Οσο λογική και αν είναι η ιδέα μιας εσωτερικής αλλαγής σε ένα κόμμα, όση απήχηση και αν έχει στους κύκλους εκείνων που τους αφορά, αυτά από μόνα τους ποτέ δεν φθάνουν για να την πάρεις στα σοβαρά ως πιθανότητα. Πάντα χρειάζεται και κάτι ακόμη, κάτι εξωγενές που έρχεται να κάνει βάσιμη την πιθανότητα της αλλαγής. Να σας δώσω ένα παράδειγμα. Παρά την ομολογουμένως εξαίρετη κοινοβουλευτική παρουσία του, παρά την αστείρευτη ενεργητικότητά του, τη σοφία του, την ευστροφία του και την πληθωρικότητά του, είναι φανερό εδώ και καιρό ότι ο Ευάγγελος ο Βενιζέλος ως αρχηγός του ΠΑΣΟΚ –σόρι, πρόεδρε– δεν τραβάει.
Γιατί να ντρεπόμαστε να το πούμε ευθέως, αφού όλοι το λένε κατ’ ιδίαν; Το βλέπεις στις δημοσκοπήσεις, που τον φέρνουν προτελευταίο σε δημοτικότητα· ακόμη και αυτός ο δύσμοιρος Δημήτρης Κουτσούμπας του ΚΚΕ είναι δημοφιλέστερος, ενώ μόνον ο Ν. Μιχαλολιάκος υπολείπεται σε ποσοστά του Βενιζέλου. Το ακούς από τον κόσμο, ο οποίος νιώθει αμέσως την αλαζονεία και τον διδακτισμό του προέδρου και ενοχλείται μέχρι σημείου απέχθειας. Το ακούς, επίσης, από σημερινά στελέχη του ΠΑΣΟΚ, ανθρώπους που συνεργάζονται μαζί του και οι οποίοι όσο θετικά και αν διάκεινται απέναντί του, εντούτοις του καταλογίζουν «συναισθηματική νοημοσύνη μηδέν». Δυσκολεύεσαι να ανακαλύψεις κάποιον στο ΠΑΣΟΚ ο οποίος να μην αναγνωρίζει ότι η προσωπικότητα του αρχηγού τους είναι το πρόβλημα στην προσπάθεια του κόμματος να προσελκύσει κεντροαριστερούς ψηφοφόρους.
Από την άλλη πλευρά, δεν αμφιβάλλω ότι ο ίδιος πρέπει να θεωρεί τον εαυτό του τέλειο, σχεδόν σαν ένα έργο τέχνης· και ότι αν τον ρωτούσαν τι είναι αυτό που δεν μπορεί να αλλάξει στην προσωπικότητά του, αυτό που του έχει κοστίσει ακριβότερα από οτιδήποτε άλλο στη ζωή ώς τώρα, φαντάζομαι ότι εκείνος για λίγο θα χαμήλωνε σεμνοπρεπώς το βλέμμα και ύστερα με ένα κουρασμένο αλλά αυτοσαρκαστικό χαμόγελο θα έλεγε: «η εμπιστοσύνη που δείχνω στους ανθρώπους», «η καλοσύνη μου» ή κάτι παρεμφερές τέλος πάντων. Ωστόσο πανέξυπνος άνθρωπος είναι, επομένως, δεν μπορεί, κάτι θα έχει μυριστεί έπειτα από τόσο καιρό στην αρχηγία. Οχι δηλαδή να καταλαβαίνει ότι κάτι πάει στραβά στον ίδιον! Αλλά στους άλλους, που αδυνατούν να σταθούν στο δικό του επίπεδο και να τον καταλάβουν. Και, για να το πάω ένα βήμα παραπέρα, μπορώ να πω ακόμη ότι δεν θα απέκλεια ο ίδιος να έχει αρχίσει να συμφιλιώνεται με την ιδέα να παραδώσει την αρχηγία στον διάδοχό του – υπό την προϋπόθεση, βέβαια, ότι θα παραμείνει υπουργός και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης.
