Τι συμβαίνει με την Ελλάδα; Η ερώτηση τίθεται τις τελευταίες ημέρες συχνά στους εμπειρογνώμονες της Ουάσιγκτον που γνωρίζουν πρόσωπα και πράγματα. Υστερα από μια μακρά περίοδο κατά την οποία βρισκόταν εκτός πλάνου, καθώς φαινόταν να βρίσκεται σε τροχιά σταθεροποίησης, η Ελλάδα έχει επιστρέψει στο προσκήνιο του ενδιαφέροντος λόγω των αναταράξεων που εξακολουθούν να προκαλούν τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών.
Η παραίτηση του Χάρη Θεοχάρη από τη Γ.Γ. Εσόδων ήταν εκείνη που προκάλεσε την πρώτη σοβαρή ανησυχία για τη μελλοντική πορεία του ελληνικού προγράμματος, αλλά δεν ήρθε ως κεραυνός εν αιθρία. Οι διαπραγματευτές της τρόικας είχαν αντιληφθεί εδώ και καιρό τους δισταγμούς της κυβέρνησης να «σπάσει αυγά». Οπως σημειώνει η έκθεση του ΔΝΤ για την Ελλάδα που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα, οι καθυστερήσεις στις διαπραγματεύσεις κατά την τελευταία αξιολόγηση αντανακλούν την «εύθραυστη πολιτική υποστήριξη» στο πρόγραμμα.
Σε επίπεδο τρόικας, το ερώτημα που τίθεται είναι αν έχει η κυβέρνηση μετά τις ευρωπαϊκές εκλογές το πολιτικό κεφάλαιο να προχωρήσει στις τομές που χρειάζονται για την επιτυχία του. Οι πολιτικές ισορροπίες εντός της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ καθώς και οι κινήσεις των ανεξάρτητων βουλευτών βρίσκονται στο μικροσκόπιο, με τους ξένους αναλυτές πάντως να δυσκολεύονται να ζυγίσουν το βάρος κάθε πολιτικής είδησης που έρχεται από την Ελλάδα.
Αυτό που προσπαθούν είναι να διαβάσουν πώς το αποτέλεσμα των εκλογών θα επηρεάσει τη χάραξη της κυβερνητικής πολιτικής στο μέλλον. Αντιλαμβάνονται ότι στις ευρωεκλογές η ψήφος είναι χαλαρή και ότι σύμφωνα με τους στόχους που είχε βάλει, η κυβέρνηση παρουσίασε μια αξιοπρεπή εικόνα. Ωστόσο, την ίδια στιγμή ανησυχούν για χαλάρωση του προγράμματος, όταν οι σημαντικές επιτυχίες που έχουν σημειωθεί μέχρι τώρα –η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος, η έξοδος στις αγορές– τους φαίνονται ακόμη πολύ εύθραυστες.
Σε αυτό το πλαίσιο, ήταν έκδηλη η ανησυχία που προκάλεσε η παραίτηση Θεοχάρη για τη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων στον κρίσιμο τομέα της βελτίωσης της φορολογικής διοίκησης, με μεγαλύτερη πάντως αντίδραση στην Ευρώπη. Ο επικεφαλής της αποστολής του ΔΝΤ, Πόουλ Τόμσεν, δήλωσε χθες ότι αν οι στόχοι του προγράμματος δεν επιτευχθούν από την αποτελεσματικότερη συλλογή των εσόδων, θα πρέπει να έρθουν με νέα μέτρα, και μάλιστα οριζόντια – αυτό δηλαδή που προσπαθεί να αποφύγει με κάθε τρόπο η κυβέρνηση.
Οσο για τον ανασχηματισμό της Δευτέρας, η επιλογή του νέου υπουργού Οικονομικών Γκίκα Χαρδούβελη ανακούφισε πολλούς. Οσοι τον γνωρίζουν, όμως, εξέφραζαν από χαρά μέχρι… ανησυχία για την τύχη του. Ιδιαίτερα καθώς η υπόλοιπη κυβέρνηση στρέφεται σε πρόσωπα των δύο κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού που ήταν δημοφιλή προ κρίσης (και μένει να αποδειχθεί αν διατηρούν κάποια δημοφιλία σήμερα). Πολλά ερωτήματα προκαλούν ιδίως οι αλλαγές στο υπουργείο Ανάπτυξης, το οποίο συνεργαζόταν στενά με την Παγκόσμια Τράπεζα για την προώθηση των μεταρρυθμίσεων της εργαλειοθήκης του ΟΟΣΑ.
Σε ένα δεύτερο επίπεδο, η ανησυχία επεκτείνεται και στην αμερικανική πολιτική σκηνή. Αρκετοί στο Κογκρέσο ανησυχούν για την ενίσχυση της Χρυσής Αυγής, μαζί και το ισχυρό εβραϊκό λόμπι που πρόσφατα άκουσε με ανησυχία πως οι Ελληνες είναι οι πλέον προκατειλημμένοι εναντίον των Εβραίων, με την εξαίρεση του μουσουλμανικού κόσμου. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Αντι Μάνατος, ο οποίος δραστηριοποιείται ως λομπίστας σε θέματα ελληνισμού και ορθοδοξίας στην Ουάσιγκτον, δημοσίευσε πρόσφατα ένα άρθρο γνώμης στην «Καθημερινή» υπενθυμίζοντας ότι οι δύο λαοί έχουν αμοιβαία επωφελή σχέση.
Από την άλλη πλευρά, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ παρουσιάστηκε στις εκλογές ως ευρωπαϊκή δύναμη αλλαγής, οι αμερικανικές εφημερίδες αναφέρθηκαν στο κόμμα ως κομμουνιστικό, ακραίο και ευρωσκεπτικιστικό. Η ανάλυσή τους μπορεί να είναι επιφανειακή, όμως στην Αμερική, όπου τα θέματα είναι πολλά και ο χρόνος περιορισμένος, η πραγματικότητα διαμορφώνεται από την εικόνα. Με όλα αυτά, η ραγισμένη, ακόμη, εικόνα της Ελλάδος κινδυνεύει να σπάσει προτού καν ξεκινήσει η προσπάθεια για την «έξοδο από τα Μνημόνια».