Εδώ και πολλά χρόνια, οι περισσότεροι λογαριασμοί μου εξοφλούνται αυτόματα, την ημερομηνία που πρέπει, μέσω της πιστωτικής μου κάρτας ή μέσω του τραπεζικού λογαριασμού μου. Ετσι είμαι απόλυτα βέβαιος ότι δεν θα ξεχάσω κανένα λογαριασμό και δεν θα έχω καμία διακοπή στις υπηρεσίες που λαμβάνω. Η διαδικασία αυτή, της αυτόματης εξόφλησης, ενώ είναι πολύ διαδεδομένη στο εξωτερικό, στην Ελλάδα είναι εντελώς περιθωριακή. Ισως να φταίει η ιδιοσυγκρασία μας για το φαινόμενο αυτό. Προσωπικά πιστεύω ότι φταίει η έμφυτη καχυποψία μας για οτιδήποτε γίνεται αυτόματα ή ακόμα η ανασφάλεια που μας χαρακτηρίζει.
Θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Θυμάμαι πριν από χρόνια, όταν πέρναγα με ταξί από τα διόδια της Αττικής Οδού, παρατήρησα τους περισσότερους ταξιτζήδες να πληρώνουν με μετρητά και να μην έχουν το e-pass για την αυτόματη πληρωμή των διοδίων, ώστε να κερδίζουν χρόνο και χρήμα. Οταν τους ρωτούσα γιατί δεν προμηθεύονται το e-pass, το οποίο τους εξασφαλίζει και κάποια έκπτωση, η απάντηση ήταν πάντοτε η ίδια: «ποιος μου εγγυάται ότι δεν θα με χρεώσουν περισσότερα; Πληρώνοντας μετρητά είμαι απολύτως βέβαιος για το ποσό το οποίο πληρώνω». Εχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε και είμαι βέβαιος ότι η κατάσταση έχει αλλάξει, ώστε όσοι χρησιμοποιούν συστηματικά την Αττική Οδό να έχουν προμηθευτεί το e-pass για τη δική τους ευκολία και οικονομία. Χρειάστηκαν όμως πολλά χρόνια για να ξεπεραστούν η καχυποψία και η ανασφάλεια.
Ενας άλλος λόγος που απέτρεψε πολλούς από τη χρήση της πάγιας εντολής ήταν τα λάθη στους λογαριασμούς που είχαμε στο παρελθόν. Ειδικά στο θέμα της ΕΥΔΑΠ, μπορούσες να πάρεις ένα λογαριασμό με εκατομμύρια δραχμές και αν είχες πάγια εντολή, τα λεφτά θα έφευγαν από τον λογαριασμό σου και θα είχες πολύ μεγάλο πρόβλημα να τα πάρεις πίσω. Αυτά συνέβαιναν στο παρελθόν και έχουν δημιουργήσει μια αρνητική προδιάθεση στην αυτόματη εξόφληση των λογαριασμών, με αποτέλεσμα να χάνονται πολλές ανθρωποώρες και άσκοπες μετακινήσεις για την πληρωμή των διαφόρων λογαριασμών που όλοι λίγο-πολύ έχουμε.
Η αυτόματη εξόφληση των λογαριασμών μέσω πιστωτικής κάρτας έχει ένα πρόβλημα για το οποίο ακόμα δεν έχει βρεθεί ικανοποιητική λύση. Οταν λήγει η κάρτα, πρέπει ο κάτοχος να ενημερώσει όλους τους παρόχους υπηρεσιών με τα στοιχεία της νέας κάρτας. Οσο απλό και αν φαίνεται το θέμα αυτό, εντούτοις δεν έχει ακόμα βρεθεί αυτόματη διαδικασία. Πριν από λίγες εβδομάδες έληξε η κάρτα με την οποία πληρώνω τους λογαριασμούς της Αττικής Οδού, της Cosmote και της Forthnet. Θέλω να μοιραστώ μαζί σας την εμπειρία μου στην ανανέωση των στοιχείων της κάρτας μου γιατί πιστεύω ότι είναι αποκαλυπτική της νοοτροπίας που μας διακατέχει.
