Χαρακτηρίσθηκε η εγκαθίδρυση της Αβασίλευτης Δημοκρατίας μείζον επίτευγμα της μεταπολιτεύσεως. Υποστηρίζεται ότι διά της πολιτειακής μεταβολής εξέλιπε η αιτία του κακού, η προκαλούσα κρίσεις και δράματα εθνικά, λόγω των παρεμβάσεων του Στέμματος, και άλλα ηχηρά παρόμοια. Δεν θα επιχειρηματολογήσουμε περί του θέματος. Σε οικονομική κρίση ευρισκόμεθα, το καλοκαίρι άρχισε, αρκούν ο μόχθος και η κακία της ημέρας.
Αλλά ενώ υποτίθεται ότι «το σύστημα» είχε βρει την ησυχία του, παρατηρείται το τελευταίο διάστημα –ιδιαίτερα μετά τις εκλογές της Τοπικής Αυτοδιοικήσεως και του Ευρωκοινοβουλίου– μία πολιτική συναλλαγή εν εξελίξει, με στόχο να εξασφαλισθεί πλειοψηφία 180 βουλευτών ώστε να είναι δυνατή η εκλογή νέου Προέδρου της Δημοκρατίας από την παρούσα Βουλή, κάποια στιγμή την άνοιξη του επομένου έτους.
Στόχος αυτής της αδιαφανούς διαδικασίας –που καταγγέλλεται από διαφόρους πολιτικούς σχηματισμούς, σε διαφόρους τόνους– είναι να διασφαλισθεί η επιβίωση της κυβερνήσεως κατά το 2015 και μετά, έως την εξάντληση της τετραετίας. Αλλά εάν η κυβέρνηση επιβιώσει έως τους πρώτους μήνες του επομένου έτους, τότε θα έχει επιτελέσει άθλο – δεδομένων των συνθηκών. Ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ ούτε κανένα άλλο κόμμα, φυσικά, θα ήταν δυνατόν να προκαλέσουν εκλογές. Πολύ περισσότερο αφού η νίκη που επέτυχε η αξιωματική αντιπολίτευση δεν ήταν εκ των πραγμάτων συντριπτική.
Αλλά όλα αυτά είναι στην πραγματικότητα θέματα παρεμπίπτοντα. Το ουσιώδες είναι ότι το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας, που τόσο εκθύμως προέβαλε η πολιτική τάξη της μεταπολιτεύσεως, καθίσταται αντικείμενο χειραγωγήσεως από την πλευρά των κομμάτων και των ηγετών τους. Με αποτέλεσμα ότι έπαυσε να είναι ελκυστικό. Ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ κ. Φώτης Κουβέλης δήλωσε προ καιρού ότι η Προεδρία δεν τον ενδιαφέρει. Ο πρώην πρωθυπουργός και πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας κ. Κώστας Καραμανλής, που κάποιοι ενέπλεξαν το όνομά του πρόσφατα, είναι σαφές ότι δεν ενδιαφέρεται.
Επειδή προφανώς δεν μεθοδεύουμε την παλιννόστηση της μοναρχίας αρθρογραφούντες, θα ήταν σκόπιμο οι στυλοβάτες του προεδρικού θεσμού να παύσουν να τον υπονομεύουν. Πρακτικώς δεν έχει κανένα νόημα να απαιτείται αυξημένη πλειοψηφία της Βουλής για την ανάδειξη νέου προέδρου. Εκατόν πενήντα μία ψήφοι αρκούν. Η υπερκομματικότητα δεν εξασφαλίζεται από ενισχυμένες πλειοψηφίες.
Το πρόβλημα δεν εντοπίζεται, ωστόσο, στους θεσμούς, αλλά στη νοσηρή νοοτροπία που διέπει την ελληνική πολιτική ζωή. Η συμπεριφορά των ηγετών μας υπονόμευσε τη μοναρχία και διά της συναλλαγής υποσκάπτει σταδιακώς και τον θεσμό της Προεδρίας.
Αλλά ουδεμία έκπληξη. Στην προσπάθεια επιβεβαιώσεως και επιβιώσεως ο Ελληνας πολιτικός ηγέτης –υπάρχουν κάποιες εξαιρέσεις, φυσικά– δεν ορρωδεί προ ουδενός. Δυσανασχετεί με τη συνταγματική τάξη, με τους θεσμούς, αλλά και με το κόμμα του οποίου ηγείται όταν αντιμετωπίζει αντιδράσεις. Παραμένει στην ουσία φύλαρχος. Ομως αυτούς έχουμε και με αυτούς θα πορευθούμε.