Η Ουάσιγκτον υποδέχτηκε χθες με κάθε τιμή τον πρόεδρο της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ. Χωρίς κάποια πρώτη κυρία δίπλα του, μπορεί να μειώθηκε η λάμψη της επίσημης επίσκεψης, όχι όμως και η σημασία που δίνεται σε αυτές τις ακριβοθώρητες προσκλήσεις. Στα πέντε χρόνια του στον Λευκό Οίκο, ο πρόεδρος Ομπάμα έχει υποδεχθεί μόλις τέσσερις ηγέτες: της Ινδίας, του Μεξικού, της Κίνας και της Νοτίου Κορέας. Το σκάνδαλο των αποκαλύψεων της NSA ανέβαλε την πέμπτη, της ηγέτιδος της Βραζιλίας.
«Οι χώρες που η Αμερική τιμά και οι ηγέτες που προσκαλούμε για μία επίσημη επίσκεψη στέλνουν ένα ισχυρό μήνυμα για την ατζέντα εξωτερικής πολιτικής ενός προέδρου», σημειώνει η Χέδερ Κόνλεϊ, διευθύντρια του Ευρωπαϊκού Προγράμματος του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών CSIS. Οπως εκτιμά, ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα βλέπει αυτές τις επισκέψεις ως μία ευκαιρία να κάνει νέους ισχυρούς φίλους. Υποδεχόμενος την παλαιότερη σύμμαχο των ΗΠΑ, ο πρόεδρος Ομπάμα φαίνεται να αντιλαμβάνεται πλέον τη σημασία αναγνώρισης και κάποιων παλαιών φίλων.
Η Γαλλία, λοιπόν, είναι η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που η αμερικανική κυβέρνηση φαίνεται να θεωρεί ιδιαίτερα σημαντική για την εξωτερική της πολιτική. Ευρωπαίοι διπλωμάτες εκτιμούν ότι ο πρόεδρος Ομπάμα έχει δει τους περιορισμούς των νέων συμμάχων του και αντιλαμβάνεται ότι δεν μπορεί να βασίζεται μόνο σε αυτούς. Η ατζέντα της επίσκεψης περιλαμβάνει όλα τα μεγάλα διεθνή θέματα: τις διαπραγματεύσεις για το Ιράν και τη Συρία, την ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή, την κατάσταση στην Ουκρανία, στην περιοχή της Ασίας/Ειρηνικού, το μέλλον του ΝΑΤΟ – και κάποια ιδιαίτερου γαλλικού ενδιαφέροντος, όπως η αστάθεια σε πρώην γαλλικές αποικίες στην Αφρική. Μάλιστα, οι Γάλλοι έχουν αναλάβει στρατιωτική δράση στη Λιβύη, το Μάλι και την Κεντρική Αφρικανική Δημοκρατία και τάσσονται υπέρ των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, κάτι που οι Αμερικανοί υποδέχονται με ανακούφιση καθώς οι ίδιοι αναδιπλώνουν τις στρατιωτικές τους επιχειρήσεις.
Πολλοί στις ΗΠΑ, βέβαια, εξακολουθούν να λατρεύουν να μισούν τη Γαλλία, ενθυμούμενοι την άρνησή της να υποστηρίξει την επέμβαση στο Ιράκ – τότε μάλιστα, σε «αντίποινα», πολλά εστιατόρια μετονόμασαν τις τηγανητές πατάτες από french (γαλλικές) σε freedom (ελεύθερες). Ευτυχώς για τη γαστρονομία, η νέα ονομασία δεν επικράτησε. Σε κοινή τους επιστολή τη Δευτέρα στις εφημερίδες Washington Post και Le Monde, οι δύο πρόεδροι αναγνωρίζουν ότι «μία δεκαετία πριν, λίγοι θα φαντάζονταν ότι οι δύο χώρες μας θα συνεργάζονταν τόσο στενά με τόσους τρόπους. Αλλά τα τελευταία χρόνια η συμμαχία μας έχει μεταμορφωθεί».
Σε οικονομικό επίπεδο, η Γαλλία θεωρείται «σοσιαλιστική» ανεξαρτήτως της πολιτικής ταυτότητας των κυβερνήσεών της λόγω της υψηλής φορολογίας, του ισχυρού δημόσιου τομέα και των προστατευμένων εργασιακών σχέσεων. Στο εσωτερικό των χωρών τους, όμως, οι προτεραιότητες των δύο προέδρων είναι κοινές: η δημιουργία θέσεων εργασίας και η τόνωση της ανάπτυξης. Με πιεσμένα δημόσια οικονομικά, η γαλλική κυβέρνηση αναμένεται να θέσει τη χαμηλή φορολογία των αμερικανικών επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας που δραστηριοποιούνται στη χώρα.
Στη συνείδηση των Αμερικανών η Γαλλία είναι σοσιαλιστική, διπλωματικά απρόβλεπτη και συνώνυμη με την Ευρώπη. Σύμφωνα με την κ. Κόνλεϊ, η επίσημη επίσκεψη του Γάλλου προέδρου σηματοδοτεί ακριβώς την επιλογή του προέδρου Ομπάμα να θερμάνει τη στάση του απέναντι στη Γηραιά Ηπειρο, τη στιγμή ακριβώς που πολλοί Ευρωπαίοι έχουν πεισθεί ότι οι Αμερικανοί δεν την υπολογίζουν. Εχουν συμβάλει σε αυτό οι αποκαλύψεις για τις παρακολουθήσεις Ευρωπαίων ηγετών και μία απαξιωτική για την Ευρωπαϊκή Ενωση αθυροστομία της Βικτόρια Νούλαντ, της πλέον υψηλόβαθμης αξιωματούχου για την Ευρώπη στο υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, με αφορμή την κρίση στην Ουκρανία.
Η επίσκεψη Ολάντ δίνει την ευκαιρία στον πρόεδρο Ομπάμα να αρχίσει να αλλάζει αυτήν την εικόνα. Μάλιστα, σύντομα θα έχει και μία δεύτερη, καθώς τον επόμενο μήνα αναμένεται να είναι ο πρώτος Αμερικανός πρόεδρος που θα επισκεφθεί την έδρα της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες, στο πλαίσιο της συνόδου Ε.Ε. – ΗΠΑ.
