Είναι εκπληκτικό, αλλά παντού στον κόσμο, όποτε υπάρχει κάποιο πρόβλημα, προτείνεται κάποια λύση. Αντιθέτως, στην Ελλάδα προτείνεται μία απαγόρευση. Αυτό γίνεται και τώρα με αφορμή την τραγική αποτυχία του exit poll για την Περιφέρεια Αττικής και τον Δήμο Αθηναίων, που είχε ως αποτέλεσμα να λαχταρίσουν για μερικές ώρες τα κυβερνητικά στελέχη.
Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκαν κάποιοι ήταν «τι τις θέλουμε τις δημοσκοπήσεις;». Ορθόν και άμεσα θεραπεύσιμο. Οποιος δεν τις θέλει απλώς δεν τις κοιτά ή δεν τους δίνει σημασία· κάτι που κάνουν όλο και περισσότεροι Ελληνες. Ομως ο καλός αντιδραστικός δεν ανησυχεί για τον εαυτό του, αλλά μόνο για τους άλλους. Ετσι άρχισαν να ακούγονται φωνές κατά της άρσης απαγόρευσης των δημοσκοπήσεων στο δεκαπενθήμερο προ των εκλογών, άρση την οποία ορθώς θεσμοθέτησε ο υπουργός Εσωτερικών Γιάννης Μιχελάκης. Βεβαίως το πρόβλημα ήταν στο συγκεκριμένο exit poll και όχι στις δημοσκοπήσεις του προηγούμενου δεκαπενθήμερου, κάποιες από τις οποίες ήταν απολύτως ακριβείς. Αλλά για πολλούς ισχύει το «απαγόρευση να ’ναι κι όπου να ’ναι».
Μιλώντας σε τηλεοπτική εκπομπή, ο κ. Μιχελάκης («Ανατροπή», Mega 19.5.2014) εμφανίστηκε απολογητικός. Υπάρχουν, είπε, εξίσου σοβαρά επιχειρήματα υπέρ της απαγόρευσης και κατά της απαγόρευσης. Ανέφερε ότι χωρίς την απαγόρευση ακόμη και όταν γίνονται γκάφες από τους δημοσκόπους, τουλάχιστον αυτές έχουν την υπογραφή τους, ενώ το καθεστώς της απαγόρευσης δημιουργεί κάτι σαν «μαύρη αγορά» μετρήσεων. Κυκλοφορούν διάφορα νούμερα που δεν ξέρουμε από πού κρατάει η σκούφια τους. «Ειδικά τώρα με το Ιντερνετ…», υπογράμμισε.
Σωστά όλα αυτά, αλλά το γεγονός ότι δεν ανέφερε καθόλου τον αντιδημοκρατικό και αντισυνταγματικό χαρακτήρα της απαγόρευσης, ίσως δείχνει πόση αξία δίνει το πολιτικό προσωπικό στην ελευθερία του λόγου. Μην αδικήσουμε τον κ. Μιχελάκη. Η απαξία του θεμελιώδους αυτού δικαιώματος είναι καθολική στο πολιτικό σύστημα. Την απαγόρευση επέβαλαν και το ΠΑΣΟΚ και η Ν.Δ. (2003 και 2009 αντίστοιχα), μη μιλήσουμε για την Αριστερά, που πιστεύει στην ελευθερία μόνο του δικού της –και εξ ορισμού, ορθού– λόγου.
Το πρώτο και μεγαλύτερο πρόβλημα με την απαγόρευση είναι η αντισυνταγματικότητά της. Το άρθρο 14 ορίζει ρητά ότι «ο Τύπος είναι ελεύθερος. Η λογοκρισία και κάθε άλλο προληπτικό μέτρο απαγορεύονται». Η απαγόρευση δημοσιοποίησης των δημοσκοπήσεων είναι προληπτικό μέτρο που απαγορεύεται ρητώς. Κάποιοι λένε «ναι, αλλά οι δημοσκοπήσεις επηρεάζουν τους ψηφοφόρους πριν πάνε στην κάλπη». Αυτό ίσως να είναι αληθές, αλλά η «επιρροή» δεν είναι ακριβής επιστήμη. Μπορεί κάποιος που βλέπει το κόμμα του να υπολείπεται στις δημοσκοπήσεις να τρέξει να το ενισχύσει ή μπορεί να κάνει το αντίθετο, δηλαδή να απογοητευθεί και να μην πάει, όπως σχεδίαζε. Εκτός αυτού, οι ψηφοφόροι επηρεάζονται (θετικά ή αρνητικά) και από άλλα πράγματα· από άρθρα στις εφημερίδες μέχρι και από παρουσίες υποψηφίων σε τηλεοπτικά πάνελ. Γιατί δεν τα απαγορεύουμε και αυτά ώστε να μείνουν οι ψηφοφόροι ήσυχοι και ανεπηρέαστοι; Οχι μόνο 15 ημέρες πριν από τις εκλογές, αλλά καθ’ όλη την τετραετία. Υπάρχουν και επιρροές που μένουν σαν κουσούρι για μια ολόκληρη ζωή. Δεν περνάμε μια καθολική απαγόρευση της πολιτικής συζήτησης για να είμαστε σίγουροι;