To πιο ενοχλητικό στο περιστατικό που μονοπώλησε τις λειψές ειδήσεις των ημερών, στην περίφημη αμφίεση του βουλευτή Καστοριάς Διαμαντόπουλου, δεν ήταν ούτε η επιλογή της αμφίεσης ούτε καν η ουσία της σάτιρας που θέλησε να κάνει. Αισθητικό ήταν το πρόβλημα. Το κακό γούστο του όλου θεάματος δηλαδή. Οπως κακόγουστα είναι όλα εκείνα τα φέρετρα (αν θυμάμαι καλά και στο καστοριανό «άρμα» υπήρχε κάτι σε φέρετρο) που εμφανίζονται σε διάφορες πορείες διαμαρτυρίας. Αν θυμάμαι πάλι καλά, είχε πρωτοεμφανιστεί στις εκλογές του 1981 σε εβδομαδιαίο πολιτικό έντυπο, που στο εξώφυλλό του «κήδευε» τη Δεξιά. Σ’ όλη την Αθήνα, στα επινίκια του ΠΑΣΟΚ, τότε που μόλις είχε βγει στην κυβέρνηση, οι μισοί, αν όχι όλοι, είχαν στα χέρια τους αυτοσχέδια πλακάτ, με το εξώφυλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας. Κι από τότε μας έμεινε…
Αυτό είναι το πρόβλημα. Οτι τριάντα και πλέον χρόνια μετά, η αισθητική των νεοελλήνων παραμένει καρφωμένη στη δεύτερη δεκαετία μετά τη μεταπολίτευση. Και η κακή αισθητική δεν αφορά μόνο τις επιλογές της εμφάνισης ή τα μέσα διαμαρτυρίας. Ούτε αφορά μόνο όσους θεωρούν τον εαυτό τους αριστερό. Τους πάντες αφορά. Ολες τις ηλικίες, όλα τα επαγγέλματα, όλες τις πολιτικές αποχρώσεις. Δεν είχε και κακογουστιά η συμπεριφορά Λιάπη ή διαφόρων λαμπερών αστεριών της πίστας; Δεν έχουν κακογουστιά πολλοί από τους τίτλους που φιγουράρουν κάθε μέρα στα περίπτερα στον ημερήσιο Τύπο; Δεν έχει κακογουστιά ο τρόπος που πιστεύουν ότι κάνουν «διάλογο» διάφοροι πολιτικοί και αναλυτές;
Το χειρότερο απ’ όλα είναι ότι αυτή η έλλειψη αισθητικής χειροτερεύει διαρκώς, είναι σαν επιδημία χωρίς αντίδοτο. Διαρκώς εξαπλώνεται: στον τρόπο που διασκεδάζουμε, στον τρόπο που διαμορφώνουμε τους προσωπικούς μας χώρους, την προσωπική μας εικόνα, τις διαπροσωπικές μας σχέσεις. Κυρίως στον τρόπο που καμωνόμαστε ότι είμαστε κάτι άλλο από αυτό που είμαστε.
Τι είναι το κακό γούστο; Ο,τι επιδιώκει να κάνει εντύπωση και μόνο. Ο βουλευτής Καστοριάς κατάφερε αυτή τη μικρή νίκη: έκανε εντύπωση, έγινε είδηση, απασχόλησε τους ιεράρχες, τα πολιτικά κόμματα, τα ΜΜΕ. Μόνο ως προς την αναπαραγωγή της είδησης, όμως, και των αντιδράσεων που ακολούθησαν.
Και κάπου εκεί, κάθε φορά, χάνεται η ουσία της κάθε πράξης και επιλογής. Ισως γιατί αυτή η προσδοκία, αυτός ο στόχος -το πώς θα κάνουμε εντύπωση- να είναι η πεμπτουσία του κακού γούστου. Ισως αυτό να είναι το μικρόβιο που εξαπλώνεται. Η κρυφή φαντασίωση και αγωνία για το πώς θα κάνουμε εντύπωση. Πρωτίστως επειδή αυτό καλλιεργείται και κυριαρχεί στον δημόσιο λόγο. Και κατά δεύτερον γιατί αυτό που κυριαρχεί διαπαιδαγωγεί. Από την αισθητική των τουρκικών μεγαλοαστικών σπιτιών στα τουρκικά σίριαλ, μέχρι τον τρόπο που γίνεται ο «διάλογος» τα τελευταία χρόνια ακόμα και στη Βουλή των Ελλήνων…