Κατ’ αρχάς, η τράπεζα που εκδίδει την κάρτα έγκαιρα μου έστειλε τη νέα κάρτα. Στη νέα κάρτα διαφορετική ήταν μόνο η ημερομηνία λήξης της, ενώ όλα τα άλλα στοιχεία ήταν ακριβώς ίδια. Η ευχάριστη έκπληξη ήλθε από την Αττική Οδό. Με ένα ευγενικό τηλεφώνημα με ενημέρωσαν ότι η κάρτα με την οποία είναι συνδεδεμένο το e-pass μου, λήγει σε μερικές ημέρες και με το τηλεφώνημα ήθελαν να μου το υπενθυμίσουν. Οταν τους είπα ότι έχω τη νέα κάρτα και μπορώ να τους δώσω την καινούργια λήξη της, η διαδικασία ολοκληρώθηκε σε ελάχιστα λεπτά χωρίς ταλαιπωρία και άσκοπες μετακινήσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι η κάρτα είναι εταιρική, αλλά δεν χρειάστηκε παρά μόνο ένα τηλεφώνημα από τον πάροχο για να τακτοποιηθεί η εκκρεμότητα.
Η επόμενη εμπειρία αφορά την Cosmote. Επισκέφθηκα ένα κατάστημα, ζήτησα να ενημερώσω τα στοιχεία της κάρτας μου. Είχα μαζί μου ταυτότητα, τη νέα κάρτα και τη σφραγίδα της εταιρίας. Η διαδικασία κράτησε λίγο περισσότερο γιατί έπρεπε να τυπώσουν ορισμένα έντυπα τα οποία έπρεπε να υπογράψω και να τα σφραγίσω με τη σφραγίδα της εταιρείας. Τελείωσα σε λίγα λεπτά, αλλά εδώ χρειάστηκε να τυπωθούν μερικές σελίδες (σπατάλη χαρτιού) και η φυσική παρουσία μου (μετακίνηση) σε ένα κατάστημα της Cosmote προκειμένου να ολοκληρωθεί η διαδικασία.
Εχοντας τα ίδια εφόδια (ταυτότητα, κάρτα και σφραγίδα), επισκέφθηκα ένα κατάστημα της Forthnet προκειμένου να κάνω την ίδια διαδικασία. Η υπάλληλος με πληροφόρησε ότι για να αλλάξω την ημερομηνία λήξης έπρεπε να προσκομίσω το ΦΕΚ της σύστασης της εταιρείας ή το καταστατικό της εταιρείας (πάλι πολύ μεγαλύτερη σπατάλη χαρτιού). Οταν της υπέδειξα ότι και τα δύο αυτά έντυπα είχαν δοθεί πριν από χρόνια στη Forthnet, προκειμένου να ανοίξει ο εταιρικός λογαριασμός και θα έπρεπε να είναι στα αρχεία τους, η υπάλληλος επέμενε ότι αυτή είναι η διαδικασία και δεν μπορεί να κάνει κάτι άλλο. Οπως καταλαβαίνετε, έγινα έξαλλος. Ξαφνικά διαπίστωσα ότι η γραφειοκρατία δεν είναι αποκλειστική παθογένεια του Δημοσίου, αλλά έχει μεταδοθεί και στον ιδιωτικό τομέα. Γύρισα στο γραφείο μου και μέσω της ιστοσελίδας της Forthnet, ανέφερα το περιστατικό, ζητώντας να μάθω αν η διαδικασία είναι υποχρεωτική ή έγινε από υπερβολικό ζήλο της υπαλλήλου. Επειτα από εβδομάδες μου απάντησαν ότι θέλουν όλα τα έντυπα και μερικά άλλα ακόμα, τα οποία όμως μπορούσα να στείλω με fax ή e-mail. Είναι ευνόητο ότι δεν το έκανα ούτε σκοπεύω να το κάνω, διότι αρνούμαι να συμπράξω σε αναχρονιστικές διαδικασίες.
