Η κυβέρνηση χορεύει τον τελευταίο, όπως όλα δείχνουν, χορό με την τρόικα. Μετά τέσσερα χρόνια ζωηρής προσπάθειας, τα δύο μέρη δεν βρήκαν τον ρυθμό τους. Παρά τη μοναδική, στην ιστορία των διεθνών οργανισμών κινητοποίηση, το αποτέλεσμα είναι για κλάματα.
«Καλημέρα, Τζέρι. Πότε επιστρέφει ο κ. Τόμσεν;», ρώτησαν τον κ. Ράις, διευθυντή επικοινωνίας του ΔΝΤ, την πολύ κρύα 6η Φεβρουαρίου. «Η αποστολή θα επιστρέψει σύντομα. Μόλις ξεκαθαρίσουμε μια σειρά τεχνικών εκκρεμοτήτων», ήταν η μονότονη απάντηση.
Ολοένα και περισσότεροι αντιλαμβάνονται ότι η μέθοδος της τρόικας οδηγήθηκε σε αδιέξοδο. Δεν πρέπει να συνεχιστεί και το πρόβλημα δεν θα λυθεί αν αλλάξουν τα πρόσωπα. Το απλούστερο, πρώτο βήμα, είναι να περιοριστεί το ΔΝΤ σε όσα προβλέπονται από τις προϋποθέσεις του ιδίου του Οργανισμού. Σε τελευταία ανάλυση, οι διαφωνίες του Ταμείου με την Ελλάδα αφορούν περισσότερο το Βερολίνο. Η διοχέτευση των Πρακτικών της 9ης Μαΐου 2010, όταν αποφασίστηκε η συμμετοχή του Ταμείου στη διάσωση κράτους της Ευρωζώνης, αποσκοπούσε στην υπενθύμιση ότι «το ελληνικό πρόγραμμα διάσωσης δεν ήταν ένα Πρόγραμμα για την Ελλάδα, αλλά για την ίδια την Ευρωζώνη».
Οταν κλείνουν οι πόρτες των συνεδριάσεων του Eurogroup και της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων, η γκρίνια για τις δύσκολες σχέσεις της τρόικας με την ελληνική διοίκηση, πολιτική και γραφειοκρατική, αποτελεί μόνιμο μοτίβο που συχνά προσλαμβάνει απροσδόκητες διαστάσεις. Οι περισσότεροι θέλουν την απομάκρυνση του Ταμείου. «Η Μέρκελ μας έμπλεξε με το Ταμείο με τη δικαιολογία ότι γνώριζε πώς να κουμαντάρει τις κυβερνήσεις, αλλά τελικά το ελληνικό πρόγραμμα είναι το πιο αποτυχημένο από τα τέσσερα», εξηγούσε ανώτερος τεχνοκρατικός παράγοντας του κτιρίου Μπερλεμόν.
Η αλλαγή του τρόπου συμμετοχής του ΔΝΤ στην ελληνική προσαρμογή, που θα πάρει ακόμη πολύ καιρό, θα συνδυαστεί με την απομάκρυνση από την τρόικα του εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Μετά τον Νοέμβριο, η ΕΚΤ θα γίνει ο απόλυτος επόπτης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος και δεν θα έχει πλέον κανένα νόημα να ελέγχει τον… εαυτό της.
Είναι αλήθεια ότι δεν είναι δυνατόν να πηγαίνει τόσο άσχημα ο «μαθητής» και να μη ζητείται καμία ευθύνη από τον «δάσκαλο». Στην τελική έκθεση της Ευρωβουλής ασκείται κριτική, ορθώς, στην έλλειψη δημοκρατικής νομιμοποίησης των παρεμβάσεων που επιχειρεί η τρόικα για την εφαρμογή των προγραμμάτων και επισημαίνει ότι η Επιτροπή εμφανίζεται «διπλοπρόσωπη», και ως ανεξέλεγκτος ελεγκτής της τρόικας και ως θεσμικά ελεγχόμενος επιθεωρητής.
Το νέο νομικό καθεστώς της Ευρωπαϊκής Ενωσης (Κανονισμός 472) για τον έλεγχο της δημοσιονομικής διαχείρισης είναι επαρκέστατο. Προβλέπει την πειθαρχία του κράτους «σε προσαρμογή» σε συμφωνημένα μέτρα, «τεχνική βοήθεια» και τριμηνιαίες εκθέσεις. Πουθενά δεν προβλέπει «κάντο όπως στο λέω εγώ και όχι αλλιώς»! Είναι αλήθεια πως η απομάκρυνση των αυταρχικών καθοδηγητών πρέπει να συνοδευτεί από μεγαλύτερη υπευθυνότητα των πολιτικών μας. Ομως, η χώρα αυτή πρέπει, κάποτε, να πάρει πάνω της τις δύσκολες αλλαγές που θα την κάνουν καλύτερη.