωτικό θέρετρο και αναπολούν τις μέρες της φτώχειας τους. «Ποιος θα το φανταζόταν», λένε, «πριν από τριάντα χρόνια, ότι σήμερα θα βρισκόμαστε εδώ και θα πίναμε αυτό το υπέροχο κρασί; Τότε δεν μπορούσαμε ούτε τσάι να πιούμε γιατί δεν είχαμε φλιτζάνι…».
«Ημαστε πολύ φτωχοί, αλλά ευτυχισμένοι. Ζούσαμε σε ένα σπίτι που η στέγη του ήταν γεμάτη τρύπες…»
«Τυχεροί ήσαστε που ζούσατε σε σπίτι. Εμείς ζούσαμε σε ένα δωμάτιο που το μισό πάτωμα ήταν μια τρύπα, 125 άτομα.»
«Τυχεροί που ζούσατε σε δωμάτιο. Εμείς ζούσαμε σε ένα διάδρομο…»
Το γαϊτανάκι της χθεσινής φτώχειας ξετυλίγεται με νέες δόσεις τερατολογίας. «Εμείς ζούσαμε σε μια χωματερή, σε ένα κουτί παπουτσιών, σε μια χαρτοσακούλα…»
Στην Ελλάδα σήμερα δεν μιλάμε για τα φτωχά χρόνια που πέρασαν, αλλά για τα αβέβαια χρόνια που έρχονται, ενώ κάθε υπερβολή φαίνεται όχι μόνον επιτρεπτή, αλλά επιβεβλημένη: αναμένουμε το χείριστο, ώστε να συμβιβαστούμε με το απλώς χειρότερο.
Πάλι καλά, σκέφτονται πολλοί, που τα τιμολόγια της ΔΕΗ αυξήθηκαν περίπου 15% και όχι 50% (μέχρι στιγμής), πάλι καλά που είμαστε έξι μήνες απλώς απλήρωτοι και όχι ισόβιοι άνεργοι.
Το κωμικό σενάριο των Μόντι Πάιθον εκτείνεται στο χθες, όμως τα τρέχοντα εφιαλτικά σενάρια αφορούν το κοντινό μέλλον. Με κατασχέσεις καταθέσεων, μισθών, συντάξεων και ακινήτων θα απειλεί το ειδοποιητήριο που θα φτάσει σε 2,5 εκατομμύρια φορολογουμένους, εκ των οποίων οι 2.300.000 είναι μικροοφειλέτες, με χρέη στο Δημόσιο μέχρι 3.000 ευρώ. Πάλι καλά, αναλογιζόμαστε, αφού το κατώτατο όριο της κατάσχεσης μισθού ή σύνταξης θα είναι τα 1.000 ευρώ, έλα όμως που ένα σενάριο λέει ότι η τρόικα επιθυμεί τη μείωση του ορίου στα 600. Και αν δεν υπάρχουν ούτε αυτά, ίσως τότε να κατασχεθούν οι γλάστρες στο μπαλκόνι μας ή οι αποκριάτικες στολές των παιδιών μας… για να μη γίνουμε μακάβριοι.
Πληθαίνουν τα τρομώδη σενάρια. Εκεί που νομίζαμε ότι όλους τους φόβους τούς έχουμε γνωρίσει, όλα τα σκοτεινά ενδεχόμενα τα έχουμε ακούσει, μια νέα απειλή ξεπροβάλλει, όπως η πρόσφατη εκτίμηση ότι ο κατώτατος μισθός στην Ελλάδα είναι υψηλός. Οχι, αυθημερόν μας καθησυχάζουν, ο κατώτατος μισθός δεν θα μειωθεί, ήταν μια άποψη προσωπική, μια πρόταση αποσπασμένη από το σύνολο. Ομως ο σπόρος του επόμενου φόβου έχει ήδη πέσει.
Τουλάχιστον σήμερα δεν μας σκιάζει ο μεγάλος φόβος του πολέμου, όμως η παρατεταμένη και διαβρωτική ανασφάλεια θυμίζει τον φόβο των πρωτογόνων, μας φέρνει πίσω στην εποχή της άγνοιας και της δεισιδαιμονίας. Αγνωστα θηρία μουγκρίζουν έξω από τις χάι-τεκ σπηλιές μας, ενώ η οικονομική αβεβαιότητα παίρνει τις διαστάσεις ανεξέλεγκτου και ανεξιχνίαστου φυσικού φαινομένου, έτσι που η τρύπια στέγη, το δωμάτιο με το χαίνον βάραθρο, ο διάδρομος, το κουτί των παπουτσιών και η χαρτοσακούλα μοιάζουν να μας περιμένουν στην επόμενη στροφή.