H οικονομική και η πολιτική ενοποίηση της Ευρώπης απαιτεί ακόμη πολύ δρόμο και κυρίως τη διαμόρφωση μιας κοινής στρατηγικής σε όλα τα επίπεδα. Σημασία προς το παρόν έχει ότι αυτή η ακαταμάχητη ανάγκη γίνεται ολοένα και περισσότερο συνείδηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο και σταδιακά λαμβάνονται πολύ σημαντικές αποφάσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Βήματα μεγάλα, που πριν από χρόνια ή πριν από την περίοδο της οικονομικής κρίσης δεν είχαμε καν βάλει στο τραπέζι των συζητήσεων. Η τελική συμφωνία (την Πέμπτη) για την εφαρμογή της τραπεζικής ένωσης αποτελεί το πιο πρόσφατο, πολύ ουσιαστικό βήμα για το ευρώ, για τη θωράκιση των ευρωπαϊκών τραπεζών απέναντι σε κρίσεις και φυσικά την περαιτέρω ενοποίηση της Ευρώπης. Η οικονομική κρίση κατέδειξε τρομακτικές αδυναμίες, οι οποίες αναγκαστικά προκάλεσαν (έστω και βασανιστικά) την παραγωγή πολιτικής για την οικονομία. Η πολύ πρόσφατη κρίση στην Ουκρανία κατέδειξε, όμως, και την παντελή έλλειψη γεωπολιτικής αντίληψης στις μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, αναδεικνύοντας τις τρομακτικές αδυναμίες σε ένα άλλο επίπεδο. Στη διαμόρφωση μιας κοινής εξωτερικής πολιτικής με βάση τα συμφέροντα της Ευρώπης.
Η υπόθεση της Ουκρανίας απέδειξε πως η Ευρώπη είναι ακόμη γυμνή όσον αφορά την εξωτερική της πολιτική. Περίπου όπως ήταν ανυποψίαστη και κατακερματισμένη στρατηγικά στην οικονομία πριν από τη δεινή κρίση του 2008. Η Ουκρανία δεν είναι το μοναδικό παράδειγμα όπου οι ευρωπαϊκές ηγεσίες, ακόμη και το Βερολίνο, εμφανίστηκαν εντελώς απροετοίμαστες. Αμήχανες μπροστά στις εξελίξεις, χωρίς πολιτική και στρατηγική απέναντι στη σύγκρουση συμφερόντων που ξεδιπλωνόταν στη διεθνή σκακιέρα. Προηγήθηκαν το Ιράκ, το Ιράν, η Αίγυπτος, η Συρία και πάει η ιστορία λέγοντας… Απλώς, η υπόθεση της Ουκρανίας αποτελεί το πιο πρόσφατο και εκκωφαντικό παράδειγμα, επειδή η Ευρώπη ερέθισε τα γεγονότα και τώρα δεν ξέρει πώς να κινηθεί (όπως και οι ΗΠΑ), παρά το γεγονός ότι καμία από τις δυνάμεις της Δύσης δεν πρόκειται και δεν μπορεί να πράξει κάτι δραματικό. Αντιθέτως, η Ρωσία του Πούτιν φαίνεται να κερδίζει το παιγνίδι, διότι εκείνη έχει στρατηγική και ξέρει, όπως δείχνουν τα πράγματα, να υπερασπίζεται τα ζωτικά της συμφέροντα. Η Ευρώπη όχι!
Η κρίση της Ουκρανίας, ωστόσο, αποτελεί μία καλή αφορμή. Ενα εφαλτήριο αλλαγής, για να σταματήσει η Ευρώπη να σκέφτεται επιπόλαια στα γεωπολιτικά θέματα και να διαπραγματεύεται ερασιτεχνικά. Η αναβίωση, π.χ., ενός «ψυχρού πολέμου» θα ήταν καταστροφική για τα ευρωπαϊκά συμφέροντα. Πώς λοιπόν η Ευρώπη προτρέχει χωρίς να ξέρει τι ακριβώς θέλει; Χωρίς να έχει συνειδητοποιήσει τι ακριβώς τη συμφέρει, συγκρουόμενη με μια μεγάλη χώρα, όπως η Ρωσία, με την οποία η ενεργειακή και η εμπορική εξάρτηση που έχει είναι αναμφίβολα κρίσιμη; Η υπόθεση της Ουκρανίας καταδεικνύει ότι ήρθε η ώρα να αρχίσει η Ευρώπη να παράγει και κοινή εξωτερική πολιτική, οπωσδήποτε, ως δυνάμει ενιαία γεωπολιτική δύναμη. Διαφορετικά πλέον δεν γίνεται, θα το πληρώσουμε πανάκριβα. Η Ευρώπη και ειδικότερα η Ευρωζώνη χρειάζονται μια ενιαία εξωτερική πολιτική με βάση τα δικά τους ζωτικά και στρατηγικά συμφέροντα. Οι συνθήκες προόδου για την οικονομική ενοποίηση βοηθούν σημαντικά και σε αυτό το πολιτικό επίπεδο ολοκλήρωσης.