Παρ’ όλα αυτά, ούτε το καθένα από τα παραπάνω ούτε όλα μαζί συνδυαστικά αρκούν για να πεισθώ ότι μπορεί στο ΠΑΣΟΚ να σκέπτονται αλλαγή ηγεσίας, αν τελικά το κόμμα μετάσχει αυτόνομα στις ευρωεκλογές και η επίδοσή του είναι για κλάματα. Αυτό, έτσι ακριβώς όπως το λέω, ίσχυε μέχρι προχθές. Από προχθές, όμως, δεν λέω ότι είμαι βέβαιος, αλλά οπωσδήποτε δίνω σοβαρές πιθανότητες στο ενδεχόμενο να έχουμε το καλοκαίρι αλλαγή ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ. Ο λόγος; Να, διαβάζω ότι ο Ανδρέας ο Λοβέρδος το σκέπτεται να ξαναγυρίσει (με τον Αηδόνη του, εννοείται…) στο ΠΑΣΟΚ. Υπάρχει ασφαλέστερη ένδειξη ότι κάτι αρχίζει να κινείται προς την κατεύθυνση αλλαγής ηγεσίας όταν έλθει η ώρα; (Αυτό δεν σημαίνει πάντως ότι ο δρόμος του Λοβέρδου προς την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ θα είναι περίπατος. Διότι υπάρχει και ο Κώστας ο Σκανδαλίδης με τις δικές του φιλοδοξίες. Καλό είναι λοιπόν να μην ξεχνάμε ότι συχνά οι άνθρωποι αυτοκτονούν με φρικτούς τρόπους – δεν παίρνουν όλοι υπνωτικά χάπια)…
Φιλική παραίνεση
Μπορεί πότε πότε να πειράζω τους «58», νομίζω όμως ότι έχει γίνει αντιληπτό ότι και ως πρόσωπα τους συμπαθώ και τις προθέσεις τους επιδοκιμάζω. Για τον λόγο αυτό, λοιπόν, ας μου επιτραπεί να υποβάλω με τη δέουσα ταπεινότητα μια πρόταση. Μήπως θα ήταν καλύτερο αν μιλούσαν λιγότερο και έλεγαν περισσότερα; Το λέω επειδή το κοινό της εκδήλωσης στην Κηφισιά, όπως και στις προηγούμενες, αποτελείται από ηλικιωμένους ανθρώπους, οι οποίοι κουράζονται εύκολα από τον ατέρμονο βερμπαλισμό. Το υποστηρίζω μετά λόγου γνώσεως, διότι από την προχθεσινή εκδήλωση στην Κηφισιά ένας φίλος μου έστειλε φωτογραφίες των κοιμισμένων πολλών κεφαλών…
Υπάρχουν
Προφανώς με πρωτοβουλία των αρμοδίων για την παρουσία της Ν.Δ. στο Διαδίκτυο και τα social media, κυκλοφόρησε μία αφίσα στο Διαδίκτυο με το εξής περιεχόμενο: «Με εντολή του πρωθυπουργού κ. Α. Σαμαρά 17.000.000 ευρώ από μίζες επιστρέφουν στον ελληνικό λαό. Διατίθενται για κάλυψη χειρουργείων ανασφάλιστων πολιτών, παροχή δωρεάν στέγης σε απόρους φοιτητές, διάθεση υπολογιστών με ειδικά προγράμματα για την εκπαίδευση τυφλών μαθητών». Το χαριτωμένο είναι ότι η αφίσα υπογράφεται με το λογότυπο της Ν.Δ., αλλά και με το σήμα του ευρώ. Ισως για λόγους συμμετρίας. Διότι αφού έβαλαν το λογότυπο του κόμματος δεξιά, είπαν ας βάλουμε και κάτι αριστερά και έβαλαν ένα ευρώ. Στο επίπεδο αυτό τουλάχιστον, λεφτά υπάρχουν…
Υπερβολές
«Απόπειρα επηρεασμού των πολιτικών εξελίξεων» διαπιστώνει ο συνήγορος της οικογενείας Γιακουμάτου, εξ αφορμής της σύλληψης της συζύγου και του αδελφού του βουλευτή για φορολογική υπόθεση. Δεν λέω, ο Γεράσιμος ο Γιακουμάτος (μολονότι τυπικά νεοδημοκράτης, δικαιούται κατ’ εξαίρεση το οριστικό άρθρο προ του επιθέτου, διότι ξεκίνησε ως πασόκος και στο βάθος παρέμεινε πάντα πασόκος…) είναι μια προσωπικότητα του πολιτικού κόσμου με αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα στον χρόνο. Διερωτώμαι, όμως, μήπως του αποδίδουμε κάπως περισσότερη σημασία από όση έχει στην πραγματικότητα. Να λέγαμε για προσπάθεια επηρεασμού των τηλεοπτικών εξελίξεων (διότι στην τηλεόραση ξημεροβραδιάζεται ο κύριος Γεράσιμος…), θα το καταλάβαινα. Αλλά των πολιτικών;