Ελάτε όμως να δούμε και την ουσία του περιστατικού. Η τράπεζα, η οποία μου έστειλε την ανανεωμένη κάρτα, έχει πάρει όλη την ευθύνη για τις χρεώσεις που θα γίνουν μέσω της κάρτας αυτής. Οποιαδήποτε υπηρεσία ή ποσό χρεώνεται στην κάρτα, από τη στιγμή που η τράπεζα εγκρίνει τη συναλλαγή, ο πάροχος της υπηρεσίας είναι απολύτως εξασφαλισμένος ότι θα πάρει τα χρήματά του. Προς τι λοιπόν όλη αυτή η γραφειοκρατία; Ασχολούμαι (επαγγελματικά) με χρεωστικές και πιστωτικές κάρτες για τριάντα ολόκληρα χρόνια και δεν μπόρεσα να βρω το ρίσκο που έχει μια επιχείρηση, ώστε να ζητεί όλα αυτά τα χαρτιά για να αλλάξει την ημερομηνία λήξεως μιας κάρτας.
Είμαι συνδρομητής σε πολλές υπηρεσίες του εξωτερικού και η αλλαγή της ημερομηνίας λήξεως έγινε με το internet χωρίς κανένα πρόβλημα και χωρίς τη φυσική παρουσία μου. Γιατί στη Χώρα μας, πρέπει να τα κάνουμε όλα πολύπλοκα; Αυτός είναι ο κυριότερος λόγος που έγραψα το σημερινό κείμενο. Να ξυπνήσουμε για να απλουστεύσουμε τις διαδικασίες, αρχίζοντας από τον ιδιωτικό τομέα. Πολύπλοκες διαδικασίες μεταφράζονται σε πρόσθετο κόστος το οποίο πληρώνει ο πελάτης. Οι άσκοπες μετακινήσεις δημιουργούν κόστος και χαμένο χρόνο. Ας εκσυγχρονιστούμε, επιτέλους.
Μιας και ανέφερα στην αρχή την Αττική Οδό, δεν θα μπορούσα να τελειώσω αυτό το κείμενο χωρίς να επισημάνω μια άλλη παθογένεια που σχετίζεται με τα διόδια. Σε ένα πρόσφατο ταξίδι μου με αυτοκίνητο, πέρασα από τρία διαφορετικά διόδια τα οποία λειτουργούν με διαφορετικές ηλεκτρονικές συσκευές πληρωμής (e-pass). Είναι απίστευτο αυτό που έγινε με τους αυτοκινητόδρομους. Ο κάθε κατασκευαστής έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιήσει όποιο σύστημα θέλει για την ηλεκτρονική πληρωμή των διοδίων. Ετσι, έχουμε διαμορφώσει ένα δειγματολόγιο με σχεδόν όλα τα συστήματα που υπάρχουν. Δεν ξέρω τι γίνεται σε άλλες χώρες γιατί έχω πολλά χρόνια να ταξιδέψω με αυτοκίνητο στο εξωτερικό, αλλά είμαι βέβαιος ότι κάποια λύση διαλειτουργικότητας θα έχουν βρει γιατί δεν είναι δυνατό οι οδηγοί να κουβαλάνε στα αυτοκίνητά τους μια ηλεκτρονική συσκευή για κάθε κομμάτι αυτοκινητόδρομου που περνάνε.
Ετσι για την ιστορία αναφέρω ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση, από το 2004, προωθεί την εφαρμογή ενός πανευρωπαϊκού διαλειτουργικού συστήματος τηλεδιοδίων, που θα επιτρέπει στους οδηγούς που κινούνται στους αυτοκινητόδρομους των χωρών-μελών της Ε.Ε., να πληρώνουν τα διόδιά τους με μια μόνο συσκευή. Εχουν περάσει 10 χρόνια και εμείς δεν έχουμε λύσει ολοκληρωτικά τη διαλειτουργικότητα εντός της Ελλάδος!
* O κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων