Σε εκπομπή της τηλεόρασης τις προάλλες έγινε αναφορά στους όρους που έθετε αεροπορική εταιρεία προς τους ενδιαφερομένους να προσληφθούν ως αεροσυνοδοί. Μεταξύ των όρων αυτών ήταν ότι οι γυναίκες που θα παρουσιάζονταν στην επιτροπή επιλογής θα έπρεπε να φορούν φούστα με μήκος ώς το γόνατο, όχι πιο κοντές, οι άνδρες πουκάμισο κοντομάνικο και όχι μπλούζα, κανείς δεν θα έπρεπε να έχει τατουάζ. Εννοώντας, προφανώς, τατουάζ εκτεταμένο που να φαίνεται, όπως είναι της μόδας σε ορισμένες κατηγορίες νέων αυτή την εποχή.
Το περίεργο είναι ότι ίσως επειδή η εταιρεία ήταν ξένη και ιδιωτική, τα σχόλια που περιέβαλαν το θέμα ήταν πολύ συγκρατημένα. Στην πραγματικότητα, συμφωνούσαν μάλλον με τους όρους, χωρίς πολλά μα και μου. Κάτι που πιθανότατα δεν θα ήταν έτσι, αν τον «διαγωνισμό» έκανε και τους όρους έθετε ελληνική εταιρεία, ιδιαίτερα εταιρεία του Δημοσίου. Αυτό τουλάχιστον λέει η κοινή εμπειρία, καθώς έχει επικρατήσει η άποψη πως «του Ελληνος ο τράχηλος ζυγόν δεν υποφέρει» και μπορεί να ντύνεται, να μιλάει και γενικά να συμπεριφέρεται όπως του… γουστάρει. Οπου και να βρίσκεται, όποιος και να είναι ο χώρος εργασίας, σε όποιον και να απευθύνεται.
Και όμως, δεν είναι αυτή η αντίληψη σε άλλες χώρες. Η αεροπορική εταιρεία που βάζει κανόνες προκειμένου να επιλέξει, θέλει η εμφάνιση των εργαζομένων της να εμπνέει κοσμιότητα, καθαριότητα και εν τέλει σιγουριά, για να αισθάνεται ασφάλεια ο επιβάτης. Αν όλα αυτά αποπνέουν συντηρητισμό, ο αντίλογος είναι ότι ο μέσος άνθρωπος που ταξιδεύει με αεροπλάνο θα ένιωθε μάλλον ανασφάλεια εάν τα μέλη του πληρώματος είχαν χέρια, πόδια και λαιμό καλυμμένα με τατουάζ. Ή αν οι αεροσυνοδοί φορούσαν κοντές φουστίτσες. Δεν είναι δηλαδή τόσο θέμα συντηρητισμού, όσο θέμα marketing.
Για όποιον έζησε στις ΗΠΑ πριν από μερικές δεκαετίες, υπήρχε μία εταιρεία, Greyhound, ειδικευόταν σε ταξίδια με λεωφορείο από πόλη σε πόλη και από πολιτεία σε πολιτεία. Το λεωφορείο ήταν φυσικά το μέσο μαζικής μετακίνησης για τους φτωχότερους. Και όμως, οι οδηγοί των πούλμαν αυτών ήταν ντυμένοι και ξυρισμένοι σαν πιλότοι αερογραμμών, ακριβώς για να εμπνέουν ασφάλεια. Φυσικά, άλλαζαν ύστερα από κάποιες ώρες οδήγησης. Το ίδιο ισχύει και για τους υπαλλήλους των τραπεζών, που πρέπει να εμπνέουν στους πελάτες ασφάλεια, άλλου είδους. Εχουν και αυτοί τον δικό τους επαγγελματικό κώδικα ντυσίματος και συμπεριφοράς, ώστε να δίνουν την αίσθηση της σοβαρότητας.
Δυστυχώς, όλα αυτά είναι ψιλά γράμματα για την ελληνική πραγματικότητα. Το βλέπουμε στα λεωφορεία, όπου οι οδηγοί έχουν φτάσει στο σημείο να μιλούν στο τηλέφωνο και να ακούν ραδιόφωνο –ευτυχώς όχι στα αεροπλάνα–, στα ταξί, στις τράπεζες. Το βλέπουμε ακόμη και σε επίσημα πρόσωπα, που πολύ συχνά δεν ξέρουν ούτε τι εκπροσωπούν ούτε πού βρίσκονται. Παράδειγμα, γυναίκα υπουργός που εμφανίστηκε δημόσια πριν από μερικούς μήνες σε μουσουλμανική χώρα με βαθύ ντεκολτέ. Το βλέπουμε και στη Βουλή, βέβαια.
Ολα αυτά και μαζί τους η οδική συμμόρφωση με τους νόμους θα μπορούσαν να είναι μικρές ασκήσεις πειθαρχίας, αν επιβάλλονταν κάποιοι στοιχειώδεις κανόνες επαγγελματικής εμφάνισης και συμπεριφοράς. Οχι απλώς για λόγους εντυπώσεων, αλλά για να ξεκινήσει μια προσπάθεια καταπολέμησης της διάχυτης και εδραιωμένης ασυδοσίας.