Ντανιέλ Αλβες ντα Σίλβα και ο Λεάντρο Σαλίνο ντα Σάρμο έχουν αρκετά κοινά. Είναι και οι δύο Βραζιλιάνοι. Ποδοσφαιριστές. Παίζουν μάλιστα στην ίδια θέση: δεξί μπακ. Στην Μπαρτσελόνα ο ένας (και στην Εθνική Βραζιλίας), παγκοσμίως γνωστός με το όνομα Ντάνι Αλβες. Στον Ολυμπιακό ο άλλος, γνωστός ως Σαλίνο στην Ελλάδα, την Πορτογαλία και την πατρίδα του. Κοινό τους γνώρισμα και το χρώμα τους: δεν είναι λευκοί. Κι αυτό αρκεί για να τους εκθέσει στη βία των ρατσιστών, που δεν θα σταθούν να λεπτολογήσουν το ζήτημα, αν ο ένας είναι βαθιά μελαχρινός π.χ. και ο άλλος μαύρος· αφού δεν είναι λευκοί, είναι «αραπάδες», «νέγροι», «πιθήκια». Και επειδή η ρατσιστική βία πουθενά στον κόσμο δεν εξαντλείται στον δι’ ύβρεων προπηλακισμό, οι δύο ποδοσφαιριστές έγιναν (ξανάγιναν μάλλον) στόχος άθλιων τύπων που, για να τους δείξουν όχι βέβαια από ποιο είδος κατάγονται αλλά σε ποιο στάδιο «ανθρωποποίησης» έχουν καθηλωθεί, τους σημάδεψαν με μια μπανάνα. Στην Τούμπα και στο Μαδριγάλ, το γήπεδο της Βιγιαρεάλ.
Εδώ αρχίζουν οι διαφορές. Ο Σαλίνο, κινημένος από θυμό, αγανάκτηση, κατάπληξη, αηδία ή ό,τι άλλο θα μπορούσε να νιώσει απολύτως λογικά και δίκαια, πήρε την μπανάνα από το χορτάρι και την πέταξε προς την κερκίδα. Για να επιστρέψει το σύμβολο της ντροπής όχι μόνο σε όποιον το εκσφενδόνισε εναντίον του αλλά και στους γύρω του, που το πιο πιθανό (για να μην πω σίγουρο και αδικήσω κάποιον) είναι ότι δεν τον αποδοκίμασαν· όπως δεν έχει αποδοκιμαστεί κανείς πρωταγωνιστής ανάλογων περιστατικών σε όλα τα γήπεδα της χώρας, όποιου αθλήματος παιχνίδια κι αν διεξάγονται. Με την κίνησή του αυτή όμως ο Σαλίνο βρέθηκε κατηγορούμενος από κατήγορος, και από θύμα ένοχος, γιατί εξερέθισε λέει την εξέδρα, που απάντησε με ήπιες παρατηρήσεις οικονομολογικού χαρακτήρα: «Τον αλήτη! Εμείς του δίνουμε ψωμί να φάει κι αυτός μας προσβάλλει αντί να μας σέβεται. Γιούχα ρε!».
Στο ισπανικό γήπεδο, ο Ντάνι Αλβες έκανε κάτι διαφορετικό. Περισσότερο έμπειρος (έχει γίνει αρκετές φορές στόχος ρατσιστών), έσκυψε, σήκωσε την μπανάνα, την καθάρισε, έκοψε ένα γερό κομμάτι και το έφαγε. Την επομένη μάλιστα, για να αποτελειώσει με τον σαρκασμό του τον μπανανοβόλο, τον ευχαρίστησε λέγοντας πως με την μπανάνα που έφαγε, ανανεώθηκαν οι δυνάμεις του. Σωστό. Οπως ξέρουν όλοι οι αθλητές (αλλά όχι οι «φίλαθλοι»), η μπανάνα περιέχει σακχαρόζη, φρουκτόζη και γλυκόζη –που δίνουν άφθονη ενέργεια– και επιπλέον αποτρέπει τις μυϊκές κράμπες. Κατάφερε έτσι ο Αλβες, λίγο αργότερα, να στείλει την μπάλα με ωραία σέντρα στην καρδιά της άμυνας της Βιγιαρεάλ· εκεί ένας άτσαλος αμυντικός την κάρφωσε στα δίχτυα της ομάδας του, προσφέροντας στην Μπαρτσελόνα την ισοφάριση. Θεία δίκη; Μακάρι.
