Οι αγορές έδωσαν τη δική τους θετική αποτίμηση των επιτυχιών της Ελλάδας. Η σημασία είναι μεγαλύτερη από τον «συμβολισμό». Δεν συναρτάται ούτε καν από το (ικανοποιητικό) επιτόκιο. Η άριστη επαγγελματική προετοιμασία της επιστροφή της Ελληνικής Δημοκρατίας στη διεθνή αγορά κεφαλαίων αποτελεί ήδη εργαλείο για την επόμενη κρισιμότατη φάση. Ας συμφωνήσουμε στα ακόλουθα.
Πρώτον, η επανένταξη στις αγορές ανοίγει τον ενάρετο κύκλο για την οικονομία. Είμαστε μια ανοικτή καπιταλιστική κοινωνία, που αναπνέει αποδοτικά στο περιβάλλον της ανταγωνιστικής διεθνοποιημένης αγοράς και κινδυνεύει όταν αποβάλλεται από αυτό το περιβάλλον.
Δεύτερον, η ανοίκειος σκληρότητα της τρόικας θα κινείται αντιστρόφως ανάλογα προς την έκφραση εμπιστοσύνης των αγορών. Σε αυτήν την πορεία σταδιακής απεξάρτησης, οι αγορές μετατρέπονται σε σύμμαχο έναντι των γραφειοκρατών και των απαιτήσεών τους.
Τρίτον, η έκδοση του νέου ομολόγου βάζει μια «ετικέτα» που επιτρέπει την «αντικειμενική» τιμολόγηση των ελληνικών αξιών, οι οποίες θα προσελκύσουν, τώρα, τους διεθνείς επενδυτές. Η έξοδος της Ελληνικής Δημοκρατίας από την πολιορκία του Μνημονίου διευκολύνει την προσφυγή των καλύτερων ελληνικών επιχειρήσεων στις εξωτερικές αγορές δανείων. Γνωρίζουμε ήδη ότι δύο τράπεζες, Alpha και Εθνική, θα πωλήσουν δικά τους ομόλογα, προφανώς, με επιτόκιο «4+», αντί του «5+» που ίσχυε πριν από μόλις λίγες ημέρες, όταν βγήκε η Πειραιώς, το τριετές ομόλογο της οποίας έχει ήδη κάνει «ράλι».
Ακόμη και πριν από λίγο καιρό, η αντιπολίτευση επέμενε ότι η κυβέρνηση θα υποχρεωνόταν, υπό την πίεση «κρυφών ελλειμμάτων», να ζητήσει πρόσθετη χρηματοδότηση από τον «θείο Σόιμπλε», αποδεχόμενη νέους πιεστικούς όρους. Παραδόξως, δεν φρόντισε να ξεφύγει από το αυτο-στρίμωγμα στο οποίο είχε οδηγηθεί. Επέλεξε μια επιτηδευμένη στάση αριστεροσύνης, η οποία στηρίζεται σε μισές «επαναστατικές» αλήθειες και λαϊκίστικα ψέματα –που συχνά δανείζεται από την παρέα του «συμμάχου» Καμμένου– και η οποία, επιπλέον, δεν συνάδει με τον ευρωπαϊκό ρόλο που προβάρει ο Αλέξης Τσίπρας.
Κρίσιμα όσα έγιναν, κρισιμότερα όμως, πλέον, όσα έχουμε μπροστά μας, κυρίως η μείωση της ανεργίας. Η επιστροφή στις αγορές είναι μια ευκαιρία που κερδίσαμε, δεν θα μας κάνουν, όμως, τις «χάρες» που μας αρνιόταν ο Τόμσεν. Αντιθέτως, οι αγορές είναι ιδιαίτερα σκληρές και απότομες στην κρίση τους. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πόσο γρήγορα βγήκαν από την Ελλάδα όταν «μυρίστηκαν» κίνδυνο.
Τώρα, πάντως, είναι ενθουσιώδεις. Θα παραμένουν φιλικές, όσο εμείς θα συνεχίσουμε να διορθώνουμε τα κακώς κείμενα. Ομως, ενώ οι φιλικές χώρες μας δανείζουν με γεωπολιτικά και πολιτισμικά κριτήρια, οι αγορές δανείζουν με μόνα κριτήρια την ασφάλεια του χρήματος και το κέρδος του κεφαλαίου. Αν η χώρα, στην επόμενη περίοδο, προσφέρει και τα δύο αυτά, η εθνική οικονομία θα αντιμετωπίσει με απροσδόκητη επιτυχία το πιο δύσκολο πρόβλημά της: την έλλειψη επαρκούς αποθέματος αποταμιεύσεων για να χρηματοδοτηθούν οι νέες επενδύσεις.
Μεμψιμοιρούν οι γνωστοί εραστές της πλεκτάνης, λέγοντας πως η επιστροφή ήταν ένα επικοινωνιακό δώρο των ισχυρών (βλέπε Γερμανία) προς τον εκλεκτό τους (δηλαδή, τον Σαμαρά). Οτι δεν έχει επαρκή χρηματοοικονομική εξήγηση, αφού το ελληνικό χρέος είναι τώρα «στο 170%», ενώ όταν μας εγκατέλειψαν οι αγορές ήταν «μόνον 120%» αναλογικά προς το ΑΕΠ! Οι αγορές δεν βλέπουν καμία ίντριγκα. Γνωρίζουν ότι αυτές είχαν φουσκώσει το ελληνικό ΑΕΠ, δανείζοντας αφειδώς τους απερίσκεπτους Ελληνες πολιτικούς. Επίσης, ξεφλουδίζουν προσεκτικά το σημερινό ελληνικό χρέος και βλέπουν πως στο μεγαλύτερο μέρος του αποτελείται από χρέη προς φιλικούς πιστωτές, που πρώτοι αυτοί θα διαφυλάξουν την πιστωτική φερεγγυότητα της Ελλάδας. Πράγματι, τα 235 από τα 325 δισ. του χρέους είναι μνημονιακά δάνεια, στα οποία προστίθενται 15 δισ. έντοκα γραμμάτια, που δίνονται με αντίκρισμα την εγγυημένη από την ΕΚΤ ρευστότητα του εγχώριου πιστωτικού συστήματος. Κοντά στο 80% του δανειακού χρέους προσομοιάζει με μετοχές της Ελληνικής Δημοκρατίας στο χαρτοφυλάκιο των κρατών-μετόχων της Ζώνης του Ευρώ.
Τελικά, αυτό που έφερε κοντά μας τις αγορές είναι το ευρώ. Μείναμε στο ευρώ επειδή κάποιοι προτίμησαν να πληρώσουν το τίμημα της επιστροφής στις αγορές αντί να επιτρέψουν την απόλυτη εθνική απερισκεψία της επιστροφής στη δραχμή.