Παρατηρώντας τα συμπεράσματα του τελευταίου υπό την ελληνική προεδρία Συμβουλίου Υπουργών Ενέργειας, διαπιστώνεται η έμμεση συνάφεια των πρόσφατων γεγονότων στην Ουκρανία και στο Ιράκ με την ανάδειξη της χώρας μας ως ενός εν δυνάμει συμβαλλόμενου παράγοντα στην ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια.
Ο στόχος της διαφοροποίησης πηγών και οδεύσεων με προβάδισμα στον Νότιο Διάδρομο και στη Μεσόγειο μας προσφέρει ρόλο και λόγο στο ενεργειακό γίγνεσθαι: με τη συμμετοχή μας στον TAP, τη δυνατότητα διοχέτευσης ποσοτήτων του αρχικά στη Βουλγαρία και μελλοντικά έως και την Ουγγαρία, με άξονα τη χώρα μας, την επακόλουθη εξυπηρέτηση του στόχου διασυνδεσιμότητας των ευρωπαϊκών δικτύων, καθώς και την εμπλοκή μας στις ενεργειακές ζυμώσεις της ευρύτερης περιοχής.
Με την πάροδο του χρόνου, όλο και περισσότερο γίνεται αντιληπτό πως η Ευρώπη αντιμετωπίζει εντεινόμενο ανταγωνισμό και αυξημένες τιμές ορυκτών πόρων από τις αναδυόμενες χώρες, αλλά και τις χώρες παραγωγής ενέργειας. Δεδομένης της υπερβολικής της εξάρτησης, η Ε.Ε. είναι πιθανόν να γίνει ακόμη πιο ευάλωτη. Παράλληλα, η μετατόπιση του κέντρου βάρους της παγκόσμιας ζήτησης ενέργειας προς τις αναδυόμενες οικονομίες της Απω Ανατολής αλλάζει δραματικά εις βάρος μας τους συσχετισμούς.
Στο σκέλος των εγχωρίων ευρωπαϊκών πηγών, με εξαίρεση κάποια δειλά βήματα σε Μαύρη Θάλασσα (ιδίως Ρουμανία) και Αδριατική, η Βόρεια Θάλασσα παρουσιάζει σταθεροποίηση προς τα κάτω, ενώ, όπως προαναφέρθηκε, η αξιοποίηση ορυκτού πλούτου από μη συμβατικές πηγές (π.χ. σχιστολιθικό) αποδυναμώνεται από τις εύλογες περιβαλλοντικές ανησυχίες. Αναλογιζόμενοι τα παραπάνω, παρότι η εκμετάλλευση των φυσικών μας πόρων παραμένει μακρινή (πλέον της δεκαετίας), τα αδιέξοδα των Βρυξελλών, δημιουργούν τις συνθήκες μέσα από τις οποίες μπορούμε να επωφεληθούμε, ενδυναμώνοντας τη θέση μας τόσο στο σκέλος μεταφοράς και διάθεσης, όσο δυνητικά και προμήθειας της Ευρώπης. Ειδικότερα σε μία συγκυρία, όπου η ασφάλεια τροφοδοσίας και η αναζήτηση έμπιστων ενεργειακών εταίρων αποτελούν ύψιστη προτεραιότητα για την Ε.Ε.
* Ο δρ Κωνσταντίνος Φίλης είναι διευθυντής Ερευνών Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων.