Τα γεγονότα των τελευταίων εβδομάδων είναι ενθαρρυντικά. Ισως γι’ αυτό, λίγοι πρόσεξαν ότι οι εξαγωγές μειώνονται. Πρόκειται για την πιο επικίνδυνη αδυναμία μας. Η συγκράτηση, και πιο συχνά μείωση, του κόστους εργασίας διέσωσε τον επιχειρηματικό τομέα. Η διευθέτηση των τραπεζικών δανείων αγόρασε χρόνο ζωής σε πολλές επιχειρήσεις. Δεν σώζεται, όμως, έτσι η παρτίδα.
Δεν υπάρχει πλέον δημοσιονομικό εμπόδιο στην εξυγίανση του επιχειρηματικού τομέα. Ολοκληρώνεται σύντομα η ανασυγκρότηση της τραπεζικής πίστης. Προχωρούν επιτέλους και οι φορολογικές διευκολύνσεις. Πρέπει τώρα να διασφαλίσουμε τις προϋποθέσεις για μια εκρηκτική άνοδο της ανταγωνιστικότητας.
Δημαγωγοί βαυκαλίζουν τους ψηφοφόρους, ταλαιπωρημένους από την κρατική ανικανότητα, ζητώντας να τους εμπιστευθούμε για να ανοίξουν τα κρατικά ταμεία και να κάνουν τα πράγματα «όπως πριν»! Ξεχνούν ότι στο κρατικό ταμείο δεν υπάρχει τίποτε απολύτως: ό,τι μπαίνει από τη μια μεριά βγαίνει από την άλλη. Προβάρουν επαναστατικές πόζες, με αφορμή το πολύ σοβαρό ζήτημα διευθέτησης του χρέους, ενώ γνωρίζουν ότι δεν είναι αυτό που εμποδίζει την αύξηση της παραγωγής, δηλαδή την απορρόφηση της ανεργίας. Με την προϋπόθεση μετρίου κρατικού πλεονάσματος, οι πολιτικές λιτότητας θα αντικατασταθούν από πολιτικές ανάπτυξης.
Είναι η αποκατάσταση του κέρδους, στην πρώτη θέση των προτεραιοτήτων της αναπτυξιακής πολιτικής. Καμία αναπτυξιακή πρωτοβουλία, δηλαδή καμία επένδυση, δεν ξεκινάει αν προηγουμένως δεν έχει εξασφαλιστεί η αποκομιδή κέρδους. Ακόμη και τα δημόσια έργα, που απαιτούν βαρύτατες επενδύσεις και διευρυμένα χρηματοδοτικά προγράμματα, στηρίζονται σε μια κάποια σχέση κόστους και ωφέλειας. Ακόμη κι αν παίρνει πολλά χρόνια, οι πόροι που διαθέτει η Ευρωπαϊκή Ενωση αποσκοπούν στην προσοδοφόρο αλληλεπίδραση μεταξύ δημόσιων έργων και ιδιωτικών επιχειρήσεων.
Η αποκατάσταση του κριτηρίου της κερδοφορίας όταν πρόκειται για την επιστροφή στην ανάπτυξη είναι ζήτημα υπέρτατης προτεραιότητας. Μπορεί να σας φανεί περίεργο, αλλά η «απειλή Τσίπρα», που συνδυάζεται με την αδυναμία του έναντι όσων τον αμφισβητούν, δεν παρεμποδίζει τους εν δυνάμει επενδυτές. Είναι εξαιρετικά επείγον να αντιμετωπιστούν προηγουμένως ορισμένα πιο… καπιταλιστικά προβλήματα. Ας δούμε δύο παραδείγματα.
Οι ιχθυοκαλλιέργειες έχουν επιλεγεί και από τους τρεις εισηγητές του Νέου Αναπτυξιακού Σχεδίου (ΙΟΒΕ, ΚΕΠΕ, McKinsey) για την εφαρμογή κλαδικής βιομηχανικής πολιτικής. Απαιτείται κεφαλαιοποίηση των θαλασσοδανείων που απερίσκεπτα παραχωρήθηκαν, εκδίωξη των παλαιών ιδιοκτητών, αν δεν βάλουν δικά τους νέα χρήματα, και τελικά εγκατάσταση νέων κεφαλαιούχων και νέου μάνατζμεντ. Αντ’ αυτού, οι τράπεζες συνεχίζουν να ταΐζουν τα ψάρια, να πληρώνουν, δηλαδή, τεράστια ποσά χωρίς να διασφαλίζεται το μέλλον του κλάδου.
Το δεύτερο παράδειγμα αφορά τις τρεις χαλυβουργίες. Κάθε μήνα, οι τράπεζες εκδίδουν νέα, τεράστια δάνεια, με εξευτελιστικά επιτόκια, δήθεν για να πληρωθούν εργαζόμενοι και προμηθευτές. Επιπλέον, η κυβέρνηση φορτώνει στον καταναλωτή το κόστος από τη χαμηλότερη τιμή της ζωοδότριας ενέργειας.
Καμία ανάπτυξη δεν θα έρθει όσο θα κρατούμε ημιθανείς επιχειρήσεις ανοικτές, σπαταλώντας τραπεζικό χρήμα για να προστατεύσουμε εγκατεστημένα επιχειρηματικά συμφέροντα. Αν οι καπιταλιστές που διαθέτει η χώρα δεν ξέρουν να δημιουργούν κέρδη χωρίς δανεικά κι αγύριστα, καλύτερα να αλλάξουμε… καπιταλιστές.