Αύριο, Δευτέρα, το Γραφείο του Ευρωκοινοβουλίου στην Αθήνα οργανώνει μία ημερίδα με τίτλο «Ο Νότος για την Ανάπτυξη». Εχουν κληθεί να διατυπώσουν και να ανταλλάξουν απόψεις δημοσιογράφοι και ευρωβουλευτές από τις χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου και την Ιρλανδία πάνω σε θέματα όπως «Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η κρίση και να ξεκινήσει η ανάπτυξη», «Πώς οι ευρωπαϊκές πολιτικές μπορούν να τροφοδοτήσουν την ανάπτυξη» και «Με ποιον τρόπο μπορούν να δημιουργηθούν περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας». Βασικός ομιλητής θα είναι ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, Μάρτιν Σουλτς.
Αναμφίβολα, η ημερίδα παρουσιάζει ενδιαφέρον, καθώς στόχος είναι να πραγματευθούν οι συμμετέχοντες τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο Ευρωπαϊκός Νότος και να κάνουν προτάσεις. Αλλά η πολυπλοκότητα της κατάστασης στην Ευρωζώνη, αλλά και των προβλημάτων, ειδικών και γενικότερων, που αντιμετωπίζουν οι νότιες ευρωπαϊκές χώρες, καθιστούν εξαιρετικά δύσκολη την υποβολή συγκεκριμένων προτάσεων που να προσφέρουν συνολικές λύσεις για τον Νότο. Από διαφορετικές αφετηρίες και για διαφορετικούς λόγους ξεκίνησε η κρίση σε κάθε χώρα, όλες έχουν τις ιδιαιτερότητές τους και διαφέρουν μεταξύ τους, σε διαφορετική κατάσταση ήταν και βρίσκονται, ακόμη και διαφορετικό είναι το ειδικό βάρος τους στο σύνολο της Ευρωζώνης. Αρα δύσκολο να βρεθεί γενική συνταγή που θα τις θεραπεύσει ομαδικά και στον ίδιο χρόνο.
Η γενική πεποίθηση είναι ότι ο δρόμος προς τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και την ανάπτυξη περνά μέσα από τη δημοσιονομική εξυγίανση και πειθαρχία και τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, με στόχο τη μείωση έως εξαφάνιση των ελλειμμάτων και την επαναφορά του χρέους σε βιώσιμα επίπεδα. Για να επιτευχθούν αυτά, συνοδεύονται αναγκαστικά από λιτότητα, σύμφωνα με την κυρίαρχη άποψη στην Ευρώπη, που σημαίνει όμως ότι οι νότιες «αμαρτωλές» χώρες της ηπείρου θα πρέπει να περάσουν πρώτα από την ύφεση προκειμένου να φτάσουν στην κάθαρση, δηλαδή στην ανάπτυξη. Και εκεί μπαίνουν τα ερωτήματα.
Αυτός είναι ο μοναδικός δρόμος που πρέπει να ακολουθήσουν όλες οι χώρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα; Ποια πρέπει να είναι η δοσολογία για κάθε χώρα και από τι εξαρτάται, ώστε να μη βουλιάξουν στην ύφεση χωρίς ποτέ να μπορούν να φτάσουν στην ανάπτυξη; Από τις δυνατότητές της και τις δομές της; Από την παραγωγική βάση της; Από την αποτελεσματικότητα της διοίκησής της; Από τις αντοχές και τη νοοτροπία της κοινωνίας της; Από την ικανότητα και τη βούληση της πολιτικής ηγεσίας της; Από τις στρεβλώσεις στο σύστημά της; Από τις διαστάσεις της παραγωγικής βάσης της; Από το βάθος της οικονομίας της; Από την εσωτερική κατανάλωση και το ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών; Από το τραπεζικό της σύστημα; Από το ευρύτερο διεθνές περιβάλλον; Από το όπως εννοούν την ανάπτυξη; Απ’ όλα αυτά μαζί και άλλα;
Λογικά, η απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα είναι ότι η συνταγή δεν μπορεί να είναι ίδια για τις χώρες του Νότου. Αλλωστε υπάρχει και η άλλη πλευρά, εκείνων που καλούνται να βοηθήσουν στην επίλυση των προβλημάτων τους. Γιατί πέρα από το εύρος και την ένταση της διάθεσής τους να βοηθήσουν, προκειμένου να φτάσει σε μία ισορροπία και σταθερότητα η Ευρωζώνη για να επιβιώσει, τίθενται και πάλι ερωτήματα. Αρκεί να τονώσουν την εσωτερική ζήτηση και να μειώσουν τα δικά τους εμπορικά πλεονάσματα για να βοηθηθεί ο Νότος; Είναι λύση η έκδοση ευρωομολόγων; Μπορούν να προχωρήσουν σε «κούρεμα» των διακρατικών χρεών; Είναι στις δυνατότητές τους ένα σχέδιο Μάρσαλ για τον Νότο; Μπορεί να γίνει μία κατανομή παραγωγής σε πανευρωπαϊκό επίπεδο με μεταφορά αναγκαίων πόρων;
Και ενώ είναι φανερό ότι δεν υπάρχουν συνολικές λύσεις για τα προβλήματα του Ευρωπαϊκού Νότου, η νέα μεγάλη απειλή λέγεται ευρωσκεπτικισμός. Αρκεί να φανταστούμε ποια πολιτική νομιμοποίηση θα έχει το Ευρωκοινοβούλιο που θα προκύψει από τις προσεχείς ευρωεκλογές, αν το ποσοστό συμμετοχής σε αυτές πέσει από το 44% που ήταν στις προηγούμενες, στο 35%, ας πούμε…