Αλλη διαφορά, που δείχνει ότι αργά ή γρήγορα στην Ισπανία οι ρατσιστές θα βλέπουν ποδόσφαιρο αποκλειστικά στο σπίτι τους, ενόσω εμείς εδώ θα καμαρώνουμε βολικά άπραγοι για την αρχαία κληρονομιά της ευγενούς άμιλλας κ.λπ.: μέσα σε είκοσι τέσσερις ώρες, η Βιγιαρεάλ εντόπισε τον ρατσιστή οπαδό της και του απαγόρευσε να ξαναμπεί στο γήπεδό της. Αντίθετα, οι δικηγόροι του ΠΑΟΚ (γεννημένοι κι αυτοί στον τόπο όπου γεννήθηκε ένας Δημοσθένης, ένας Λυσίας, ένας Γοργίας, ένας Κούγιας) σκαρφίστηκαν το ίδιο αποστομωτικό επιχείρημα που θα σκαρφίζονταν οι δικηγόροι κάθε απολογούμενης ελληνικής ομάδας: την μπανάνα λέει την είχε κουβαλήσει στο γήπεδο ο αγνός οπαδός για να τη φάει, επειδή είχε πάει από νωρίς στο γήπεδο, για να φτιάξει ατμόσφαιρα. Και θα την έτρωγε για να καλμάρει όχι τόσο την πείνα του όσο το άγχος του, αφού, το λένε οι γιατροί, η μπανάνα περιέχει το απαραίτητο αντιαγχωτικό κάλιο, συν την αντικαταθλιπτική τρυπτοφάνη. Τον έτρωγε όμως η αγωνία, ξεχάστηκε τρώγοντας τα νύχια του και δεν έφαγε την μπανάνα. Και κάποια στιγμή που είδε μπροστά του τον Σαλίνο με τα προκλητικά κοτσιδάκια του, του την πέταξε αυθορμήτως, «όπως θα του πετούσε οτιδήποτε άλλο» ιδεολογικώς ουδέτερο, κροτίδα, μπουκάλι, χαρτί υγείας κ.λπ. Δεν ήθελε λοιπόν να συμβολίσει τίποτα το ρατσιστικό με την επιλογή της μπανάνας. Oπως δεν συμβολίζουν τίποτα το σεξιστικό οι υπερμεγέθεις φουσκωτές μπανάνες που κουβαλούν οι οπαδοί στα γήπεδα, για να πικάρουν τους αντιπάλους.
Πολύ σοφά όλα τούτα. Και πολύ υπεύθυνα. Αραγε οι καλοί δικηγόροι μπήκαν στον κόπο να ρωτήσουν τον εξαιρετικό αριστερό μπακ του ΠΑΟΚ, επίσης Βραζιλιάνο και μαύρο, τον Λίνο, αν συμφωνεί πως όταν σημαδεύεις έναν μαύρο με μπανάνα, δεν θες να του πεις με κατάλευκο καμάρι πως είναι πίθηκος; Ο Νεϊμάρ πάντως, Βραζιλιάνος κι αυτός, της Μπαρτσελόνα, με μια διαδικτυακή παρέμβασή του ξανάφερε τα πράγματα στη θέση τους: «Είμαστε όλοι μαϊμούδες», έγραψε στο Ινσταγκραμ. Ετσι δεν είναι;
Οχι, δεν είναι έτσι, θα πουν κάποιοι. Ποιοι; Οι ανά τον κόσμο δημιουργιστές πρώτα πρώτα, που παίρνουν την Παλαιά Διαθήκη κατά γράμμα. Και οι οποίοι αρχίζουν τη μέρα τους με πέντε κατάρες στον Δαρβίνο κι ύστερα πλένουν προσεχτικά τα δόντια τους, να μην κολλήσει πάνω τους καμιά ίνα του επάρατου ονόματος. Επειτα οι πάμπολλοι που πιστεύουν ότι υπάρχουν εκ Θεού ή εκ φύσεως κατώτερες ράτσες, ζωώδεις (μαύροι, κίτρινοι, «ερυθρόδερμοι») και ανώτερες, η εξής μία: η λευκή. Τέλος, όσοι δικοί μας πιστεύουν τις «αντισυμβατικές» ιστοριούλες πως οι Ελληνες, μόνο αυτοί, έχουν ένα κοκαλάκι λιγότερο στην οσφύ, διότι δεν είχαν ποτέ ουρά όπως οι υπόλοιποι, αφού δεν κατάγονται από τον πίθηκο αλλά πλάστηκαν από τους δώδεκα θεούς. Οι οποίοι, πριν έρθουν ν’ αράξουν στον Ολυμπο της Πιερίας, ζούσαν στον Ολυμπο του Σείριου. Αρα, λένε οι λάτρεις της ουρανόδοτης ελληνικής υπεροχής, η θεϊκή ουσία που έχουν μέσα τους οι Ελληνες όχι απλώς τους επιτρέπει, αλλά τους υποχρεώνει να φέρονται σαν ανώτεροι προς κατώτερους απέναντι σε όσους έχουν μέσα τους την ταπεινή ουσία του ζώου.
Για πολλούς στον τόπο μας, για πολύ περισσότερους απ’ όσους υποστηρίζουν τη χρυσαυγύρτικη κομπανία, ο ρατσισμός είναι απολύτως φυσικός. Και επιβεβλημένος. Το βλέπουμε γύρω μας. Το βλέπουμε και μέσα μας πιο συχνά απ’ όσο παραδεχόμαστε. Αν λοιπόν στο ΝΒΑ οι παίκτες όλων των ομάδων φόρεσαν μαύρες κάλτσες διαμαρτυρόμενοι για όσα ρατσιστικά είπε στη νεότατη σύντροφό του ο υπέργηρος πλην βαθύπλουτος ιδιοκτήτης της ομάδας των Κλίπερς, εδώ θα έπρεπε να παίξουν με κατάμαυρη στολή μία ολόκληρη σεζόν. Σε όλα τα αθλήματα κι όλα τα πρωταθλήματα.