Ωσπου να ξεκινήσουν οι ανατροπές στην Ουκρανία, πριν από τις μεγάλες συγκεντρώσεις στην πλατεία Μαϊντάν, αν κάποιος υποστήριζε πως η ευρωπαϊκή ιδέα είναι ακόμη ζωντανή, στην καλύτερη περίπτωση θα τον αντιμετωπίζαμε ως αθεράπευτο ρομαντικό, στη χειρότερη ως υστερόβουλο καιροσκόπο. Για να υποστηρίζει τέτοιες θέσεις οι οποίες ουδεμία σχέση έχουν με την πραγματικότητα, κάτι έχει στο μυαλό του, κάποιους θέλει να υπηρετήσει, μάλλον με το αζημίωτο. Είναι δυνατόν να εμπνέει η Μέρκελ ή ο Ολάντ τίποτε παραπάνω από πλήξη και κάποια θυμηδία; Και στο κάτω κάτω για ποια Ευρώπη μιλάμε; Γι’ αυτήν που απέδειξε την ανικανότητά της στη Συρία, γι’ αυτήν που οδήγησε σε πτώχευση τα μισά της μέλη ή για την άλλη της γραφειοκρατίας και των προδιαγραφών, που συνεδριάζει με τις μέρες και τους μήνες, λες και ήταν η ΔΗΜΑΡ; Κάπως έτσι δεν αντιμετωπίζονταν πάντα οι «ευρωπαϊστές» στην καθ’ ημάς Ανατολή; Ισως και χειρότερα, από τότε που κάποιος ευφυολόγος τούς αποκάλεσε «ευρωλιγούρηδες», παραβλέποντας το γεγονός ότι αν από το «ευρωλιγούρης» αφαιρέσεις το «ευρώ», μένει μόνον ο λιγούρης, κοινώς η Ελλάδα χωρίς την Ευρώπη.
Ωσπου ήρθαν οι μεγάλες συγκεντρώσεις στην πλατεία Μαϊντάν για να αποδείξουν πως η ευρωπαϊκή ιδέα μπορεί ακόμη να κατεβάζει κόσμο στον δρόμο και μπορεί να ρίχνει κυβερνήσεις. Ορισμένοι δε είναι έτοιμοι, αν είναι ποτέ δυνατόν, να δώσουν ακόμη και τη ζωή τους γι’ αυτήν, ναι, γι’ αυτήν την ευρωπαϊκή ιδέα, την για πολλούς δέκα φορές πτωχευμένη, την εξωνημένη, την παρωχημένη. Στην Ουκρανία, θα μου πείτε, εκεί όπου η γνησιότερη μορφή κοινοβουλευτισμού που έχει ζήσει είναι αυτή της κυρίας Τιμοσένκο, του ολιγάρχη Γιανουκόβιτς και η εδαφική της ακεραιότητα εξαρτάται από την καλή διάθεση του πρώην αξιωματικού της Κα Γκε Μπε Βλαντιμίρ Πούτιν. Ισως δε εκεί να είναι και η αιτία της ασθένειας από την οποία πάσχει η ευρωπαϊκή ιδέα: είναι πιο ισχυρή και πιο ελκυστική στην Ουκρανία, όπου και παραμένει στόχος και ιδανικό για πολλούς, από ό,τι είναι στη Γαλλία όπου λειτουργεί ως πραγματικότητα. Ασθένεια, η οποία αναδείχθηκε σε καίρια παράμετρο των εξελίξεων. Η Ευρωπαϊκή Ενωση, με όλους τους βαρύγδουπους θεσμούς της, την Ιστορία της και τη Δημοκρατία της, από ιδανικό μεταμορφώθηκε στην Ωραία Κοιμωμένη των εξελίξεων. Πιστεύοντας ότι έχει κερδίσει το παιχνίδι, έχοντας την ψευδαίσθηση ότι θα ελέγξει τις εξελίξεις ερήμην της Ρωσίας, ανακάλυψε ότι δεν συμμετέχει καν στο παιχνίδι. Εδώ που τα λέμε, αν ορισμένοι Ουκρανοί είναι έτοιμοι να δώσουν και τη ζωή τους ακόμη προκειμένου να δουν την πατρίδα τους στην Ευρώπη, δεν υπάρχουν νομίζω Ευρωπαίοι που έχουν σώας τα φρένας και θα ήσαν έτοιμοι να θυσιασθούν για την ουκρανική υπόθεση. Και στο κάτω κάτω τα μπερδέματα στην περιοχή πάνε πολύ βαθιά στην Ιστορία. Αρκεί να σκεφθεί κανείς πως δύο από τους μεγαλύτερους Ρώσους συγγραφείς, ο Τσέχοφ και ο Γκόγκολ, αν είχαν γεννηθεί σήμερα, θα ήσαν Ουκρανοί. Και στο κάτω κάτω η εποχή του Ψυχρού Πολέμου έχει πια περάσει στην Ιστορία και στα υπέροχα μυθιστορήματα του Τζον λε Καρέ. Με τούτα και με εκείνα πάντως, η ευρωπαϊκή πραγματικότητα, για ακόμη μία φορά, αποδείχθηκε κατώτερη της ευρωπαϊκής ιδέας.
Αυτά σκεφτόμουν προχθές καθώς παρακολουθούσα τις εργασίες δενδροφύτευσης στον χώρο της Κεντροαριστεράς, τις συζητήσεις για το αν η Ελιά είναι ποτιστική ή όχι, σε ποιου το χωράφι θα φυτρώσει και ποιος θα εισπράξει την πολιτική της επιδότηση. Μια ιδέα είναι κι αυτή η Ελιά, μια ευρωπαϊκή ιδέα, η μετάφραση μιας ευρωπαϊκής ιδέας για την ακρίβεια. Απλώς αναρωτιέμαι, καθότι Ελληνας και όχι Ουκρανός, μήπως θα έπρεπε να κάνω την αντίστροφη πορεία. Να ξεκινήσω από την ευρωπαϊκή πραγματικότητα για να βρω την ιδέα που κάπου έχασα στον δρόμο.