Η βιτρίνα της ευρωπαϊκής αξιοπιστίας δέχθηκε ακόμα ένα χέρι φρεσκαρίσματος τη Δευτέρα, με την τελευταία «σοδειά» των δεικτών PMI της εταιρείας Markit (σ.σ. αποτελούν τους πιο στενά παρακολουθούμενους δείκτες για τον παλμό του ιδιωτικού τομέα και την τάση της οικονομικής δραστηριότητας). Συνολικά η εικόνα δεν άλλαξε: μεταποίηση και υπηρεσίες δίνουν σήμα διστακτικής ανάκαμψης σε επίπεδο Ευρωζώνης, όμως η ευχάριστη έκπληξη ήρθε από τα επιμέρους αποτελέσματα, “κάτω από το καπό”: Υστερα από μήνες ύφεσης, η γαλλική οικονομία, ο μεγάλος ασθενής της Ευρώπης, καταγράφει την πιο απότομη βελτίωση εδώ και 31 μήνες, περνώντας εντυπωσιακά από τη συρρίκνωση στην ανάπτυξη. Ο επιμέρους δείκτης της γαλλικής μεταποίησης ανήλθε σε υψηλά 34 μηνών. Τα αντίστοιχα νούμερα της Γερμανίας έδειξαν επιβράδυνση, ωστόσο εξακολουθούν να παραπέμπουν σε ανάπτυξη.
Μεγάλη βελτίωση στη Γαλλία, μικρή επιβράδυνση στη Γερμανία (τόσο-όσο, για να μην παρα-ακριβύνει το ευρώ!), το βολικό συμπέρασμα που προκύπτει; Το γαλλογερμανικό μοτέρ διατηρεί ικανοποιητικές στροφές, και μάλιστα λίγο «πιο ισόρροπα» σε σχέση με πρόσφατα. Η βελτίωση της ευρωπαϊκής βιτρίνας έρχεται να ενισχύσει το προφίλ της ηπείρου, η οποία μοιάζει να μην αγχώνεται ούτε την πρώτη αλλαγή συνόρων δυτικά από τα Ουράλια ούτε από το μακρύ γεωπολιτικό σίριαλ που ξεκινά και πάλι με την «αιώνια» εξ Ανατολής αντίπαλο.
Η εικόνα της Ευρώπης αποκαθίσταται ακόμα και στις παραδοσιακά σκοτεινές της γωνιές, την Ελλάδα. Η «επίσημη» αφήγηση μετά την αναχώρηση της τρόικας περιγράφει μια χώρα που δεν είναι πια συστημικός πονοκέφαλος, μια οικονομία που μπήκε σε φάση ανάκαμψης, μια διοίκηση με διαπραγματευτική ισχύ, που δυναμώνει και αναγκάζει την τρόικα να υποχωρεί (WSJ, Simon Nixon). Το κόστος δανεισμού υποχωρεί σε όλη την περιφέρεια, ένα τρισεκατομμύριο δολάρια μπήκε στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια από τις αρχές του 2012, ο τραπεζικός τομέας ξανανοίγει παρτίδες με την ανοιχτή αγορά – ακόμα και στην Ελλάδα. Την ευρωπαϊκή αυτοπεποίθηση ενισχύουν η «ρεαλιστική» προοπτική μείωσης της ρωσικής ενέργειας στο μείγμα εισαγωγών, η συνεχιζόμενη «καταναγκαστική» ευφορία στις ανεπτυγμένες αγορές, η υπερβολική αυτοπεποίθηση στο μαγικό ραβδί των κεντρικών τραπεζών.
Ανεξαρτήτως αλήθειας, το «φτιασίδωμα» της Ευρώπης είναι ζωτικής σημασίας. Ταυτόχρονα με την ευφορία, αυξάνονται οι πηγές γεωπολιτικού κινδύνου σε αριθμό και ένταση, περιπλέκονται όλο και περισσότερο μεταξύ τους, γίνονται λιγότερο αντιμετωπίσιμες. Φέρνουν σε αντιπαράθεση παίκτες που άλλα μέτωπα τους βρίσκουν μαζί και αυξάνουν τις πιθανότητες μιας «στιγμής jenga»: Μιας καταλυτικής εξέλιξης δηλαδή, της οποίας οι ανεξέλεγκτες συνέπειες θα είναι αδύνατον να αντιμετωπιστούν από τη σημερινή διάταξη διεθνών οργανισμών – ή τις εξισορροπητικές ροές στις διεθνείς αγορές. Μπορεί η αίσθηση που έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια να είναι ότι δεν υπάρχει κρίση που δεν αντιμετωπίζεται από έναν συντονισμένο αστερισμό κεντρικών τραπεζών – αλλά ποιες θα είναι οι αντιδράσεις σε μια νέα επέμβαση της Ρωσίας στην Ουκρανία, το ξέσπασμα χάους στην Τουρκία, ή ενός συνοριακού επεισοδίου στην Απω Ανατολή;
Σε αυτήν τη συγκυρία, λοιπόν, η βιτρίνα της Ευρώπης έχει ανάγκη καλλωπισμού κι εξασφάλισης. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που θεωρούν ότι η αναπόφευκτη γεωπολιτική αναταραχή και η επίσης αναπόφευκτη φυγή κεφαλαίων από τις αναδυόμενες αγορές μπορεί ακόμα και να ενισχύσει τις προοπτικές της Ευρωζώνης, να τη διαφοροποιήσει θετικά ως «καταφύγιο κεφαλαίων». Μια λογική προσδοκία, που βέβαια προϋποθέτει την ύπαρξη μιας ομπρέλας ειρήνης πάνω από την ήπειρο. Αυτή όμως «κλείνει» μέρα με τη μέρα. Τελικά η επιτυχία του «ευρωπαϊκού» στοιχήματος θα κριθεί από το πόσο η Ευρωζώνη θα καταφέρει να κρατηθεί σε απόσταση ασφαλείας από μεγάλους «καβγάδες», όχι από τους δείκτες PMI.