O αντισυστημικός κ. Μπέπε Γκρίλο υπέστη ήττα σαρωτική στις δημοτικές εκλογές, καθώς το ποσοστό που εξασφάλισε μειώθηκε κατά το ήμισυ, έναντι του 25% στο οποίο είχε εκτιναχθεί στις εθνικές εκλογές της Ιταλίας, τον περασμένο Φεβρουάριο. Αίσθημα ανακουφίσεως διακατέχει όσους παρατηρούσαν με ανησυχία την αυξανόμενη διαρροή ψηφοφόρων από τα συμβατικά κόμματα εξουσίας προς τα άκρα.
Είναι σαφές ότι ένα ποσοστό της τάξεως του 25% είναι δυσβάστακτο για κάποιο κόμμα που λειτουργεί αποκλειστικά ως φορέας οργής των πολιτών. Οι ψηφοφόροι του απαιτούν συμμετοχή με στόχο τη ριζοσπαστική αλλοίωση της ακολουθούμενης πολιτικής. Ο κ. Γκρίλο προτίμησε τον ρόλο του παρατηρητού και του σχολιαστού των ιταλικών δρωμένων και υπέστη τις πρώτες συνέπειες των επιλογών του.
Ο κ. Γκρίλο ήταν ο εκφραστής της διαμαρτυρίας της Αριστεράς, που αφού τρομοκράτησε τη Δύση επί τέσσερις δεκαετίες –μετά το τέλος του Παγκόσμιου Πολέμου– σταδιακώς ανεδείχθη σε λειτουργική παράμετρο του συστήματος. Στην Ελλάδα, η μετεξέλιξη του ΠΑΣΟΚ επί της πρωθυπουργίας του κ. Κώστα Σημίτη είναι ενδεικτική αυτής της διαδικασίας, που είχε ως αποτέλεσμα τη διάλυση του κόμματος του Ανδρέα Παπανδρέου και την ανάδειξη του ΣΥΡΙΖΑ επί αρχετυπικών προτύπων του ΠΑΣΟΚ.
Αλλά στη χώρα μας, η πρόκληση του συστήματος προέρχεται από τη Δεξιά, που έχει αποκολληθεί από τη Νέα Δημοκρατία –τη Χρυσή Αυγή και τους Ανεξαρτήτους Ελληνες– δίχως να υπάρχει ασφαλώς προσέγγιση ή ταύτιση ανάμεσα σε αυτά τα δύο κόμματα.
Η εμφάνιση αντισυστημικής Δεξιάς δεν συνιστά ασφαλώς ελληνική καινοτομία. Στη Γαλλία, ο κίνδυνος εκλογής του Ζαν- Μαρί Λεπέν στην προεδρία της χώρας εξουδετερώθηκε με υπερψήφιση του Ζακ Σιράκ από τους Σοσιαλιστές. Στην Αυστρία, ο Γιοργκ Χάιντερ απέσπασε στις εκλογές του 1999 το δυσβάστακτο ποσοστό του 27% και αποφάσισε να συμμετάσχει στην κυβέρνηση του Συντηρητικού πρωθυπουργού Βόλφγκανγκ Σούσελ, με αποτέλεσμα τη διάσπαση του κόμματός του. Στην Ελλάδα, η Χρυσή Αυγή δεν έχει φθάσει –ούτε δημοσκοπικώς– στο σημείο κορεσμού της πολιτικής της ισχύος, ώστε να ευρεθεί ενώπιον παρομοίων διλημμάτων. Η επιρροή της θα ενισχυθεί περαιτέρω, κατά πάσα βεβαιότητα, έως ότου αρχίσει η κάμψη, για τους ίδιους λόγους που επηρέασαν αρνητικά τα ευρωπαϊκά κόμματα της άκρας Δεξιάς.
Επί του παρόντος, το πάθημα του κ. Γκρίλο αφορά μάλλον τον ΣΥΡΙΖΑ, που η εκτίναξή του στην αξιωματική αντιπολίτευση και η προοπτική αναδείξεώς του σε πρώτο κόμμα στις προσεχείς εκλογές έφερε στο προσκήνιο οξύτατες εσωτερικές αντιθέσεις, ανασταλτικές της περαιτέρω διεισδύσεώς του σε ευρύτερα κοινωνικά στρώματα.
Αλλά εκλογές δεν βρίσκονται στην ημερησία διάταξη και όταν συμβούν, το πρόβλημα του προέδρου της Νέας Δημοκρατίας κ. Σαμαρά θα είναι πρωτίστως η ισχνότατη παρουσία, αν όχι η εξαφάνιση του ΠΑΣΟΚ από την πολιτική σκηνή. Ο κίνδυνος να μείνει ο κ. Σαμαράς χωρίς εταίρους είναι ο μόνος ορατός.